حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، روز جمعه ۲۸ آوریل/ ۸ اردیبهشت در نشانهای آشکار از گرم شدن روابط با ریاض پس از تعطیلی سفارتخانههای دو کشور در هفت سال پیش، گفت: «عربستان سعودی و ایران «طی چند روز آینده» سفارتخانههای خود را در پایتختهای یکدیگر بازگشایی خواهند کرد».
امیرعبداللهیان در یک کنفرانس خبری در بیروت، پایتخت لبنان، تاریخ مشخصی را برای بازگشایی سفارتخانهها که در سال ۲۰۱۶ بسته شدند، اعلام نکرد.
امیرعبداللهیان گفت: «در آخرین تماس تلفنی وزرای امور خارجه ایران و عربستان در روز عید سعید فطر، توافق کردیم که در روزهای آینده برای بازگشایی سفارتخانههای ایران و عربستان در تهران و ریاض کار کنیم.»
رقبای منطقهای ماه گذشته بر سر بازگرداندن روابط دیپلماتیک تحت توافقی که با میانجیگری چین انجام شد، توافق کردند.
روابط میان این دو کشور با مناقشه شکل گرفته بر سر اعدام یک روحانی شیعه به نام باقر النمر رو به تنش گذاشت. در تهران و مشهد، معترضان که بعدتر مشخص شد عمدتاً از نیروهای وابسته به حکومت بودهاند از اعدام شیخ باقر النمر، روحانی شیعه اهل عربستان سعودی خشمگین بودند. عربستان باقر النمر را به اتهام دست داشتن در اقدامات تروریستی اعدام کرد. مقامهای ایرانی میگفتند اعدام النمر بخشی از سیاست همیشگی سعودیها در سرکوب شیعیان این کشور بوده است.
پس از حمله به کنسولگری عربستان در مشهد و سفارت این کشور در تهران، عربستان سعودی از دیماه ۱۳۹۴ روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد و به دیپلماتهای ایرانی ۴۸ ساعت فرصت داد تا خاک عربستان را ترک کنند. این تصمیم را عادل الجبیر، وزیر خارجه وقت عربستان سعودی پس از حمله همزمان شامگاه روز ۱۲ دیماه ۱۳۹۴ به کنسولگری و سفارت عربستان در تهران و مشهد اعلام کرد.
گفتوگوهای مستقیم میان دو کشور در آوریل ۲۰۲۱ با میانجیگری عراق در تلاش برای بهبود روابط آغاز شد و نهایتا این چین بود که توانست دو کشور را پای میز توافق بکشاند.
تنش بین ایران و عربستان به درگیریها در سراسر منطقه از جمله جنگ داخلی سوریه و یمن دامن زده است. حال به نظر میرسد به موازات بهبود روابط دو کشور نشانههایی از بازگشت به مدار آرامش در این دو کشور هم بروز کرده است از جمله گفتگو بر سر آتشبس طولانیمدت یا دائمی در یمن و رسیدن به چارچوب سیاسی توافق و البته بازگشت احتمالی سوریه به جهان عرب.
امیرعبداللهیان در پایان سفر خود به لبنان با مقامهای لبنانی از جمله سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله هم دیدار کرد. لبنان هم امیدوار است که توافق دو کشور بتواند مرهمی بر وضع بحرانی اقتصادی و بیثباتی سیاسی در آنجا باشد.
وزیر امور خارجه ایران بدون ارائه جزئیات تأیید کرد که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری این کشور در «آیندهای نزدیک» به سوریه سفر خواهد کرد.
این اولین سفر یک رئیس جمهوری ایران از دمشق پس از آغاز جنگ در سوریه در سال ۲۰۱۱ خواهد بود.
در اسرائیل، تزاچی هانگبی، مشاور امنیت ملی این کشور، تلاش کرد تا تحرکات دیپلماتیک ایران را به عنوان پاسخی به آنچه که او آن را شکست در مقابله با حملات نظامی اسرائیل به داراییهایش در سوریه و جاهای دیگر توصیف کرد، مطرح کند.
او به کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل گفت: «ایران در مضیقه و تحت فشار است.»