شامگاه شنبه ۳ ژوئن/۱۳ خرداد دهها هزار معترض در تلآویو و دیگر شهرهای اسرائیل برای اعتراض به لایحه «اصلاحات قضایی» که به گفته آنها استقلال دستگاه قضایی از دولت و پارلمان را هدف گرفته، به خیابان آمدند.
طبق گزارش رسانههای اسرائیلی، در تلآویو، حدود ۱۰۰ هزار نفر پرچم اسرائیل در دست، مشعل روشن کردند و طبل زدند.
نتانیاهو که در جریان محاکمه به اتهام فساد مالی، اختلاس و سوء استفاده از قدرت، وارد ششمین دوره نخستوزیری خود شده قصد دارد در «اصلاحاتی» که مدعیست هدفش «توازن بین سه قوه حکومت» است، دادگاه عالی اسرائیل را مهار کند.
چند هفته پس از شروع بهکار دولت نتانیاهو، یاریو لوین، وزیر دادگستری اسرائیل از لایحهای برای بازبینی نظام قضایی پرده برداشت که گفته میشود علاوه بر تضعیف جایگاه دادگاه عالی اسراییل، قدرت مطلق را به ائتلاف حاکم جدید اعطا کرده و قدرت نهادهای دموکراتیک را خواهد گرفت.
منتقدان در اعتراض گفتند طرح پیشنهادی دولت تیشه به ریشه استقلال قضایی میزند، فساد را تقویت میکند، از احقاق حقوق اقلیتها عقبنشینی کرده و نظام دادگاههای اسرائیل را که به گفته آنها بازوی مهمی در دفع اتهامات جنایت جنگی اسرائیل در خارج از «مرزها» بهشمار میرود از مشروعیت و اعتبار میاندازد.
مخالفان همچنین بهرغم تکذیب نتانیاهو، بیم آن دارند که او بخواهد از فشار قضایی برای توقف یا ابطال محاکمه خود استفاده کند.
دولت راست افراطی نتانیاهو اما استدلال میکند که «اصلاحات» مدنظرش برای ایجاد توازن مجدد قدرت بین دستگاه قضایی و مقامهای منتخب ضروری است.
نتانیاهو در ۲۷ مارس پس از هفتهها اعتراضات گسترده و اعتصاب عمومی، «بهدلیل جلوگیری از شکاف در کشور» روند قانونگذاری را متوقف کرد اما از لغو کامل آن خودداری کرد. پس از آن احزاب مخالف با ائتلاف حاکم، متشکل از حزب لیکود و راست افراطی و متحدان یهودی افراطی ارتدوکس، برای مصالحه درباره لایحه مذکور وارد مذاکره شدند. با اینحال، اپوزیسیون نسبت به نیت نخست وزیر بدبین مانده و هنوز هیچ مصالحهای حاصل نشده است.
معترضان میگویند که این مذاکرات و مصالحه احتمالی را نمیپذیرند و خواهان لغو کامل لایحه بازنگری در دستگاه قضایی اند.
یک دندانپزشک ۵۵ ساله حاضر در اعتراضات تلآویو به شبکه الجزیره گفت:
دولت نمیتواند با حیلهگری قانون تصویب کند. حتی با اینکه در طرح اصلاحات وقفه ایجاد کردهاند انقدر تظاهرات میکنیم تا به آنها نشان دهیم که ما متحد میمانیم.
در عینحال بخشی از معترضان هم ترس از آن دارند که هویت ادعایی اسرائیل به عنوان «بزرگترین دموکراسی خاورمیانه» بههم بریزد و اسرائیل در جایگاه «یک کشور جهانسومی» قرار بگیرد. این درحالیست که چندین نهاد حقوق بشری داخلی اسرائیل و برخی از سازمانهای بینالمللی از جمله عفو بینالملل، اسرائیل را یک دولت آپارتاید میدانند.
یک کشاورز ۶۶ ساله به خبرگزاری فرانسه گفت: «برای ما مهم است که نگذاریم اسرائیل تبدیل به دیکتاتوری شود».
او افزود: «این حکومت فاسد پر از قانون شکنی است که کشور ما را تا حد یک کشور جهان سومی تنزل می دهند. ۲هزار سال طول کشید تا قوم یهود دولتی داشته باشند و ما نمی توانیم آن را به خاطر یک مشت متعصب از دست بدهیم.»