۲۰۰ روز تجمع و حرکت اعتراضی در ایران از نگاه آمار

در ایران و بیرون از ایران، نگاه بسیاری به کف خیابان است و با توجه به کاهش تجمعات اعتراضی، می‌پرسند آیا جنبش انقلابی مردم ایران با شعار «زن، زندگی، آزادی» که به دنبال کشته شدن ژینا (مهسا) امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد آغاز شد، به سرنوشت «جنبش سبز» یا خیزش دی ۹۶ یا اعتراضات آبان ۹۸ دچار خواهد شد؟

کاهش تجمعات اعتراضی و اعتصابات در نمودار شماره یک نشان داده شده است. همان‌طور که در این نمودار مشخص است، شیب نمودار کاهشی‌ست؛ به این معنا که در اوایل جنبش انقلابی مردم ایران و تا حدود ۱۶ آذر ۱۴۰۱، تجمعات اعتراضی و اعتصابات زیادی در کشور شکل گرفته و پس از آن، این اعتراضات کاهش یافته‌اند.

این نوشتار تصویر فوق را در کنار نمودارهای آماری سایر حرکت‌های اعتراضی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند، بررسی خواهد کرد؛ حرکت‌هایی که به دنبال سرکوب خونین تجمعات اعتراضی رو به رشد رفته‌اند و عمدتا شامل شعار‌ نویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نمادهای حکومتی، تخریب اموال حکومتی و دیگر اقدامات اعتراضی بوده‌اند.

از دل این بررسی آماری دیده می‌شود که علی‌رغم سرکوب‌ها، اعتراضات هر چند با تغییر شکل اما با حفظ و حتی افزایش ضرب‌آهنگ به پیش رفته‌اند، طوری که می‌توان نتیجه گرفت جنبش انقلابی مردم ایران زنده، پویا و مترصد فرصت‌های پیش روست.

۱) تجمعات اعتراضی و اعتصابات در ۲۰۰ روز اول جنبش

از زمان جان‌باختن ژینا (مهسا) امینی و تجمع مردمی روبه‌روی بیمارستان کسری در تهران در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ تا ۲۰۰ روز پس از آن، سلسله وقایع پیش‌بینی نشده‌ و خون‌باری رخ دادند که جهان را در حیرت، غم و خشم فرو برد.

در همان ساعات اولیه پس از جان ‌باختن ژینا، همزمان با قطع گسترده/ کاهش سرعت اینترنت، ده‌ها چهره داخلی و خارجی واکنش نشان دادند و خشم و انزجار خود را اعلام کردند.

شبنم فرشادجو، بازیگر تئاتر و سینما، در همان شب در فضای مجازی حجاب از سر برداشت و در روزهای بعد، بسیاری از زنان در ایران و سراسر جهان، حجاب خود را سوزاندند، موهای خود را قیچی کردند و این زنان و دختران بودند که پیشگام جنبش انقلابی مردم ایران شدند.

قتل ژینا واکنش و اعتراض سازمان‌های بین‌المللی، دولت‌ها و سیاستمداران را نیز برانگیخت. از جمله سازمان عفو بین‌الملل در روز جان باختن ژینا یعنی ۲۵ شهریور ۱۴۰۱، بیانیه‌ای صادر کرد.

اولین حمله نیروهای امنیتی به مردم معترض با شلیک گاز اشک‌آور و سرکوب تجمعات مردمی، در روز خاکسپاری ژینا در ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ در سقز صورت گرفت و حتی خبرگزاری فارس نیز آن را تایید کرد. در آن روز تعدادی از معترضان مثل کیان درخشان، با شلیک مستقیم نیروهای ضد شورش، مجروح شدند.

پس از تهران، سقز و سنندج، در مشهد هم تجمعات اعتراضی در همان روز ۲۶ شهریور شکل گرفت.

در روز ۲۷ شهریور، سه شهر دیگر هم به جنبش مردمی پیوستند: مهاباد، کرج (گوهردشت) و رشت.

در ۲۰۰ روز جنبش انقلابی مردم ایران، در پایگاه داده سایت نمای انقلاب، ۴۱۲ شهر کوچک و بزرگ ثبت شده است که در آن‌ها حداقل یک تجمع اعتراضی، اعتصاب یا حرکت اعتراضی وجود داشته یا فردی بازداشت شده یا به دست نیروهای امنیتی کشته شده است.

شعار «زن، زندگی، آزادی» اولین بار در روز خاکسپاری ژینا و در سنندج، در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ به گوش رسید. فردای آن روز، در ۲۷ شهریور، دانشجویان دانشگاه تهران با بالا بردن پلاکاردها و سر دادن این شعار (زن، زندگی، آزادی) نسبت به سیاست‌های سرکوب‌گرانه علیه زنان اعتراض کردند.

روز بعد آن، گزارش‌هایی از تجمعات دانشجویی در حداقل هشت دانشگاه کشور به دست رسید که این تجمعات به سرعت در دانشگاه‌های دیگر کشور نیز گسترش یافت.

در ۲۰۰ روز اول جنبش انقلابی مردم ایران، در پایگاه داده سایت نمای انقلاب، تجمعات اعتراضی و اعتصابات دانشجویی در ۲۰۹ دانشگاه کشور ثبت شده است.

کمتر از دو هفته پس از آن، اولین تجمعات اعتراضی دانش‌آموزان هم از شیراز گزارش شد و در ۲۰۰ روز اول جنبش، بیش از ۲۵۰ تجمع اعتراضی دانش‌آموزی به ثبت رسید.

به طور کلی در ۲۰۰ روز اول جنبش انقلابی مردم ایران، سه هزار و ۳۹۵ تجمع اعتراضی مردمی، دانش‌آموزی، دانشجویی، کارگری، بازاریان و اصناف در پایگاه داده نمای انقلاب ثبت شده است.

اولین فراخوان عمومی جنبش انقلابی مردم ایران برای دعوت به اعتصاب در روز ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ از سوی مرکز همکاری احزاب کردستان در همان روز جان ‌باختن ژینا (۲۵ شهریور) صادر شد و مردم در حداقل ۱۰ شهر با این فراخوان همراهی کردند.

در ۲۰۰ روز اول جنبش انقلابی مردم ایران ۵۰۳ اعتصاب مردمی، دانش‌آموزی، دانشجویی، کارگری، بازاریان و اصناف در پایگاه داده نمای انقلاب ثبت شده است.

در همان روز ۲۸ شهریور، به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، اولین جان‌باختگان جنبش انقلابی مردم ایران در شهرهای سقز، دیواندره و دهگلان (فریدون محمودی، فواد قدیمی، محسن محمدی و رضا لطفی) به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به قتل رسیدند.

به گزارش هرانا و سازمان حقوق بشر ایران، مستقر در نروژ، تا امروز بیش از ۵۰۰ نفر در جریان اعتراضات سراسری قتل رسیده‌اند.

همان‌طور که گفته شد، شیب نمودار یک تایید کننده روند کاهشی تجمعات اعتراضی و اعتصابات است اما این همه ماجرا نیست. در ادامه، ابتدا به تفکیک آماری اجزای تجمعات اعتراضی و اعتصابات پرداخته می‌شود و سپس به بررسی آماری سایر حرکت‌های اعتراضی. تجمعات اعتراضی و اعتصابات به تفکیک مردمی، دانشجویی، دانش‌آموزی، کارگری و بازاریان و اصناف خواهند بود.

۱-۱) تجمعات اعتراضی و اعتصابات مردمی

بررسی ویدئوهای تجمعات اعتراضی و اعتصابات مردمی در ۲۰۰ روز اول که در وب‌سایت نمای انقلاب از طریق فیلتر روی دسته‌بندی و استفاده از لینک ویدئوهای خبری در دسترس است، نشان می‌دهد اعتراضات مردمی را به دو بخش کلی می‌توان تقسیم کرد:

۱) از ۲۵ شهریور تا ۱۶ آذر ۱۴۰۱ تجمعات اعتراضی پر‌جمعیت: به طور میانگین روزانه حدود ۱۹ تجمع اعتراضی در شهرهای مختلف کشور.

۲) از ۱۶ آذر به بعد تجمعات اعتراضی کم جمعیت، پراکنده، در حال حرکت و کوتاه مدت، عمدتا حول دو محور زیر با میانگین روزانه حدود شش تجمع اعتراضی در شهرهای مختلف کشور:

• تجمعات اعتراضی مدنی مثل اعتراض به مسموم کردن دانش‌آموزان در فراخوان ۱۶ اسفند ۱۴۰۱
• تجمعات اعتراضی در مراسم‌ فرهنگی-تاریخی مثل چهارشنبه سوری یا جشن سده و نیز سالگردهای مرتبط با جنایات جمهوری اسلامی، مثل سالگرد شلیک سپاه به هواپیمای اوکراینی یا چهلم دو اعدام شده جنبش انقلابی مردم ایران (محمدمهدی کرمی و سید محمد حسینی)

به عنوان مثال همان‌طور که در نمودار دو نشان داده شده، در دوره اول بیشتر تعداد تجمعات مردمی در چهلم ژینا (چهارم آبان ۱۴۰۱) بود و در دوره دوم، بیشترین تعداد تجمعات در چهارشنبه سوری (۲۳ اسفند ۱۴۰۱).

با وجود پر تعداد بودن تجمعات مردمی در چهارشنبه سوری، ساختار و نوع این تجمعات که همراه با برپایی آتش و شعار علیه جمهوری اسلامی اما به صورت پراکنده، کم تراکم یا کوتاه مدت بود، با تجمعات مردمی که در چهلم قتل ژینا شکل گرفت کاملا متفاوت بوده است.

به این ترتیب می‌توان گفت اعتراضات مردمی گسترده در کف خیابان حدودا به مدت ۲.۵ (دو و نیم) ماه به طول انجامید و با سرکوب شدید، شکل آن تغییر یافت.

۲-۱) تجمعات اعتراضی و اعتصابات دانشجویی

همان‌طور که نمودار شماره سه نشان می‌دهد و بر اساس ویدئوهای تجمعات اعتراضی و اعتصابات دانشجویی، می‌توان گفت اعتراضات دانشجویی از ۲۷ شهریور در دانشگاه تهران شروع شد و تا ۱۶ آذر ۱۴۰۱ یعنی به مدت حدود دو ماه و نیم به طول انجامید و با موج سرکوب شدید، به خاموشی یا کم‌سویی گرایید.

در این بازه به طور میانگین روزانه حدودا در ۱۰ دانشگاه کشور تجمع اعتراضی یا اعتصاب وجود داشته و در چهارم آبان ۱۴۰۱ (چهلم ژینا) در حداقل ۴۵ دانشگاه کشور تجمعات اعتراضی دانشجویی وجود داشته است.

در ۲۰۰ روز جنبش انقلابی مردم ایران در حداقل ۱۹۹ دانشگاه ایران و همه ۳۱ استان کشور، تجمعات اعتراضی یا اعتصاب گزارش شده است.

۳-۱) تجمعات اعتراضی و اعتصابات دانش‌آموزی

اولین ویدئوها از اعتراضات دانش‌آموزی در ایران که جهان را به حیرت و ستایش واداشت، از حدود ۱۰ مهر ۱۴۰۱ در شیراز دیده شد و آن موج اولیه حیرت‌آور تا ۲۴ آبان ۱۴۰۱ (سالگرد آبان ۹۸) به طول انجامید. به این ترتیب می‌توان گفت این جنبش دانش‌آموزی پس از حدود یک ماه و نیم، سرکوب شد.

در این بازه به طور میانگین روزانه حدودا شش تجمع اعتراضی یا اعتصاب دانش‌آموزی وجود داشت و در ۱۲ و ۱۶ مهر ماه شاهد حداقل ۱۴ تجمع اعتراضی یا اعتصاب در حداقل ۲۰ شهر کشور بودیم.

در ۲۰۰ روز اول جنبش انقلابی مردم ایران بیش از ۲۵۰ تجمع اعتراضی دانش‌آموزی در حداقل ۲۲ استان کشور ثبت شد.

۴-۱) تجمعات اعتراضی و اعتصابات کارگری

شاید بتوان گفت شوک وارده به جامعه چنان شدید بود که اعتراضات کارگری از حدود دو هفته پس از قتل ژینا دوباره شکل گرفتند و البته مقایسه خبرهای تجمعات اعتراضی کارگری، پیش و پس از قتل ژینا نشان می‌دهد محتوای شعارها و مطالبات نیز تحت تاثیر جنبش انقلابی مردم ایران تغییر کرد.

تجمعات و اعتصابات کارگری حتی در کف خیابان تا امروز زنده و تنها بخشی از تجمعات اعتراضی است که روند آن افزایشی بوده است. با این حال به نظر می‌رسد پس از کم‌رنگ شدن تجمعات اعتراضی و اعتصابات مردمی از نیمه آذر ماه به بعد، مجددا رنگ و بوی شعارها در تجمعات کارگری هم تغییر کرده و بیشتر متمرکز بر مطالبات مدنی و معیشتی شده است.

در این ۲۰۰ روز جنبش انقلابی مردم ایران، روزانه به طور میانگین با حدود چهار تجمع اعتراضی و اعتصاب کارگری روبه‌رو بوده‌ایم. حداکثر تعداد تجمعات اعتراضی و اعتصابات در یک روز، مربوط به ۹ اسفند ۱۴۰۱ (فراخوان بازنشستگان) بود. عمده‌ترین گروه‌هایی که در این تجمعات یا اعتصابات نقش داشته‌اند هم معلمان و بازنشستگان و پس از آن کارگران سراسر کشور بوده‌اند.

به نظر می‌رسد دلیل روند افزایشی اعتراضات کارگری، از یک طرف وخیم‌تر شدن وضعیت مشکلات اقتصادی و معیشتی و از طرف دیگر سرکوب کمتر خونین و مرگ‌بار آن‌ها، علی‌رغم فشارهای بسیار بر فعالان حقوق کارگری از سوی حکومت جمهوری اسلامی به دلیل ماهیت و محتوای این اعتراضات بوده است.

۵-۱) تجمعات اعتراضی و اعتصابات بازاریان و اصناف

پس از ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ که با فراخوان احزاب کُرد شاهد اعتصاب بازاریان و اصناف در مناطق با جمعیت کرد بودیم، اعتصابات یا اعتراضات دیگری، باز هم عمدتا در همین مناطق روی دادند اما اوج اعتراضات بازاریان و اصناف، اعتصاب سراسری از ۱۴ تا ۱۶ آذر ۱۴۰۱ بود که در حداقل ۶۳ شهر (در تهران در پنج منطقه) اعتصابات بازاریان و اصناف شکل گرفت.

پس از این تاریخ، با سرکوب و برخورد قهری شدید نهادهای جمهوری اسلامی، با اعمالی از قبیل پلمب مغازه‌ها، لغو مجوزها یا احضار مالکان، شاهد اعتصابات کمتری بودیم.

در نتیجه می‌توان گفت عمر این دسته از اعتراضات هم حدود دو ماه و نیم بوده است که در این بازه زمانی به طور میانگین در ۱۰ منطقه کشور شاهد اعتصابات و اعتراضات بازاریان و اصناف بوده‌ایم.

۲) سایر حرکت‌های اعتراضی

چنان‌چه گفته شد پس از حدود دو الی دو ماه و نیم از آغاز جنبش انقلابی مردم ایران، سرکوب شدید باعث کاهش تجمعات اعتراضی در کف خیابان شد. پس از این دوره، مردم معترض، اعتراضات خود را به شکل‌های جدیدی ادامه دادند.

در این نوشتار به شکل‌های دیگر اعتراضی از قبیل شعار نویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نمادهای حکومتی، تخریب اموال حکومتی و دیگر اقدامات اعتراضی “حرکت‌های اعتراضی” گفته می‌شود.

نمودار شماره هفت روند این دو دسته اعتراض یعنی تجمعات اعتراضی خیابانی و حرکت‌های اعتراضی را ظرف ۲۰۰ روز جنبش انقلابی مردم ایران نشان می‌دهد.

همان‌طور که از نمودار مشخص است، تقریبا از اواسط آذر ماه که تجمعات اعتراضی کم‌رنگ شدند، به تدریج اشکال مختلف حرکت‌های اعتراضی از قبیل شعارنویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نماد حکومتی، تخریب اموال حکومتی، بازدید از مزار جان‌باختگان، دیدار خانواده‌های جان‌باختگان، برداشتن حجاب در محل‌های عمومی، رقص، توزیع غذای نذری و غیره اوج می‌گیرند.

سایت نمای انقلاب تمامی رویدادهای ذکر شده را که در فضای مجازی و رسانه‌های خبری منعکس شده‌اند ثبت کرده است. توضیح اینکه شاید به نظر برسد برخی از موارد فوق به عنوان حرکت اعتراضی محسوب نشوند اما لازم است انعکاس اخبار موضوعات فوق را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها در چارچوب جنبش انقلابی مردم ایران ببینیم و البته این جمله فاطمه حیدری، خواهر جواد حیدری، از کشته‌شدگان اعتراضات قزوین را هم، مثلا در مورد حرکت اعتراضی بازدید از مزار جان‌باختگان به یاد داشته باشیم:

آمدن بر سر خاک حالا فقط نشانه‌ در یاد ماندن نیست. نماد و نشانه مقاومت و اعتراض است.

نکته‌ای که در بررسی روند حرکت‌های اعتراضی به چشم می‌خورد این است که این حرکت‌ها در ابتدای شکل‌گیری جنبش انقلابی مردم ایران و در یک ماه اول رو به گسترش بودند اما پس از آن به مدت حدود یک ماه تا یک ماه و نیم، کم‌رنگ ‌شدند.

طبیعتا به قطعیت نمی‌توان گفت اما با نگاهی به نمودار شماره هشت (که شکل دیگری از نمودار شماره هفت است) به نظر می‌رسد شدت سرکوب اولیه جامعه را وارد یک شوک کرد و تا دوباره این جنبش خود را باز بیابد، مدت زمانی صرف شد و دوباره همزمان با اعدام سید‌محمد حسینی و محمد‌مهدی کرمی، از بازداشت‌شدگان اعتراضات، در ۱۷ دی‌ ماه ۱۴۰۱ قوت گرفت و شکل جدید اعتراضات را پیش برد.

خشم عمومی می‌تواند عامل تشدید اعتراضات باشد.

در ادامه به بررسی جزییات این حرکت‌های اعتراضی پرداخته می‌شود.

توضیح: دلیل بالا بودن تعداد حرکت‌های اعتراضی در ۱۲ آذر ۱۴۰۱، تخریب اموال حکومتی از جمله پایگاه‌های بسیج، حوزه‌های علمیه یا دفتر امامان جمعه یا تخریب بنرها و نمادهای حکومتی در این تاریخ، در حداقل ۱۹ شهر کشور به طور همزمان بوده است.

۱-۲) شعار‌نویسی

شعارنویسی بر در و دیوار شهرها از بخش‌های جدانشدنی جنبش انقلابی مردم ایران بوده است. با این حال همان‌طور که گفته شد، شاید به دلیل شوک وارده به جامعه به خاطر شدت سرکوب حکومت، یک دوره کاهش گزارش‌ها در مورد شعارنویسی را شاهد هستیم.

دوره اول از ۲۹ شهریور آغاز و تا اواخر آبان ۱۴۰۱ با میانگین پنج شعارنویسی گزارش شده در روز ادامه یافته. در این دوره حداقل ۱۴ شعارنویسی در ۲۲ مهر ۱۴۰۱ گزارش شده است.

دوره دوم که دوره کاهش گزارش‌های خبری در مورد شعارنویسی است حدود دو ماه به طول ‌انجامید و سپس در دوره سوم از اواخر دی به بعد به طور میانگین روزانه حداقل ۱۰ شعارنویسی گزارش شد و اوج آن در ۲۲ اسفند و پنجم فروردین ۱۴۰۲ با ۲۴ شعارنویسی گزارش شد.

۲-۲) تخریب اموال حکومتی

به جز برخی روزهای خاص مثل ۱۲ آذر ۱۴۰۱ که به آن اشاره شد، عموما حرکت‌های اعتراضی همزمان با رویدادهای خاص اوج می‌گیرند.

مثلا در نمودار شماره ۱۳، چنانچه مشخص است در سالگرد خیزش آبان ۹۸ یا جشن سده یا در روز قبل از چهارشنبه سوری (۲۲ اسفند ۱۴۰۱)، شاهد افزایش شدید تعداد تخریب‌های اموال حکومتی هستیم. این تخریب‌ها عمدتا مربوط به آتش زدن یا پرتاب کردن مواد آتش‌زا به ساختمان نهادهای حکومتی در نیمه شب هستند.

۳-۲) تخریب بنر یا نماد حکومتی

همان‌طور که گفته شد، به جز ۱۲ آذر ۱۴۰۱ که به نظر می‌رسد اقدام هماهنگی برای تخریب اموال یا بنرها در نقاط مختلف کشور صورت گرفته، اوج‌گیری تخریب بنر یا نماد حکومتی همراه با رویدادهای تاریخی بوده است.

اوج این تخریب‌ها را می‌توان در «دهه فجر جمهوری اسلامی» دید که طبیعتا با افزایش نصب بنرهای حکومتی، خوراک بیشتری در اختیار معترضان جهت آتش زدن آنها قرار گرفته است.

همچنین چهارشنبه سوری که بخش ویژه آن برافروختن آتش است، نسبت زیادی با آتش زدن بنرهای حکومتی داشته است.

در روزهایی که خشم عمومی برانگیخته شده، از جمله به دنبال اعدام معترضان، بنرهای حکومتی بیشتر تخریب شده‌اند.

۴-۲) شعار شبانه

تعداد شعارهای شبانه در محلات تهران و شهرستان‌ها هم وابستگی زیادی به رویدادهای تقویمی داشته است. اوج شعارهای شبانه را در سالگرد انقلاب ۵۷ شاهد بودیم. حکومتی که همیشه به شعارهای مردم قبل از انقلاب ۵۷ افتخار کرده و آنهایی که شعارها را نوار ضبط شده می‌دانستند مورد تمسخر قرار می‌داده، حال خود باید در یک شب، در بیش از ۲۴ شهر (در تهران در ۳۹ محله شهر) صدای شعارهای اعتراضی را می‌شنید.

در تهران تقریبا از همه محله‌های این شهر در ۲۰۰ روز جنبش انقلابی مردم ایران شعاردهی شبانه گزارش شده است. نمودار شماره ۱۳، ۲۰ محله‌ای را نشان می‌دهد که در تهران بیشترین شعار شبانه از آنها گزارش شده است.

۵-۲) بازدید از مزار جان‌باختگان

سایت نمای انقلاب از اوایل بهمن ۱۴۰۱ اقدام به ثبت بازدید از مزار جان‌باختگان کرد.

با وجود آن‌که استان سیستان و بلوچستان بیشترین تعداد جان‌باختگان را در جنبش انقلابی مردم ایران داشته است، متاسفانه کمترین اخبار یا تصاویر از بازدید از مزار جان‌باختگان این استان در رسانه‌ها، حتی کانال‌های بومی و منطقه‌ای این استان منتشر شده است.

بازدید از مزار جان‌باختگان در آخرین پنج‌شنبه سال که رسم بسیاری از مناطق کشور است، به اوج خود رسید.

در این روز تصاویری از بازدید از مزار حداقل ۷۰ جان‌باخته جنبش انقلابی مردم ایران منتشر شد.

همچنین مطابق رسم و رسومات، روز اول نوروز هم تصاویر بسیاری از بازدید خانواده‌ها از مزار جان‌باختگان به دست رسید. این روند در طول تعطیلات نوروزی همچنان ادامه یافت. این در حالی است که نیروهای امنیتی مزاحمت یا ممانعت زیادی برای بازدید از مزار جان‌باختگان به عمل می‌آورند و در بسیاری از موارد حتی امکان عکاسی یا فیلمبرداری نیست یا اقدام به بازداشت بازدیدکنندگان می‌کنند.

۲-۶) دیگر اقدامات اعتراضی

روند روزانه دیگر اقدامات اعتراضی از جمله نصب بنر یا نماد، دیدار خانواده‌های جان‌باختگان، رقص اعتراضی، عمامه‌پرانی و توزیع غذا به یاد جان‌باختگان هم نشان می‌دهد این اقدامات نیز به روزهای خاص و ملی گره خورده‌اند و در این روزها اوج گرفته‌اند.

توضیح: تعداد کلیپ‌های مربوط به رقص در حمایت از دختران اکباتان، به دلیل تعداد بسیار بالا (حداقل ۱۲۲ کلیپ) در این نمودار نشان داده نشده است.

۳) تجمیع تجمعات اعتراضی، اعتصابات و سایر حرکت‌های اعتراضی

با وجود آن‌که جنس تجمعات اعتراضی، اعتصابات و حرکت‌های اعتراضی با هم متفاوتند اما چنانچه از نظر آماری هر یک از آن‌ها را یک واحد آماری در نظر بگیریم، روند روزانه تعداد تجمعات اعتراضی و اعتصابات (مردمی، کارگری، دانشجویی، دانش‌آموزی، اصناف و بازاریان) و نیز حرکت‌های اعتراضی از جمله شعارنویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نمادهای حکومتی، تخریب اموال حکومتی و دیگر اقدامات اعتراضی که در نمودار شماره هفت به صورت تفکیکی نشان داده شده‌اند در نمودار شماره ۱۶ به صورت تجمیعی آورده شده است.

همان‌طور که در نمودار شماره ۱۶ هم نشان داده شده است، روند مجموع تجمعات اعتراضی، اعتصابات و حرکت‌های اعتراضی در ۲۰۰ روز جنبش انقلابی مردم ایران افزایشی است. توضیح آن‌که همین روند در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۴۰۱ کاهشی بوده است اما به دلیل افزایش شدید حرکت‌های اعتراضی در نوروز ۱۴۰۲، شیب نمودار مثبت شده است.

می‌توان این نمودار را این‌طور تفسیر کرد که روند اعتراضات نه‌ تنها کاهشی نبوده، بلکه جنبش انقلابی مردم ایران زنده، پویا و مترصد فرصت‌های پیش روست.

جمع‌بندی

جنبش انقلابی مردم ایران در ۲۰۰ روز اول خود، جنبشی بی‌رهبر بوده است. در عین حال این بی‌رهبر بودن به معنای همسو نبودن اعتراضات نبوده است. روندهای اشاره شده در این گزارش نشان از همدلی، همفکری و همسویی عمومی دارد؛ چنانچه شاهد اوج‌گیری تجمعات، اعتصابات یا حرکت‌های اعتراضی در مناسبت‌های ملی از جمله چهلم ژینا، سالگرد جنبش آبان ۹۸، روز دانشجو، اعدام بازداشت‌شدگان جنبش انقلابی، جشن سده، انقلاب ۵۷، نوروز و سیزده‌به‌در هستیم.

ضمن آن‌که این مناسبت‌ها مرتبط به یک منطقه جغرافیایی، استان، اتنیک یا مذهب خاص در کشور نبوده و پراکندگی آن‌ها در نقاط مختلف، نشان دهنده پیوندهایی است که مردمان این مناطق در اعتراض و مخالفت با جمهوری اسلامی با یکدیگر دارند.

در پایان، نکاتی که در این گزارش به آن‌ها اشاره شد به صورت خلاصه ارائه می‌شود:

• جنبش انقلابی مردم ایران در کف خیابان ظرف حدود دو الی دو ماه و نیم پس از قتل ژینا (مهسا) امینی، با خشونت شدید حکومت جمهوری اسلامی سرکوب شد و پس از آن شکل‌های دیگری به خود گرفت. سایر حرکت‌های اعتراضی از قبیل شعارنویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نمادهای حکومتی یا تخریب اموال حکومتی افزایشی بوده است.
• حرکت‌های اعتراضی با وقایع و مناسبت‌های ملی افزایش شدیدی می‌یابند.
• اعتراضات دانش‌آموزی و پس از آن، اعتراضات دانشجویی، سریع‌تر از گروه‌های دیگر سرکوب شدند.
• روند تجمعات اعتراضی کارگری با شیبی افزایشی، عمدتا به دلیل اعتراضات حول محورهای معیشتی، همچنان پابرجا و افزایشی هستند. عمده‌ترین گروه‌هایی که در تجمعات یا اعتصابات کارگری نقش داشته‌اند، معلمان و بازنشستگان بوده‌اند.
• از ۱۶ آذر ۱۴۰۱ به بعد، به علت سرکوب و برخورد قهری شدید نهادهای جمهوری اسلامی با اعمالی از قبیل پلمب مغازه‌ها، لغو مجوزها یا احضار مالکان، اعتصابات بازاریان و اصناف تقریبا خاموش شده است.
• به نظر می‌رسد شدت سرکوب در دو ماه اول جنبش انقلابی مردم ایران به قدری بالا بوده که شوک وارده به جامعه باعث کاهش حرکت‌های اعتراضی به مدت یک تا یک ماه و نیم (پس از اواسط آذر ۱۴۰۱) شده و سپس دوباره از زمان سالگرد شلیک به هواپیمای اوکراینی و اعدام دو معترض بازداشت شده (سید‌محمد حسینی و محمدمهدی کرمی) در ۱۷ دی ‌ماه ۱۴۰۱، جان گرفته است. به طور کلی اقدامات حکومت که خشم عمومی را در پی داشته، در تشدید حرکت‌های اعتراضی موثر بوده است.

مطلب پیش رو بر مبنای داده‌ها و گزارشات وبسایت نمای انقلاب (www.enqelab.info) و بر اساس دغدغه‌های یک کارشناس داده و استراتژی و از زاویه‌ای متفاوت از مباحث علوم سیاسی ارائه شده است. بر اساس روش‌شناسی‌ای که در وب‌سایت نمای انقلاب به تفصیل تشریح شده، داده‌های این سایت حداقلی و مبتنی بر آن‌چه در فضای مجازی و رسانه‌های معتبر منتشر شده، (با رویکرد OSINT) به منظور بررسی آماری تهیه شده است. خواهشمند است نقطه نظرات خود را از طریق وب‌سایت مذکور با نویسنده در میان بگذارید.