پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی ایران از حضور جمعی از سفرا و نمایندگان کشور‌های خارجی به همراه معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر و همچنین تعدادی از مدیران ستادی سازمان زندان‌ها و ستاد حقوق بشر در «ندامتگاه زنان تهران» خبر داده است. این در حالی است که بر اساس گزارش‌های منتشر شده از زندان قرچک ورامین از سال‌های گذشته تاکنون وضعیت این زندان هم در بخش زنان و هم در بخش مردان «بسیار غیر بهداشتی، غیر انسانی و غیر قابل تحمل» است.
طبق گزارش، بازدید سفرا و دیپلمات‌های خارجی سه ساعت طول کشیده و طبق روایت رسانه سازمان زندان‌ها، هدف از آن «آشنایی با برنامه‌های تحولی و نیز اقدامات اصلاحی و تربیتی در حوزه زندان با هماهنگی سازمان زندان‌ها و ستاد حقوق بشر» بوده است.
گروه دیپلماتیک حاضر در زندان بنا بر این روایت از کارگاه‌های مهارت‌آموزی و اشتغال و محل اسکان زندانیان زن بازدید کرده‌اند.
کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه گفته: «انتخاب ندامتگاه زنان از این جهت بود که میهمانان خارجی از نزدیک خدمات و تسهیلات متنوع و بی‌شائبه به زندانیان زن را ببینند و برداشت صحیح از اصول زندانبانی اسلامی را دریافت کنند.»
این نوع اظهارنظرها تازه نیستند. سال ۹۷ رئیس دادگستری استان تهران ادعا کرد که ناآرامی‌هایی که در بند یک و دو زندان زنان قرچک ورامین روی داده بود، فضاسازی رسانه‌ای است که بیگانگان انجام داده‌اند. غلامحسین اسماعیلی رسماً اعلام کرد که وضع زندان زنان قرچک ورامین عادی است و زنان زندانی هم در انتظار عفو به سر می‌برند. زنان به دلیل وضع بد بهداری زندان شورش کرده بودند.
ندامتگاه شهرری، معروف به زندان زنان قرچک ورامین یکی از بدنام‌ترین زندان‌های ایران است. در حال حاضر این زندان برای نگهداری زندانیان زن با جرایم غیر‌سیاسی (عمدتا جرایم مربوط به مواد مخدر) در تهران استفاده می‌شود اما طبق اعلام منابع حقوق بشری ۱۷ زندانی با جرایم سیاسی هم در این زندان نگهداری می‌شوند.
به نقل از سایت بیدارزنی، گذران حبس در زندان قرچک ورامین بسیار گران است و زندانیان از دسترسی به آب شرب سالم، غذای استاندارد، البسه و حق تماس تلفنی محروم هستند. غذای ناکافی و تهیه شده از مواد غذایی نامرغوب، زندانیان را وادار به خریدن کنسروهایی با گرانی پنج برابری قیمت درج شده بر محصول می‌کند.
روایتی دیگر از زندان قرچک: در زندان زنان چه می گذرد؟
طبق گزارش‌های منتشر شده، زندانیان محبوس در زندان قرچک نه تنها از کمبود تجهیزات بهداشتی و کمبود امکانات دیگر رنج می‌برند بلکه به دلیل قرار گرفتن این زندان در بیابان‌های حوالی شرق تهران و نبود راه‌های ارتباطی کافی، ملاقات هفتگی خانواده‌ها با زندانیان نیز با دشواری انجام می‌شود.
«اهمال در رسیدگی به پرونده حقوقی زنان زندانی»، «زیر پا گذاشتن حقوق اولیه زنان»، «سوءاستفاده از وضعیت مادران زندانی»، «آزارهای کلامی» و «بی‌توجهی به نیازهای بهداشتی و خوراکی زنان زندانی» تنها برخی از مواردی است که آتنا دائمی، کنشگر مدنی، بر اساس مشاهدات و تجربیات خود از جمله در زندان قرچک ورامین با رادیو زمانه به اشتراک گذاشته است.
سپیده قلیان، فعال مدنی زندانی هم در سال ۹۸ روایتی از وضعیت این زندان ارائه داد. سپیده قلیان، در یک رشته توییت با عنوان «در بند ۷ زندان قرچک ورامین چه می‌گذرد؟» نوشت این بند تا ۳۸۰ نفر ظرفیت دارد اما با روی کار آمدن ابراهیم رئیسی تعداد زندانیان بیشتر از این شده است. او نوشته بود پرونده‌سازی سیستماتیک و با تاکید و توجهی بیش از پیش، بخشی از پروسه سرکوب زنان است که در این زندان پیگیری می‌شود.
همزمان با جنبش «زن، زندگی، آزادی» زنان زیادی در ایران دستگیر شده و در زندان‌های مختلفی از جمله زندان قرچک ورامین (ندامتگاه شهرری) نگهداری می‌شدند. منابع آگاه که برخی از آنها به تازگی از زندان آزاد شده بودند، بهمن ماه گذشته به زمانه گفته‌اند که در این زندان دادگاه‌های مجازی و تلفنی در دو دقیقه، بدون حضور وکیل برای زنان بازداشتی برگزار می‌شد؛ بی‌آنکه معترضان حق دفاع از خودشان را داشته باشند. در همین زندان زنان معترض بازداشت شده در «اتاق‌های شرعی» بازجویی می‌شدند و بعضی از بازجویان در همین اتاق‌ها به آنها «پیشنهاد رابطه جنسی» می‌دادند.
آزار جنسی زنان در قرچک و سایر زندان‌ها
موضوع آزارهای جنسی در زندان‌ها اخیرا هم با انتشار روایت‌هایی از سوی زنان زندانی سابق برجسته شده‌است. در روزهای گذشته مژگان کشاورز، کنشگر حقوق زنان در روایت خود از این آزارها نوشته است:
گفتند باید لخت بشی تا از تمام بدنت عکس بگیریم که اگر از اینجا خارج شدی نگی من را شکنجه کردند خجالت می‌کشیدم. دستانم را در جلوی اندام خصوصی‌ام می‌گذاشتم، مامور فریاد می‌زد: رو به من بایست و دستات رو بردار. حالا بشین و پاشو کن با پاهای باز!
مژگان کشاورز در روایتی که در کلاب‌هاوس ارائه داد به وضعیت زندان زنان هم اشاره کرد.
علاوه بر مژگان کشاورز شمار دیگری از فعالان سیاسی و مدنی نیز از تجربه‌های مشابهی پس از بازداشت سخن گفته‌اند.
زینب زمان، دیگر فعال مدنی که چندی پیش بازداشت شده بود، ضمن بیان روایت مشابهی گفته است که پس از دستگیری، یک بار در ساختمان بازداشتگاه و بار دیگر در دادسرا، مأموران او را مجبور کرده‌اند که کاملا لخت شود.
او در ادامه گفته است:
مزخرف‌ترین، بی‌منطق‌ترین و احمقانه‌ترین دلیل برای عادی‌سازی رنج دیگران، اینه که بگی همه جا همینه! هرجا رنجی به انسانی تحمیل می‌شه، غلطه، غیر انسانیه، کثافته، جنایته.
شاپرک شجری‌زاده، دیگر فعال مدنی زندانی نیز ضمن روایت تجربه‌های مشابه آن را «وحشتناک» توصیف کرده و گفته است: «حتی قادر نیستم میزان ناراحتی و حس حقارتی که داشتم را توضیح بدم.»