بر اساس بیانیه واشنگتن و ریاض، جناحهای متخاصم در سودان پس از مذاکره در شهر جده عربستان با آتش بس هفت روزه موافقت کردهاند و قرار است آتش بس به فاصله ۴۸ ساعت پس از امضاء (شامگاه دوشنبه به وقت محلی) و تحت نظر ایالات متحده و عربستان به اجرا گذاشته شود.
توافق آتش بس اواخر روز شنبه ۲۰ مه/۳۰ اردیبهشت امضا شد.
درگیری نظامی میان ارتش سودان به فرماندهی ژنرال عبدالفتاح البرهان و «نیروهای واکنش سریع» به رهبری محمد حمدان داگلو (حمدی) که جان صدها سودانی را گرفته و بیش از یک میلیون نفر را آواره کرده وارد هفته ششم خود شده است.
چندین توافق آتشبس تاکنون نقض شدهاند و امیدها برای پایان جنگ کمرنگ است. این در حالی است که هیچ یک از طرفها تاکنون نتوانسته است در میدان جنگ موفقیتی بهدست آورد.
در شرایط کنونی نیروهای واکنش سریع کنترل خارطوم، پایتخت و کاخ ریاستجمهوری و همچنین بخش اعظم فرودگاه بینالمللی خارطوم را در دست دارند. ارتش هم کنترل مقر خود و فرماندهی کل نیروهای مسلح را حفظ کرده است.
دو طرف در ماههای اخیر بر سر ادغام شبهنظامیان این گروه در نیروهای مسلح، بهعنوان شرط اصلی توافق انتقال قدرت به گروههای سیاسی به اختلاف برخورده بودند و این اختلاف در ماه آوریل/فروردین آتش جنگ را شعلهور کرد.
ارتش با حمایت مصر از برتری نیروی هوایی برخوردار است در حالی که گفته میشود شبهنظامیان از پشتیبانی امارات متحده عربی و جنگندههای خارجی بهره میبرند.
ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع در این شش هفته بارها آتشبس کردند اما هرگز به آن پایبند نماندند. طبق بیانیه مشترک ایالات متحده و عربستان اینبار قرار است یک مکانیسم نظارتی بینالمللی پیمان آتشبس را اجرا کند.
طبق توافق امضاءشده در خلال هفت روز آتشبس باید توزیع کمکهای بشردوستانه، بازگرداندن خدمات ضروری و خروج نیروها از بیمارستانها و تأسیسات عمومی ضروری، نیز انجام شود.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، گفت:
«زمان خاموش کردن اسلحهها و اجازه دسترسی بدون مانع به کمکهای بشردوستانه گذشته است. من از هر دو طرف خواهش میکنم که این توافق را حفظ کنند. چشمان جهان نظارهگر است.»
نبرد بین ارتش سودان و شبهنظامیان واکنش سریع کشور را در هرج و مرج فرو برده است. طبق گزارش شبکه الجزیره ذخایر مواد غذایی، پول نقد و اقلام ضروری در سودان به سرعت در حال کاهش است و غارتهای دستهجمعی، بانکها، سفارتها، انبارهای امدادی و حتی کلیساها را تحت تاثیر قرار داده است.
طرفهای متخاصم در روزهای گذشته تبادل آتش سنگین توپخانهای و حملات هوایی را از جمله در شمال خارطوم و امدورمان شدت بخشیدهاند.
طبق گزارشها محمد حمدان داگالو بیشتر نیروهای خود را که به تجاوز جنسی به زنان متهم اند در مناطق مسکونی و مراکز بیمارستانی مستقر کرده است. اقدامی که باعث شده تا شهروندان غیرنظامی ساکن این مناطق مرتباً با جنگندههای ارتش بمباران شوند.
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، درگیریهای سودان که از ۱۵ آوریل آغاز شد، تاکنون جان حداقل ۷۰۵ نفر را گرفته است. دستکم ۵ هزار و ۲۸۷ نفر در این درگیریها زخمی شده و یک میلیون و ۱۰۰هزار نفر آواره شهرها یا کشورهای دیگر شده اند.
در روزهای اخیر درگیریهای زمینی به دارفور و شهرهای نیالا و زالنجی نیز کشیده شده است. هر دو طرف روز جمعه در بیانیههای خود یکدیگر را به تحریک درگیری در نیالا متهم کردند؛ یکی از بزرگترین شهرهای سودان که هفتهها با میانجیگری مقامهای محلی در آن آتشبس برقرار بود.
یک فعال محلی به خبرگزاری رویترز گفت که صبح روز شنبه درگیریهای مسلحانه پراکنده در نزدیکی بازار اصلی شهر نزدیک به مقر ارتش رخ داده است. به گفته فعالان، در طی دو روز درگیری نزدیک به ۳۰ نفر در دارفور کشته شده اند.