سی‌ودومین نشست اتحادیه عرب در بندر جده عربستان سعودی شامگاه جمعه ۲۹ اردبهشت / ۱۹ مه با انتشار بیانیه مشترکی پایان یافت.

این اجلاس که به ریاست محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی برگزار شد، در بیانیه پایانی خود ضمن استقبال از توافق اخیر ایران و عربستان سعودی، خواستار افزایش تلاش‌های کشورهای عربی برای کمک به سوریه در غلبه بر بحران و ضرورت ایجاد شرایط مناسب برای بازگشت آوارگان سوری شد و بر توقف دخالت‌های خارجی در امور داخلی کشورهای عربی تأکید کرد.

احترام به حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی کشورها، حمایت نکردن از تشکیل گروه‌های مسلح و شبه‌نظامیان خارج از محدوده نهادهای دولتی، پشتیبانی از راه حل سیاسی برای حل بحران یمن، رد هرگونه مداخله خارجی در سودان و تأکید بر حقوق فلسطینی‌ها دیگر محورهای بیانیه پایانی اجلاس اتحادیه عرب بود.

«درگیری‌های منطقه‌ای کافی است»

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در سخنرانی گشایش سی‌ودومین نشست سران اتحادیه عرب با آرزوی این‌که بازگشت سوریه به این اتحادیه در حمایت از امنیت این کشور مؤثر باشد، گفت:

ما اجازه نخواهیم داد که منطقه به میدان درگیری تبدیل شود. سال‌ها درگیری که مردم ما از آن رنج برده‌اند، کافی است.

ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن نیز در سخنرانی خود گفت:

بحران سوریه بهای سنگینی داشت و ما از بازگشت این کشور به اتحادیه عرب استقبال می‌کنیم.

بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه که پس از تعلیق کشورش به‌دلیل سرکوب اعتراضات ضددولتی در سال ۲۰۱۱ نخستین بار بود در این اجلاس شرکت می‌کرد، در سخنرانی خود این نشست را «فرصت تاریخی برای بازآرایی جامعه عربی» و برای رسیدگی به بحران‌های منطقه خواند و گفت:

امیدوارم این آغاز مرحله جدیدی از اقدام اعراب برای همبستگی میان ما، صلح در منطقه ما و توسعه و رفاه به جای جنگ و ویرانی باشد.

اسد ضمن تأکید بر این‌که «سوریه همیشه متعلق به جهان عرب خواهد بود»، خواستار عدم مداخله در امور داخلی کشورهای عربی شد و گفت:

مهم است که امور داخلی به مردم کشورها واگذار شود زیرا آن‌ها به بهترین نحو می‌توانند امور خود را مدیریت کنند. دنیا باید مسائل داخلی ما را به مردم خودمان بسپارد و ما نیز دخالت خارجی را نمی‌پذیریم.

بشار اسد همچنین خواهان تدوین و بازنگری منشور اتحادیه عرب و مقررات داخلی آن شد تا به‌گفته او «مطابق با مقتضیات زمان باشد».

اسد بدون نام بردن از ترکیه نسبت به خطرات «ایدئولوژی توسعه‌طلبانه عثمانی که تحت تأثیر اخوان‌المسلمین است»، هشدار داد.

تطاهرات ضد اسد

همزمان با اجلاس اتحادیه عرب، در اعزاز واقع در استان حلب سوریه که تحت کنترل مخالفان حکومت اسد قرار دارد، صدها تظاهرکننده به خیابان‌ها آمدند و شعار «مردم سقوط رژیم را می‌خواهند» سر دادند. در این تظاهرات بر روی بنری نوشته شده بود: «سوریه نمی‌تواند توسط اسد جنایتکار نمایندگی شود».

تظاهرات ضد اسد در دیگر مناطق تحت کنترل شورشیان، از جمله در شهر عفرین در شمال، جایی که جمعیت شرکت‌کننده پرچم بزرگ مخالفان را در دست داشتند، برگزار شد.

عصام خطیب، وکیلی که از شمال حلب است، به الجزیره گفت:

ما از ملت‌های عرب می‌خواهیم که بر دولت‌های خود فشار بیاورند تا از تصمیم [پذیرش مجدد سوریه] و حمایت از بشار اسد دست بردارند.

پذیرش دوباره سوریه در اتحادیه ۲۲ عضوی عرب، نشانه‌ای از پایان انزوای بشار اسد و تغییر مهم در نگاه بازیگران منطقه‌ای به واقعیت بقای حکومت اوست؛ موضوعی که آمریکا و کشورهای غربی با آن مخالفت کرده‌اند.