گروه‌های مسلح در روز دوشنبه یکم خرداد / ۲۲ مه از اوکراین وارد منطقه بلگورود روسیه شدند و به‌طور موقت برخی روستاهای کوچک و شهرک گریورون را اشغال کردند. آن‌ها ظاهراً موفق شدند مرزبان‌های روسی را غافلگیر کرده وشماری از آن‌ها را دستگیر کنند. در طول تهاجم، آن‌ها از خودروهای نظامی اوکراین استفاده کردند که برخی از آن‌ها از سوی غرب تأمین شده بود.
این عملیات که در واقع چیزی بیش از یک درگیری مرزی کوچک نبود در اوکراین و روسیه و سایر نقاط جهان پوشش رسانه‌ای گسترده‌ای یافت. اوکراین از شبکه‌های اجتماعی هوشمندانه استفاده کرد تا اهمیت این حمله را برجسته کند و نیروهای ظاهراً ناکارآمد روسیه را به سخره بگیرد.
با این حمله، کی‌یف همچنین توانست توجه عمومی را – چه در داخل و چه در خارج – از این واقعیت منحرف کند که باخموت پس از تقریباً ۱۰ ماه مقاومت سقوط کرد و به دست روسیه افتاد.
دولت اوکراین مدعی است جنگجویانی که وارد خاک روسیه شدند همگی روس بودند و این ادعا حمله به بلگورود را عملیات روسیه علیه رژیم پوتین جلوه می‌دهد. کی‌یف بارها اعلام کرده است که روس‌های ضد کرملین به‌تنهایی عمل کرده‌اند.
این استدلال کاملاً غلط نیست. در میان مهاجمانی که به روسیه حمله کردند دو تشکیلات متشکل از روس‌ها شرکت داشتند که در طرف اوکراین قرار دارند. یکی «لژیون آزادی روسیه» و دیگری «سپاه داوطلب روسیه». شمار کل نیروهای آن‌ها احتمالاً چند صد نفر است، اما گروهی که به روسیه حمله کردند ظاهراً کوچکتر بودند.
به‌نظر می‌رسد که عملیات حمله به بلگورود بدون موافقت اوکراین صورت نگرفته است. دلیل این امر آن است که هر دو تشکیلات روسی درگیر جزئی از نیروهای مسلح اوکراین به‌شمار می‌روند و تحت فرماندهی اوکراین قرار دارند.
«سپاه داوطلب روسیه»
«سپاه داوطلب روسیه» در ماه مارس ظاهر شد و ادعا کرد که برای نخستین بار از منطقه مرزی بریانسک وارد روسیه شده است. دنیس نیکیتین (نام واقعی: کاپوستین) رهبر این گروه چهره شناخته‌شده راست افراطی است. طبق گزارش اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان، کاپوستین که در روسیه به دنیا آمده است، تقریباً ۲۰ سال در ایالت نوردراین وستفالن آلمان زندگی کرد اما مجوز اقامت او در سال ۲۰۱۹ به پایان رسید و از آن پس در اوکراین به‌سر برده است.
روسیه کاپوستین را به‌عنوان یک «تروریست» می‌شناسد. طبق گزارش اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان در سال ۲۰۲۲، در آغاز جنگ اوکراین، کاپوستین از طریق کانال خود در شبکه تلگرام به زبان‌های آلمانی و انگلیسی از مردم خواست تا به اوکراین بیایند و در کنار کی‌یف بجنگند.
دنیس کاپوستین بنیان‌گذار برند هنرهای رزمی «وایت رکس» (White Rex) است که راست‌گرایان در آن حضور دارند. براساس گزارش‌های دولتی آلمان، او با «وایت رکس»، در سراسر اروپا فعال بود و به‌طور قابل توجهی به حرفه‌ای کردن هنرهای رزمی در میان راست‌های افراطی کمک کرد. او همچنین آموزش هنرهای رزمی را در آلمان و سایر کشورهای اروپایی رهبری می‌کرد.
«لژیون آزادی روسیه»
دومین گروه شبه‌نظامی درگیر در حمله به بلگورود «لژیون آزادی روسیه» است که در اوایل سال ۲۰۲۲ تأسیس شد. مسکو این گروه را هم به‌عنوان «تروریست» طبقه‌بندی کرده است. رهبر سیاسی آن‌ها ایلیا پونومارف، نماینده سابق پارلمان روسیه است. او تنها کسی بود که به الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ رأی منفی داد و در پی آن به اوکراین مهاجرت کرد.
یکی از نمایندگان این گروه با نام مستعار «سزار» در مرکز توجه گزارش رسانه‌های اوکراینی درباره حمله اخیر به بلگورود قرار داشت. خبرگزاری فرانسه در ماه دسامبر با او در جبهه شرقی اوکراین مصاحبه کرد. او در آن زمان گفت «علیه رژیم پوتین» می‌جنگد و خود را یک وطن‌پرست روسی و «ناسیونالیست راست‌گرا» توصیف کرد. «سزار» اهل سنت پترزبورگ و فیزیوتراپ است. Agentstvo، پورتال تحقیقاتی روسی او را راست افراطی ناسیونالیست عنوان کرده است.
«لژیون آزادی روسیه» بخشی از «لژیون بین‌المللی فرماندهی دفاع سرزمینی اوکراین» است و اعضای آن رسماً سربازان قراردادی هستند. طبق گزارش‌ها، «سپاه داوطلب روسیه» تحت فرماندهی تیپ ۱۰۸ نیروهای مسلح اوکراین قرار دارد و بنابراین یک واحد نظامی عادی محسوب می‌شود.
تصور این‌که دو واحد از نیروهای مسلح اوکراین بتوانند به‌طور مستقل و خودسرانه تصمیم به حمله به روسیه و تصرف بخش‌هایی از خاک آن را بدون مجوز فرماندهان خود بگیرند، بسیار دشوار است.
در واقع چگونگی ارتباط اوکراین با عملیات حمله به بلگورود و انکار آن توسط کی‌یف شباهت زیادی به چگونگی دخالت روسیه به مدت هشت سال در دونباس، انکار آن توسط کرملین و استدلال این‌که اوکراینی‌ها خواهان پیوستن به روسیه هستند، است.
مسکو حمله به بلگورود را کم‌اهمیت جلوه می‌دهد
این تهاجم تاکنون پتانسیل قابل توجهی در تشدید اوضاع نداشته است. ظاهراً روسیه قصد دارد به جای تشدید این رویداد آن را کم‌اهمیت جلوه دهد. اگر روسیه خواهان تشدید تنش بود، می‌توانست ائتلاف نظامی «سازمان پیمان امنیت جمعی» و نیروهای نظامی مشترک با بلاروس را بسیج کند یا به‌عنوان عامل بازدارنده، بخشی از نیروهای هسته‌ای خود را به‌طور نمایشی به حرکت درآورد. این حمله حتی می‌توانست منجر به موج دیگری از بسیج عمومی شود. اما هیچ کدام از این‌ها رخ نداد.
در عوض، روسیه از این حمله به‌عنوان اقدامی تروریستی شبیه به اقدامات شورشیان چچنی در طول جنگ‌های چچن یاد کرد. با استفاده از اصطلاح «تروریسم» کرملین می‌تواند از اعتراف به این‌که نیروهای اوکراینی با موفقیت به خاک روسیه حمله کرده‌اند، پرهیز کند. مسکو واحدهای گارد ملی روزگواردیا را برای مقابله با مهاجمان مستقر کرد.
با توجه به نیروهای بزرگ ذخیره در گارد روزگواردیا، به احتمال زیاد این حمله به زودی کاملاً پایان خواهد یافت. با این حال، این ضربه جدی به اعتبار نیروهای مسلح روسیه به‌طور کلی و مرزبان‌های این کشور به‌طور خاص بود.
«دوباره برمی‌گردیم»
شبکه الجزیره به‌نقل از دنیس کاپوستین، فرمانده «سپاه داوطلب روسیه»، نوشته است که واحد نظامی او دوباره به خاک روسیه حمله خواهد کرد.
کاپوستین چهارشنبه ۳ خرداد / ۲۴ مه، یک روز پس از این‌که مسکو اعلام کرد حمله به بلگورود را دفع کرده است، به خبرنگاران گفت:
عملیات ادامه دارد و فکر می‌کنم ما را دوباره در آن سو خواهید دید. برنامه‌های آینده ما سرزمین‌های جدیدی از فدراسیون روسیه است که قطعاً وارد آن‌ها خواهیم شد… باید کمی صبور باشید.
کاپوستین مأموریت خود را مبارزه با «بی‌عدالتی» و «شکنجه» در رژیم پوتین توصیف کرد و گفت:
من می‌خواهم به آن‌ها [روس‌ها] ثابت کنم که شما می‌توانید علیه ظالم بجنگید و قدرت پوتین بی‌حدوحصر نیست.
او افزود مقامات اوکراین «ما را تشویق کردند» اما سلاح یا تجهیزات یا دستورالعملی برای این عملیات ارائه نکردند. کاپوستین گفت:
هر تصمیمی که می‌گیریم… فراتر از مرزهای دولتی، تصمیم خود ماست. بدیهی است که ما می‌توانیم از رفقا و دوستان [اوکراینی] خود برای برنامه‌ریزی کمک بخواهیم.
کاپوستین اعتراف کرد که گروهش راست‌گراست. او اما طرفدار نازی بودن را انکار کرد و گفت:
من دیدگاه‌های خود را دارم، این مجموعه دیدگاه‌ها میهن‌پرستانه است، سنت‌گرایانه است، متعلق به جناح راست است، اما هرگز نخواهی دید که دستم را به نشانه طرفداری از هیتلر بالا ببرم. پس چرا من را چنین خطاب می‌کنی؟
کاپوستین در پاسخ به گزارش‌های رسانه‌ها مبنی بر استفاده نیروهایش از تجهیزات نظامی آمریکا در حمله به خاک روسیه گفت:
من دقیقاً می‌دانم که سلاح‌هایم را از کجا آورده‌ام. متأسفانه نه از شرکای غربی. کمک‌های نظامی غرب متأسفانه به این سو و آن سو می‌رود و مورد حمله قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال، می‌دانم که در باخموت بسیاری از خودروهای زرهی آمریکایی، توسط نیروهای روسی مورد حمله قرار گرفتند.
مقامات آمریکایی روز چهارشنبه گفتند که در حال بررسی گزارش‌هایی مبنی بر استفاده از خودروهای آمریکایی در داخل خاک روسیه هستند.
کرملین گفته است که استفاده از سخت‌افزارهای نظامی آمریکا در حمله فرامرزی نشان‌دهنده دخالت رو به رشد غرب در جنگ است. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت:
این یک راز نیست که چنین تجهیزاتی علیه ارتش ما استفاده می‌شود. بر ما پوشیده نیست که دخالت مستقیم و غیرمستقیم کشورهای غربی در این مناقشه روز به روز در حال افزایش است.
ویاچسلاو گلادکوف، فرماندار منطقه بلگورود گزارش داد که در این حمله مرزی دو زن کشته و دست‌کم ۱۲ نفر زخمی شدند. دنیس کاپوستین تلفات نیروهای خود را دو کشته و ۱۰ زخمی عنوان کرد. ارتش روسیه روز گذشته اعلام کرد که با حملات توپخانه‌ای و هوایی بیش از ۷۰ نفر از مهاجمان را از پا در آورده است.
رسانه‌های محلی روسیه پنج‌شنبه ۴ خرداد / ۲۵ مه گزارش دادند که حدود ۵۰۰ خانه در این حمله آسیب دیده و ۲۰۰ خانه ویران شده‌اند. طبق گزارش رسانه‌ها، ساکنانی که از خانه‌های خود در بلگورود گریخته بودند، هنوز در برخی مناطق بازنگشته‌اند زیرا مقامات در تلاش‌اند تا مین‌های باقی مانده در خیابان‌ها و ساختمان‌ها در منطقه گریورون را شناسایی و خنثی کنند.
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه روز چهارشنبه هشدار داد که مسکو هرگونه حمله دیگری به خاک خود را به‌شدت پاسخ خواهد داد.