ارتش سودان آمادگی خود را برای تمدید آتش‌بس متزلزل به مدت ۷۲ ساعت دیگر در بحبوحه نبردها با نیروهای شبه‌نظامی پشتیبانی سریع (RSF) در حومه پایتخت ابراز کرده است.

ارتش شامگاه چهارشنبه ۲۶ آوریل/ ۶ اردیبهشت گفت که فرمانده‌اش، ژنرال عبدالفتاح البرهان، موافقت اولیه را با طرحی برای تمدید آتش‌بس کنونی – که اواخر روز پنجشنبه منقضی می‌شود – به مدت ۷۲ ساعت دیگر اعلام کرده است. همچنین قرار است آن‌ها یک نماینده به منطقه جوبا در جنوب این کشور بفرستند تا با شبه‌نظامیان مذاکره کند.

نیروهای شبه‌نظامی پشتیبانی سریع که طرف دیگر این منازعه هستند هنوز اظهارنظری در مورد تمدید آتش‌بس و پذیرش مذاکره نکرده‌اند.

همزمان ارتش گفت که رؤسای جمهوری سودان جنوبی، کنیا و جیبوتی روی پیشنهادی کار کردند که شامل تمدید آتش‌بس و گفتگو بین دو نیرو است.

در بیانیه ارتش آمده است: «عبدالفتاح برهان از تلاش‌های این سه کشور تشکر و موافقت اولیه خود را با پیشنهاد آن‌ها اعلام کرد.»

وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا و موسی فکی مهامت، رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا، همچنین راه‌های همکاری برای پایان دادن به درگیری‌ها در سودان را بررسی کردند.

در ادامه این بیانیه آمده است که رهبری و هماهنگی اتحادیه آفریقا «در فشار گذاشتن بر نیروهای مسلح سودان و نیروهای پشتیبانی سریع برای توقف فوری عملیات نظامی و اجازه دسترسی بدون مانع به کمک‌های بشردوستانه ضروری است».

به گزارش خبرگزاری رویترز، برخی از شدیدترین نبردها در روز چهارشنبه در «اُم دُرمان»، شهری در حاشیه شمالی خارطوم رخ داد.

خبرگزاری فرانسه هم گزارش داد که هواپیماهای جنگی بر فراز حومه شمالی خارطوم پرواز می‌کنند و آتش ضدهوایی سنگین شبه‌نظامیان هم در تلاش برای هدف قرار دادن این هواپیماها هستتند. در جنوب خارطوم هم در نزدیکی یکی از خانه‌های محمد حمدان داگالو، رهبر نیروهای پشتیبانی سریع، درگیری نظامی و تبادل آتش مسلسل‌ها گزارش شد.

از زمان شروع جنگ در سودان در روز ۱۵ آوریل، حداقل ۵۱۲ نفر در حملات هوایی و حملات توپخانه‌ای کشته شده‌اند. هزاران نفر زخمی و بیمارستان‌ها ویران شده‌اند و بسیاری از ساکنان – برخی پیاده – سعی در فرار از ناآرامی دارند.

یک سوم از جمعیت ۴۶ میلیونی این کشور حتی قبل از شروع خشونت‌ها به کمک‌های بشردوستانه وابسته بودند.

«مردم رنج می‌برند»

در حالی که درگیری‌ها در پایتخت و حومه همچنان ادامه داشت، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که تنها ۱۶ درصد از مراکز بهداشتی در خارطوم کار می‌کنند. این سازمان «مرگ‌های بسیار بیشتری» را به دلیل بیماری و کمبود غذا، آب و خدمات پزشکی پیش بینی کرد.

سازمان ملل متحد هم روز چهارشنبه در گزارشی اعلام کرد که روند رسیدگی و مداوای حدود ۵۰ هزار کودک مبتلا به سوءتغذیه حاد به دلیل درگیری‌ها مختل شده است و بیمارستان‌هایی که هنوز تعطیل یا ویران نشده‌اند با کمبود تجهیزات پزشکی، برق و آب مواجه هستند.

این بحران تعداد فزاینده‌ای از پناهندگان را به مرزهای سودان روانه کرده است و آژانس پناهندگان سازمان ملل تخمین می‌زند که ۲۷۰ هزار نفر احتمالاً تنها به سودان جنوبی و چاد فرار خواهند کرد.

شهروندان خارجی که از خارطوم تخلیه شده‌اند، وضع کنونی پایتخت را این چنین توصیف کرده‌اند: اجساد کشته‌شده‌ها در خیابان‌ها رها شده، ساختمان‌ها در آتش است، مناطق مسکونی تبدیل به میدان‌های جنگ شده و جوانانی دیده می‌شدند که با چاقوهای بزرگ در خیابان‌ها پرسه می‌زدند.

فولکر پرتس، نماینده سازمان ملل متحد در سودان، در نشست روز چهارشنبه شورای امنیت گفت: “هر دو طرف تخاصم با بی‌توجهی به قوانین و هنجارهای جنگ با هم جنگیده‌اند.»

پرتس که در سودان مانده است، گفت آنها «به مناطق پرجمعیت حمله می‌کنند و توجه چندانی به غیرنظامیان، بیمارستان‌ها یا حتی وسایل نقلیه انتقال مجروحان و بیماران ندارند».

سایه‌های شوم گذشته

سودان در مسیر انتقال حاکمیت به غیرنظامیان بود که درگیری‌ها بین ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع آغاز شد و دو طرف ضرب‌الاجل آوریل را بر اساس طرح مورد حمایت بین‌المللی برای آغاز گذار به دموکراسی از دست دادند.

در میان گروه‌های غیرنظامی نگرانی‌هایی وجود دارد که خشونت‌ها فرصتی را برای ارتش فراهم می‌کند تا حکومت خود را مستحکم کند و قدرت را به دستان کسانی که به عمر البشیر مرتبط هستند بازگرداند. دو فرماندهی که اکنون سودان را به جنگ داخلی کشانده‌اند، یعنی فرمانده ارتش و فرمانده گروه پشتیبانی سریع، ژنرال‌هایی هستند که در برکناری عمرالبشیر پس از اعتراضات سراسری در سال ۲۰۱۹ نقش کلیدی داشتند.

نیروهای آزادی و تغییر سودان (FCC)، یک گروه سیاسی که برنامه انتقال قدرت به حاکمیت غیرنظامی را رهبری می‌کند، گفت: «این جنگ، که توسط نظامی‌ها و عوامل رژیم گذشته شعله‌ور شده است، کشور را به سمت فروپاشی سوق خواهد داد.»

ارتش گفته است که عمر البشیر ۷۹ ساله که به اتهام جنایات جنگی توسط دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) در لاهه تحت تعقیب است، از زندان کوبر خارطوم به همراه حداقل چهار نفر دیگر به بیمارستان نظامی منتقل شده است. در همین حال، احمد هارون، که با البشیر مرتبط است، روز سه‌شنبه اعلام کرد که او و تعدادی دیگر از سران حکومت عمرالبشیر از زندان فرار کرده‌اند.

هارون به دلیل جنایات جنگی، نسل کشی و جنایات علیه بشریت در  منطقه غربی دارفور از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۸ توسط دیوان کیفری بین‌المللی تحت تعقیب است. به گفته سازمان ملل، حدود ۳۰۰ هزار نفر در درگیری‌های دارفور کشته و ۲,۵ میلیون نفر مجبور به ترک خانه‌های خود شدند.

دفتر دادستانی دیوان کیفری بین‌المللی گفت تحولات را دنبال می‌کند اما افزود که هیچ اطلاعات روشنی در مورد وضع کنونی این جنایتکاران تحت تعقیب در اختیار ندارد.