لجن و عمامه و شیون و گرسنگی و جنگ و اعتیاد و خشونت و دعا و تعویذ و حجت‌الاسلام‌ فوران کرد

غلامحسین ساعدی

تازه دو هفته از انقلاب ملت ایران در سال ۵۷ گذشته بود که آیت‌الله خمینی اعلام کرد حجاب برای زنان ایرانی اجباری است. یک روز قبل از برگزاری روز جهانی زن هم خمینی کار را یکسره کرد و گفت کارمندان زن در ادارات و موسسات دولتی می‌بایست «برای حفظ آبرویشان» حجاب به سر کنند. لغو قانون حمایت از خانواده و حجاب اجباری، تظاهرات روز جهانی زن را به اعتراضات بزرگی بدل کرد که از ۸ تا ۱۴ مارس ۱۹۷۹ ادامه یافت. روزنامه کیهان نوشته بود:

«گروه‌ها و دسته‌جات مختلف زنان از صبح امروز در خیابان‌های شمالی و مرکزی تهران به مناسبت روز جهانی زن و به خاطر ابراز نظریات خود دربارهٔ حجاب زنان دست به راهپیمایی زدند. در راهپیمایی‌های امروز زنان، تعداد زیادی از دانش آموزان مدارس دخترانه نیز شرکت داشتند. آنها ضمناً علیه کسانی که به زنان بی‌حجاب در روزهای اخیر حمله کرده‌اند، شعار می‌دادند… راهپیمایی امروز در حالی انجام شد که ریزش برف بی‌وقفه از اولین ساعات بامداد آغاز شده‌است.»

مهناز متین و ناصر مهاجر در کتابی با عنوان «خیزش زنان ایران در اسفند ۵۷ کیفیت این حرکت اعتراضی به عنوان نخستین واکنش آزادی‌خواهانه بعد از انقلاب بررسی کرده‌اند. یک عکس تاریخی از این قیام برای ما به یادگار مانده است. الهام که نام خانوادگی او محفوظ است در آن زمان یک دختر نوجوان سیزده ساله بود. او هم در قاب این تصویر تاریخی حضور دارد. با او درباره آن روز گفت وگو کرده‌ایم.

الهام سالیان دراز است که در آلمان زندگی می‌‌کند و در این کشور تحصیل کرده و تشکیل خانواده داده. گفت‌وگو با او را می‌شنوید: