ظهر روز چهارشنبه سوم می/ ۱۳ اردیبهشت، ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در بحرین بیانیهای منتشر کرد و در آن خبر داد ساعت شش صبح همان روز به وقت محلی، شناورهای تندرو سپاه به یک نفتکش با پرچم پاناما که در حال عبور از تنگه هرمز بود حمله و آن را به آبهای ایران منتقل کردهاند.
جمهوری اسلامی در ابتدا سکوت کرد و چند ساعت بعد از آن که آمریکا فیلم حمله قایقهای سپاه به نفتکش را هم منتشر کرد از قول دادستان تهران مدعی شد توقیف نفتکش با شکایت شاکی و به دستور قضایی رخ داده است اما هیچ جزییات بیشتری در مورد دلیل این شکایت و اقدام به توقیف این نفتکش ارائه نشد.
این حادثه پس از آن رخ داد که ایران پنجشنبه گذشته یک نفتکش با پرچم جزایر مارشال به نام Advantage Sweet را در خلیج عمان توقیف کرد. اداره ثبت پرچم جزایر مارشال روز سهشنبه اعلام کرد که نیروهای نظامی جمهوری اسلامی این نفتکش را به بندرعباس منتقل کردهاند.
در هر دو مورد، فرماندهی نیروهای آمریکا در خاورمیانه، سنتکام، بیانیه داد و گفت که اقدامات ایران «مغایر با قوانین بینالمللی و مخل امنیت و ثبات منطقه» است.
سنتکام در واکنش به حادثه روز چهارشنبه اعلام کرد:
در دو سال گذشته، ایران ۱۵ کشتی تجاری با پرچم بینالمللی را مورد آزار و اذیت، حمله یا مداخله قرار داده و حقوق ناوبری آنها را نقض کرده است. آزار و اذیت مستمر کشتیها و مداخله در حقوق کشتیرانی در آبهای منطقه از سوی ایران غیرقابل توجیه، غیرمسئولانه و تهدیدی برای امنیت دریایی و اقتصاد جهانی است.
ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم به خبرنگاران گفت که دولت بایدن و جامعه بینالمللی از ایران و نیروی دریایی آن میخواهند کشتیها و خدمهشان را آزاد کنند.
پاتل گفت:
آزار و اذیت کشتیها و مداخله ایران در حقوق کشتیرانی در آبهای منطقهای و بینالمللی مغایر با قوانین بینالمللی و مخل ثبات و امنیت منطقه است.
شرکت امنیت دریایی امبری (Ambrey) اعلام کرد بر این باور است که توقیف Advantage Sweet در پاسخ به توقیف یک محموله نفتی در تانکر «سوئز راجان» با پرچم جزایر مارشال در آبهای آفریقا بوده است.
آمریکا مدعی است آن نفتکش که مدیریت آن با یونانیها بود و نفت ایران را حمل میکرد، با حکم دادگاه توقیف شده است. شاید به همین دلیل بعد از توقیف نفتکش نیووی در روز چهارشنبه هم سپاه مدعی شد توقیف را با حکم دادگاه انجام داده است.
نفتکش نیووی که روز چهارشنبه توقیف شد، از دبی به سمت بندر فجیره امارات در حال حرکت بود که به وسیله قایقهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مجبور به تغییر مسیر به سمت آبهای سرزمینی ایران شد.
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی پایگاه داده کشتیرانی سازمان بینالمللی دریانوردی، مالک «نیووی» شرکت Grand Financing است و کشتی به وسیله Smart Tankers مستقر در یونان مدیریت میشود.
خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که یونان چند روز پیش از توقیف نفتکشها در خلیج فارس و دریای عمان به مالکان کشتیها هشدار داده بود به دلیل تشدید تنش میان آمریکا و ایران، از حرکت در نزدیکی آبهای ایران خودداری کنند.
در حقیقت پس از توقیف محموله نفتی ایران به دست آمریکا آن هم در شرایطی که نفتکش توقیف شده تحت مدیریت یونان بود، آنها پیشبینی میکردند بهزودی ایران به یکی دیگر از کشتیهای تحت مدیریت یونان حمله خواهد کرد.
یونان خانه بسیاری از صاحبان کشتی، مدیران و صنعت گستردهتر خدمات دریایی در جهان است.
وزارت کشتیرانی یونان در توصیهای به تاریخ ۲۰ آوریل به شرکتهای کشتیرانیاش چنین نوشته بود:
با توجه به تهدیدات اخیر ایران مبنی بر اقدام تلافیجویانه احتمالی علیه کشتیرانی یونان، اکیداً توصیه میکنیم که دریانوردی در منطقه خلیج فارس و همچنین در تنگه هرمز و دریای عمان در صورت امکان خارج از آبهای ایران انجام شود و در هنگام حرکت در نزدیکی مناطق فوق، احتیاط بیشتری به خرج دهید.