جمعی از معلولان دوشنبه ۲۴ بهمن مقابل سازمان برنامه و بودجه در اعتراض به وضعیت اسف‌بار معیشتی و بودجه‌های معوقه توانبخشی تجمع کردند.
به گزارش کمپین معلولان ۴۹ درصد از بودجه‌های سازمان بهزیستی در حوزه‌های اجتماعی، پیشگیری و توانبخشی تاکنون پرداخت نشده و جامعه هدف بهزیستی به‌ویژه معلولان را دچار مشکلات مضاعف کرده است.
از این اعتراض تصاویر و ویدئوهای بسیاری در توییتر و تلگرام کمپین معلولان انتشار یافته است. یکی از شعارهایی که توسط معلولان معترض سر داده شده این بود این بود: «ننگ ما، ننگ ما، برنامه بودجه ما». شعارهای دیگری همچون «میرکاظمی حیا کن، برنامه را رها کن» و « سازمان معلول ستیز، بودجه ما را بریز» نیز توسط معترضان سر داده شدند.
در ویدئوی زیر معترضان را می‌بینید که شعار می‌دهند: «سازمان معلول ستیز، بودجه ما را بریز.»
دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ ردیف اختصاصی بودجه معلولان را حذف و این مبلغ را به ادعای مقام‌های حکومتی به ردیف بودجه سازمان بهزیستی منتقل کرده است.
شبکه ملی تشکل‌های مردم نهاد افراد دارای معلولیت شنوایی در نامه‌ای به کمیسیون تلفیق بودجه از کاهش بودجه انتقاد کرد.
بر اساس این نامه که بخشی از آن یکشنبه ۲۳ بهمن در رسانه‌های داخلی ایران منتشر شده است، کمیسیون تلفیق ۲۸۰۰ میلیارد تومان از بودجه سازمان بهزیستی را با عنوان «کمک به معلولان» تصویب کرده است. رقمی که به باور این شبکه معادل سرانه روزانه پنج هزار تومان است. شبکه ملی تشکل‌های مردم‌نهاد افراد دارای معلولیت شنوایی در نامه‌شان نوشتند:
اگر ۲۸۰۰ میلیارد تومان را با تعداد معلولان (که یک میلیون و ۸۰۰ هزار معلول تحت پوشش را شامل می‌شود) بررسی کنید، می‌بینید که سرانه روزانه کمک دولت به معلولان حدوداً روزی پنج هزارتومان است. به عبارتی بودجه لحاظ شده برای اجرای قانون معلولان، معادل هزینه روزانه دو یا سه عدد تخم مرغ است. فردی دارای معلولیت با این میزان مشکلات، آیا با هزینه‌ای معادل قیمت دو عدد تخم مرغ می‌تواند زندگی کند؟
ماده ۲۷ قانون حمایت جامع از افراد دارای معلولیت دولت را مکلف کرده است «به افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید که فاقد شغل و درآمد هستند به اندازه حداقل حقوق کارگران به‌عنوان مستمری پرداخت کند».
حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۱ پنج میلیون و ۷۸۰ هزار تومان تعیین شد. در حالی که مستمری افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی در شهریور ۱۴۰۱، پس از افزایش به ۸۰۰ هزار تومان رسید. در لایحه بودجه افزایش ۳۸ درصدی این مبلغ پیش‌بینی شده است تا مستمری افراد دارای معلولیت به رقم یک میلیون و ۳۸۰ هزار تومان برسد، اما در شرایطی که برآورد نهادهای حکومتی از درآمد خط فقر رقمی معادل چهار تا ۹ میلیون تومان است آیا این مستمری نیازهای حداقلی خانواده معلولان را برطرف می‌کند؟
فقری که به طور ساختاری به معلولان تحمیل می‌شود سبب شده مراکز نگهداری و توانبخشی ویژه افراد دارای معلولیت با کسری بودجه روبه‌رو شوند.
به گفته حسام عزت‌آبادی، کارشناس دفتر مطالعات اجتماعی و مسئول میز تخصصی تشکل‌های اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی «در سال جاری برای نگهداری، مراقبت و توانبخشی یک معلول در یک مرکز شبانه‌روزی بر اساس نرخ کارشناسی کارگروه موضوع تبصره «۱» ماده (۷) قانون حمایت از حقوق معلولان، ۱۲ میلیون تومان اعتبار لازم است در صورتی که سازمان بهزیستی برای ارائه این خدمت به ازای هر معلول به میزان سه میلیون تومان به مراکز توانبخشی کشور پرداخت می‌کند.»، رقمی معادل یک چهارم بودجه مورد نیاز.
عزت آبادی ادامه داد: حتی رشد ۴۷ درصدی بودجه بهزیستی «به هیچ عنوان پاسخگوی هزینه‌های خدمات اجتماعی بهزیستی توسط این مراکز نیست» و «نه تنها اوضاع بهتر نمی‌شود بلکه وضعیت مراکز و معلولان تحت مراقبت آن‌ها در سال ۱۴۰۲ بحرانی خواهد شد».
موج آخر اعتراض‌های معلولان از آغاز بهمن شروع شده است. چندی پیش در ۱۳ بهمن جمعی از معلولان خودشان را به محوطه عبدالعظیم رساندند تا رئیس جمهور را ببینند و مطالباتشان را بازگو کنند.
به گزارش کمپین معلولان از بدو حضور درخواست خود را (دیدار ۲-۳ دقیقه‌ای) با تیم‌های حفاظتی و دفتر رئیسی مطرح کردند. سرانجام پس از شش ساعت انتظار از بی‌توجهی، ابراهیم رئیسی و تیم همراهش آن مکان را ترک کردند و حتی دو دقیقه حاضر نشدند صدای معلولان را بشنوند.
صبح روز دوم بهمن ماه نیز بیش از ۱۵۰ فرد دارای معلولیت و خانواه‌های آنان به‌دلیل حذف ردیف بودجه قانون معلولان از صبح مقابل مجلس در تهران تجمع اعتراضی کردند.
به گزارش کمپین معلولان در طول مدت اعتراض از ساعت ۷ تا ۱۴، هیچ نماینده‌ای در میان معترضان حضور نیافت. در پی این تجمع، معاون فرماندار به معلولان قول داد ظرف دو الی سه ماه گزارشی از رسیدگی به مشکلات مطروحه را به معترضان ارائه کند.
جمعی از معلولان صبح در همین روز همزمان با تهران، مقابل معاونت استانداری و فرمانداری شهرستان مشهد در اعتراض به حذف بودجه قانون معلولان و مشکلات معیشتی، توانبخشی و مسکن و عدم رسیدگی بهزیستی، تجمع اعتراضی برگزار کردند.
بهروز مروتی، مدیر کمپین افراد دارای معلولیت پس از اینکه بودجه ۱۴۰۲ اعلام شد، حذف ردیف بودجه قانون حمایت از معلولان را اعمال «آپارتاید» از طریق بودجه دانست و گفت:
ما با یک آپارتاید بودجه‌ای مواجه هستیم که از سطح تبعیض معمولی هم گذشته است. واقعیت این است که با این آپارتاید بودجه‌ای، افراد دارای معلولیت دارند سرکوب و طرد می‌شوند. قانونی که به‌صورت لایحه بوده، دولت خودش پیش‌بینی و مجلس تصویب و شورای نگهبان هم تایید کرده است اما متاسفانه با وجود چهار پنج سال هنوز در ابتدای راه هستیم. هرچه تلاش کردیم و به ردیف اعتباری رسیدیم الان آن را حذف و سرجمع بودجه بهزیستی اضافه کرده‌اند.
به گفته مروتی این کار غیرقانونی است چون مطابق ماده ۳۰ قانون حمایت از حقوق معلولان، سازمان برنامه و بودجه موظف و مکلف است برای اعتبارات قانون حمایت از حقوق معلولان، ذیل فصل رفاه اجتماعی ردیف بودجه باز کند.
جامعه معلولان می‌کوشد مطالبات خود را به روش‌های مختلف به گوش مسئولان برساند بلکه راه‌حلی برای درماندگی و تبعیضی که به این گروه اعمال می‌گردد، بیابد. سازمان برنامه و بودجه صدای اعتراض معلولان را می‌شوند و تا کنون خود را به نشنیدن زده است. نماینده‌های مسئول که باید پاسخگوی مردم باشند نیز تاکنون حاضر نشدند معلولان را بشنوند و با معترضان وارد گفت‌وگو شوند.
حاصل روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی برای معلولان تا امروز تحمیل تبعیض و فقر بیشتر و برداشتن چندین گام به عقب بوده است.