رهبران دموکرات و جمهوریخواه در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز سهشنبه ۹ مه/ ۱۹ اردیبهشت طرحی را ارائه کردند که هدف آن گستردهتر کردن تحریم بر بخش تولید و صادرات موشکها و پهپادهای جمهوری اسلامی است. همچنین این طرح بنا دارد راهی برای تمدید تحریمهای سازمان ملل بر برنامه موشکی و پهپادی ایران بیابد که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ که برجام را ضمانت میکرد باید در اکتبر ۲۰۲۳ کنار گذاشته شود.
قانونگذاران آمریکایی و سیاستمداران اروپایی اما میگویند که جمهوری اسلامی در سالهای اخیر، با نقض محدودیتهای سازمان ملل، فناوریهای ممنوعه را به روسیه، اتیوپی و نیروهای نیابتی مانند حوثیها در یمن و شبهنظامیان در عراق منتقل کرده است.
براساس طرح پیشنهادی که عنوانش قانون مبارزه با صادرات گسترده موشکهای ایران (مبارزه با جنایت) است، تحریمهای بیشتری علیه ایران وضع میشود و از دولت آمریکا میخواهد راهبردی را برای جلوگیری از پایان محدودیتهای سازمان ملل ترسیم کند.
مایکل مک کال و گریگوری میکس، به ترتیب رئیس و عضو عالی رتبه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، و جو ویلسون و دین فیلیپس رئیس و عضو کمیته فرعی خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیای مرکزی از طراحان این برنامه تحریمی جدید هستند.
حامیان این قانون در بیانیهای مشترک گفتند: «حتی با وجود محدودیتهای سازمان ملل، موشکها و پهپادهای ایران سربازان، متحدان و شرکای آمریکا را در سراسر خاورمیانه هدف قرار میدهند و به طور فزایندهای به جنگ تجاوزکارانه غیرقانونی ولادیمیر پوتین علیه اوکراین دامن میزند. بدون اقدام فوری، موشکها و پهپادهای ایران میتوانند پس از انقضای محدودیتها در ماه اکتبر ویرانیهای بزرگتری در سراسر جهان ایجاد کنند.»
این لایحه تحریمهایی را علیه هر فردی که با برنامه موشکی ایران مرتبط است – از جمله کمک به ایران در دستیابی یا استقرار فناوری موشکی و هواپیماهای بدون سرنشین – اعمال میکند. ارائه فناوری یا قطعات موشک به ایران، مشارکت در توسعه مشترک موشک یا پهپاد، آموزش افراد همسو با ایران در استقرار موشک یا پهپاد، ذخیره یا حمل موشک یا پهپاد ایرانی یا واردات یا صادرات فناوری موشک یا پهپاد به داخل یا خارج از ایران از خط قرمزهای تحریمی در این طرح جدید است.
علاوه بر تحریم افرادی که به صورت مستقیم از این خط قرمزها عبور میکنند، اعضای بزرگسال خانواده این افراد و کسانی که از افراد تحریمشده حمایت میکنند یا در «معاملهای مهم» با آنها شرکت میکنند نیز تحریم میشوند. تحریمها شامل مسدود کردن داراییها و اموال و ممنوعیت ورود به آمریکا و لغو ویزا میشود.
قانون مبارزه با جنایت در صورت نهایی شدن، به دولت آمریکا هم دستور میدهد تا استراتژیای را در مورد چگونگی برنامه ریزی خود برای اطمینان از تمدید تحریم سازمان ملل و یا جلوگیری از فروش و انتقال فناوری موشکی در صورت عدم تمدید به کنگره ارائه کند. این استراتژی شامل اطلاعاتی در مورد چگونگی تأثیر پایان تحریم بر گسترش تسلیحات ایران و مزایایی است که ایران از انقضای محدودیتها دریافت میکند.
این طرح همچنین فهرستی از افراد خارجی را که در نقض محدودیتهای سازمان ملل دخیل هستند، جزئیات مربوط به زنجیرههای تأمینی که به برنامه موشکی و پهپادی ایران کمک میکنند و نقش شرکتهای هواپیمایی ایرانی در تکثیر موشکها و پهپادها را درخواست میکند.
استراتژی درخواستی همچنین شامل اطلاعاتی در مورد نحوه واکنش سازمان ملل متحد و سایر سازمانهای چندجانبه و همچنین تک تک کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد به نقض محدودیتهای سازمان ملل و نحوه مداخله روسیه، چین و سایر کشورها خواهد بود.
این طرح برای قانون شدن باید به تصویب مجلس نمایندگان و سنای آمریکا برسد. طراحان آن گفتهاند که امیدوارند تا پیش از اتمام محدودیتهای سازمان ملل بر برنامه موشکی و پهپادی، این قانون اجرایی شود.