شبکه الجزیره در گزارشی از پدیده شیوع سرطان در مناطق نفت‌خیز اقلیم کردستان عراق و در برخی اردوگاه‌های پناهندگی واقع در نزدیکی میدان‌های نفتی خبر داده و نوشته است که میزان مبتلایان به سرطان در دو استان دهوک و اربیل در فاصله سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ حدود دو برابر افزایش یافته است.
این گزارش از تأثیر منفی گازهای مشتعل میدان‌های نفتی و پالایشگاه‌ها بر زندگی پناهجویان در اردوگاه‌ها که بیشتر پناهندگان آن‌ها سوری هستند نوشته و افزوده است که میزان ابتلا به سرطان در اردوگاه کورگوسک که در نزدیکی یکی از این پالایشگاه‌ها قرار دارد، به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.
این پالایشگاه توسط شرکت کارگروپ، بزرگترین شرکت خصوصی انرژی عراق اداره می‌شود.
چندین نفر از ساکنان این محل در گفت‌وگو با الجزیره از اختلالات تنفسی خود تا ابتلای‌شان به سرطان سخن گفته‌اند.
کارشناسان می‌گویند گاز مشتعل این پالایشگاه حاوی ماده سمی بنزن است که می‌تواند عامل ایجاد سرطان باشد. لارا کوشینگ از مدرسه بهداشت عمومی کودکان دانشگاه «یوسی‌ال‌ای» کالیفرنیا هشدار داد که گاز مشتعل این پالایشگاه می‌تواند سلامت ساکنان اردوگاه کورگوسک را به خطر بیندازد زیرا خطر نشر ماده شیمایی بنزن وجود دارد.
با این حال، در طول جنگ‌های خلیج فارس در سال‌های ۱۹۹۱ و ۲۰۰۳، حدود یک‌هزار و ۲۰۰ تُن مواد منفجره بر سر عراق ریخته شد که تشخیص موارد سرطان ناشی از گازهای مشتعل و موارد ناشی از اورانیوم ضعیف‌شده پس از این بمباران‌ها را دشوار می‌کند.
این گزارش افزوده است که دولت اقلیم کردستان در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۱ به شرکت‌هایی که مدیریت این پالایشگاه‌ها را در دست دارند، ۱۸ ماه فرصت داد که به این روند خاتمه دهند این مهلت در ژانویه ۲۰۲۳ به پایان رسید اما شرکت‌ها هنوز به تعهدات خود عمل نکرده‌اند.
ریبین محمد، فعال محیط زیست، دولت اقلیم کردستان را به کم‌کاری در پایان دادن به گازهای مشتعل پالایشگاه‌ها متهم کرد. در مقابل، برخی مقامات دولت اقلیم کردستان می‌گویند پایان دادن به گازهای مشتعل در پالایشگاه هزینه زیادی دارد و اختلافات نفتی اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق نیز بر حل این مسئله تأثیر منفی می‌گذارد.
فعالان محیط زیست در اقلیم کردستان می‌گویند اگر مسئله گازهای مشتعل در اقلیم کردستان حل نشود، ابتلا به بیمارهایی مانند سرطان در این منطقه به‌شدت افزایش خواهد یافت.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ در دانشگاه «یوسی‌ال‌ای» ایالت کالیفرنیا به سرپرستی کوشینگ نشان داد، زنان باردار که در نزدیکی چاه‌های گاز طبیعی و نفت و همچنین گازهای اضافی که سوزانده می‌شوند زندگی می‌کنند ۵۰ درصد بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارند. زمانی که نوزاد خیلی زود به دنیا بیایید این گازها می‌توانند اثرات شدیدی بر سلامتی‌اش داشته باشد.
قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گازهای مشتعل پالایشگاه‌ها به مغز استخوان آسیب می‌رساند. افرادی که در معرض آن قرار می‌گیرند، با کاهش شمار گلبول‌های قرمز خون، به‌طور فزاینده‌ای احساس ضعف و خستگی می‌کنند. کبودی و خون‌ریزی متداول و بهبودی طولانی‌تر می‌شود.
سرطان و زایمان زودرس تنها نگرانی موجود نیست. مطالعه دانشگاه کالیفرنیا نشان داد که شیوع ویروس‌های تنفسی در میان کودکان زیر ۱۵ سال در مناطق نفت‌خیز اقلیم کردستان عراق در مقایسه با ایران همسایه، تقریباً دو برابر بیشتر است.
داده‌های ماهواره‌ای در چارچوب تحقیقات «کلکتیو گزارش زیست‌محیطی» (ERC)، نشان می‌دهند که از سال ۲۰۱۸ تا نوامبر ۲۰۲۲ میزان گازهای مشتعل در پالایشگاه‌های اقلیم کردستان تا حد زیادی ثابت باقی مانده است. این تحقیقات همچنین اربیل و روستاهای اطراف آن، از جمله اردوگاه‌های کورگوسک و لالیش را به‌عنوان مناطقی که بیشترین میزان گازهای مشتعل را دارند شناسایی کرده است.
آمار بانک جهانی نشان می‌دهند که روسیه بیشترین میزان گاز طبیعی را در جهان می‌سوزاند و تا سال ۲۰۲۰ سالانه ۲۴,۸۸ میلیارد مترمکعب گاز سوزانده است. عراق با ۱۷,۳۷ میلیارد مترمکعب گازی که می‌سوزاند پس از روسیه قرار دارد.
با این حال تحقیقات «کلکتیو گزارش زیست‌محیطی» نشان می‌دهد که مردم عراق، به‌طور میانگین، بسیار نزدیک‌تر از مردم روسیه به مکان‌های سوزاندن گازها زندگی می‌کنند. از اکتبر ۲۰۱۸ تا کنون ۱,۱۹ میلیون نفر در عراق در شعاع یک کیلومتری بیش از ۱۰ منطقه‌ای که گاز می‌سوزانند، زندگی می‌کردند. در همین بازه زمانی تنها ۲۷۵ هزار نفر در روسیه، در نزدیکی گازهای مشتعل زندگی می‌کردند. پالایشگاه‌های نفت روسیه اغلب در مکان‌های دورافتاده قرار دارند و پراکنده هستند.