تی راجا کومار، رئیس گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، گفت که آنها عضویت روسیه را تعلیق کردهاند و فهرست سیاه این گروه همچنان مشتمل بر سه کشور ایران، کرهشمالی و میانمار است.
گروه ویژه اقدام مالی یا افایتیاف، یک نهاد بین دولتی مستقر در پاریس است که استانداردهای قانونی مبارزه با پولشویی را تعیین میکند. این اولین بار است که این گروه عضویت یک کشور را تعلیق میکند.
افایتیاف در دفاع از تصمیماش برای تعلیق عضویت روسیه گفت که جنگ این کشور در اوکراین نقض اصول این گروه برای ارتقای امنیت، ایمنی و یکپارچگی سیستم مالی جهانی است و تعهد افایتیاف به همکاری بینالمللی و احترام متقابل را نقض میکند.
تعلیق روسیه که در سال ۲۰۰۳ به افایتیاف پیوست، به این معنی است که روسیه دیگر نمیتواند به صورت فیزیکی و مجازی در جلسات این گروه شرکت کند و دیگر نمیتواند به اسناد افایتیاف دسترسی داشته باشد.
روسیه از ژوئن گذشته از ایفای هر گونه نقش رهبری یا مشاوره یا مشارکت در تصمیمگیری در مورد تعیین استانداردها، فرآیندهای بررسی و مسائل مربوط به حکمرانی و عضویت محدود شده است.
کومار در کنفرانس مطبوعاتی روز جمعه ۲۴ فوریه/ ۵ اسفند پس از نشست عمومی افایتیاف گفت: «همه این اقدامات عملاً به این معنی است که روسیه از این سازمان کنار گذاشته شده و به حالت تعلیق باقی خواهد ماند».
افایتیاف همچنین از همه کشورهای عضو خواست تا در برابر تهدیدات ناشی از جنگ روسیه در اوکراین، با تمرکز ویژه بر خطرات احتمالی ناشی از اقدامات مربوط به پولشویی با هدف دور زدن تحریمها، هوشیار باشند.
سرویس نظارت مالی فدرال روسیه روز جمعه در بیانیهای اعلام کرد که «تصمیم افایتیاف بیاساس است، از رویههای تعیین شده پیروی نمیکند و فراتر از وظایف سازمان است.»
روسیه گفت که «ما معتقدیم که این تصمیم مغایر با اهداف افایتیاف برای حفاظت از سیستمهای مالی و اقتصادی در برابر تهدیدات پولشویی، تأمین مالی تروریسم و تکثیر سلاحهای کشتار جمعی و همچنین ماهیت فنی این گروه است.»
مقامهای مالی روسیه میگویند که با وجود مخالفتشان با این تصمیم، «اقدام جدید افایتیاف هیچ گونه تعهد و محدودیتی را برای مؤسسات مالی در روسیه و خارج از کشور به همراه ندارد. سیستم مبارزه با پولشویی روسیه مطابق با قوانین فعلی به کار خود ادامه خواهد داد.»
به گفته ناظران، تعلیق روسیه از افایتیاف به طور قابل توجهی از نفوذ این کشور بر هرگونه تصمیمگیری این نهاد جلوگیری میکند و در عین حال ریسک حضور در فضای تجاری این کشور را بالا میبرد.
تعلیق روسیه در نتیجه کارزار بینالمللی سرهی مارچنکو، وزیر دارایی اوکراین برای اضافه کردن روسیه به لیست سیاه افایتیاف صورت گرفت. این مقام اوکراینی مدعی است که روسیه استانداردهای این سازمان را رعایت نکرده است.
اگرچه اوکراین نتوانست افایتیاف را برای قرار دادن روسیه در لیست سیاه مجاب کند، اما وزارت دارایی اوکراین در بیانیهای روز جمعه از تصمیم این نهاد برای تعلیق روسیه استقبال کرد و گفت: «این اقدام نشانهای از شکست روسیه در رعایت استانداردهای افایتیاف است». وزارت دارایی اوکراین اعلام کرد که به همکاری با اعضای افایتیاف برای اعمال فشار برای گنجاندن روسیه در لیست سیاه در آینده ادامه خواهد داد.
مارچنکو در بیانیهای گفت: «جهان اکنون واقعیتهای جنگ روسیه علیه اوکراین و خطراتی که روسیه برای سیستم مالی بین المللی ایجاد میکند را درک میکند. تعلیق روسیه یک پیام آشکار دارد که همه بازیگران باید در هنگام انجام هرگونه معامله با سیستم مالی روسیه احتیاط کنند.»
موفقیت دیگر اوکراین در این جلسه افایتیاف که البته بدون به راه انداختن کارزار به دست آمد، باقی ماندن شریک نظامی روسیه در تجاوز به اوکراین در لیست سیاه این نهاد بود. به این ترتیب جمهوری اسلامی همچنان در این فهرست باقی ماند.
پیش از این و در دیماه امسال وزارت اقتصاد دولت رئیسی در واکنش به انتشار اخباری در مورد تصمیم شورای عالی امنیت ملی برای پیوستن به دو کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم و پالرمو اطلاعیهای صادر کرد و گفت که «دولت مردمی» به دنبال پیوستن به افایتیاف و تأمین شروط این گروه نیست: «وزارت امور اقتصادی و دارایی و مرکز اطلاعات مالی بر اجرای کامل قانون و مقررات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در داخل کشور تمرکز دارد و به هیچ وجه عضویت در نهاد FATF محوریت فعالیت این مرکز در دولت مردمی قرار ندارد.»
فهرست سیاه افایتیاف، شامل کشورهایی است که به نظر این گروه، کسبوکارها و مؤسسات مالیاش در معرض خطر بالای پولشویی و تأمین مالی تروریسم هستند. این فهرست در حال حاضر شامل سه کشور کره شمالی، ایران و میانمار است.
افایتیاف همچنین نیجریه و آفریقای جنوبی را به فهرست خاکستری خود اضافه کرد و مراکش و کامبوج را از این فهرست حذف کرد.