جلسه هشتم دادگاه تجدیدنظر حمید نوری در حالی در استکهلم سوئد برگزار شد که خود او در سالن دادگاه حاضر نبود و وکیلانش بدون حضور او از موکلشان دفاع کردند. توماس گرین، رئیس دادگاه، اعلام کرد که دلیل این امر، تغییر زندان محل نگهداری حمید نوری است و مسؤولان زندان جدید نتوانسته‌اند هماهنگی‌های لازم را برای حضور او در دادگاه انجام دهند.
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه جمهوری اسلامی اما این جلسه دادگاه را با تیتر «اقدام عجیب سوئدی‌ها در برگزاری دادگاه حمید نوری» گزارش کرد و نوشت که این جلسه «بدون حضور متهم و مترجم» برگزار شده چون «سیستم حمل و نقل و ترجمه دچار اختلال شده بود»!
میزان بدون کوچک‌ترین اشاره‌ای به جزئیات مطرح شده در جلسه امروز دادگاه از قول عطیه نوری، دختر حمید نوری که در جلسات دادگاه شرکت می‌کند، نوشت:
«امروز صبح ساعت ۹ به وقت محلی، دادگاه تجدید نظر شروع شد. موضوع جالب اینکه وقتی ما وارد دادگاه شدیم پدرم در دادگاه حضور نداشت؛ تلاش کردیم که گوشی ترجمه را بگیریم اما به ما گفتند باید صبر کنیم چرا که هنوز سیستم ترجمه وصل نشده است.»
عطیه نوری در ادامه گفت که حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه از زمان دادگاه «به همین منوال و بدون ارائه ترجمه به زبان فارسی» سپری شده است.
او با انتقاد از این روند دادگاه گفت:
«این چه دادگاه بین‌المللی‌ای است که نه متهم در آن حضور دارد و نه ترجمه در آن صورت می‌گیرد؛ این روند دادگاه مضحک است و جهان باید نظاره‌گر چنین دادگاهی باشد. مگر می‌شود یک دادگاه برای ایرانی‌ها برگزار شود آن هم به زبان سوئدی اما ترجمه فارسی در این دادگاه وجود نداشته باشد، همچنین متهم نیز در جلسه حضور نداشته باشد؛ این دادگاه چگونه حق و حقیقت و عدالت را مشخص خواهد کرد؟»
میزان درباره حکم صادر شده برای حمید نوری نوشت که این شهروند ایرانی بازداشت شده از سوی سوئد، پس از برگزاری ۹۲ جلسه «فاقد مؤلفه‌های حق محاکمه عادلانه»، به حبس ابد محکوم شد.
این اظهارات عطیه نوری و گزارش میزان در حالی است که بنا به گفته برخی زندانیان، قوه قضاییه جمهوری اسلامی برای متهمان جنبش ژینا (مهسا امینی) با شعار «زن، زندگی، آزادی»، دادگاه‌های آنلاین چند دقیقه‌ای (با کیفیت نازل اینترنت) یا حتی دادگاه تلفنی برگزار و احکام فله‌ای صادر می‌کند.
وکیلان دادیار سابق زندان گوهردشت و متهم به مشارکت در اعدام‌های تابستان ۶۷ اما روز سه‌شنبه هفتم فوریه/ ۱۸ بهمن در استکهلم کوشیدند تا شهادت شاهدان و شاکیان این پرونده را به دلیل آنچه «خصومت با رژیم ایران» خواندند، زیر سوال ببرند.
در این جلسه دادگاه تجدیدنظر حمید نوری، دادستان‌ها بخشی دیگر از کیفرخواست را قرائت کردند و بار دیگر نام اعضای هیأت مرگ همچون «حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی و ابراهیم رئیسی» را به میان آوردند.
آنان همچنین بارها از ناصریان (قاضی محمد مقیسه) و حمید عباسی (حمید نوری) به عنوان کسانی نام بردند که در صدها مورد اعدام (اعدام زندانیان سیاسی) در مرداد و شهریور سال ۶۷ در زندان گوهردشت مشارکت داشتند.
در این کیفرخواست همچنین اشاره شد که ماموران جمهوری اسلامی گاهی تنها یک ساک دستی و بخشی از وسایل اعدام‌شدگان را به خانواده‌های آنان تحویل داده‌اند و حتی از ارائه اطلاعات درباره اعدام این افراد یا محل دفنشان خودداری کرده‌اند.
از جمله زندانیان اعدام شده‌ای که از او یک ساک به یادگار مانده است، حمزه شلالوند بروجردی است که برادر او، مختار شلالوند، در سی‌و‌چهارمین جلسه دادگاه بدوی شهادت خود را ارائه کرد و درباره این ساک و چگونگی تحویل گرفتن آن نیز توضیح داد.
دفاع وکیلان حمید نوری با حمله به ایرج مصداقی
در دفاعیه وکیلان حمید نوری اما به کتاب خاطرات ایرج مصداقی اشاره شد که سال‌ها پیش از دستگیری دادیار سابق زندان گوهردشت منتشر شده است و نام حمید عباسی (نوری) نیز در آن آمده است.
هانا لارسون، یکی از دو وکیل حمید نوری، تلاش کرد تا خاطرات و شهادت ایرج مصداقی را زیر سوال ببرد و شهادت دیگر شاکیان و شاهدان را نیز باطل کند.
او ادعا کرد شاکیان و شاهدان پرونده نوری قبل از دستگیری او با یکدیگر در ارتباط و تماس بوده‌اند و مصداقی آنها را تحت تاثیر قرار داده است.
کنت لوییس، وکیل سازمان مجاهدین خلق، پرسید که آیا وکیلان مدافع می‌گویند که ایرج مصداقی شاهدان را تحت تأثیر قرار داده است که آنان در پاسخ گفتند منظورشان این است که شاهدان تحت تأثیر قرار گرفته‌اند و نمی‌توانند بگویند که مصداقی این کار را کرده است.
لارسون همچنین ادعا کرد که مصداقی در کتاب‌هایش به نقش حمید نوری (عباسی)، شاخ و برگ داده است:
«از طرفی، او در سال‌های گذشته کنشی فعالانه داشته که موجب شده اطلاعاتی که در مورد نوری ارائه داده، در سطحی وسیع و بین‌المللی توزیع و دیده شود.»
او ضمن تکیه بر ادعاهای دیگر برای زیر سوال بردن شواهد دادگاه بدوی، گفت:
«تمام شاکی‌ها و شاهدها خصومتی با رژیم ایران دارند.»
در این جلسه همچنین به فریفته شدن نوری برای سفر به سوئد اشاره شد و وکیل او گفت که فرد تأثیرگذار در این نقشه (هرش صادق ایوبی) هم انگیزه‌های ویژه‌ای برای این اقدام داشته است.
لارسون در ادامه بار دیگر بر دفاعیه جلسه قبل تاکید و از نوری به عنوان یک زندان‌بان ساده یاد کرد که نقشی در اعدام‌ها نداشته است.
پیش از این و در جلسه هفتم دادگاه تجدیدنظر حمید نوری، وکیلان او از نوری به عنوان یک زندان‌بان ساده یاد کردند که نقشی در اعدام‌ها نداشته است، مأمور و معذور بوده و اساسا در زمان وقوع اعدام‌ها در زندان نبوده؛ چون دخترش (عطیه نوری) هفتم مرداد ۶۷ به دنیا آمده است.
وکیل او همچنین از روح‌الله خمینی به عنوان «رهبری مهربان» یاد کرد که دلش نمی‌آمده زندانیان را اعدام کند.
در این جلسه که روز چهارشنبه ۲۵ ژانویه/ پنج بهمن در استکهلم سوئد برگزار شد، وکیلان این مقام سابق قوه قضاییه جمهوری اسلامی، در ادامه دفاع خود از موکلشان، ارائه لایحه دفاعیه خود را پی گرفتند.
توماس بودستروم، وکیل نوری که در فاصله سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ وزیر دادگستری سوئد بوده است، سند تولد دختر حمید نوری در تاریخ یاد شده را به دادگاه ارائه کرد و گفت که او پیش از این تاریخ در مرخصی بوده است.
بر اساس گفته‌های ناظران، شاکیان و شاهدان این دادگاه، بودستروم و لارسون با تکرار ادعاهای جمهوری اسلامی در مورد اعدام زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷، تلاش کردند صحت و اصالت مدارک، شواهد و گزارش‌های مرتبط با اعدام‌شدگان و زندانیان را زیر سوال ببرند.
لارسون در دفاع خود از موکلش بر این موضوع اصرار کرد که دادستان‌ها امکان حضور در محل و دیدن و تطابق دادن جزییات مورد اشاره را نداشته‌اند و گرچه که آنان درخواست حضور در مکان را داده‌اند و به آن پاسخی داده نشده است، اما:
«به هر حال این نقصی اساسی در پرونده است که به تنهایی ادله اثباتی دادستان‌ها را زیر سوال می‌برد.»
بودستروم هم به تأکید گفت که مقامات دست‌اندرکار موضوع (اعدام‌های سال ۶۷)، همگی در نظام و سلسله‌مراتب قدرت، صاحب جایگاه و مقام هستند و ابراهیم رئیسی که در همین «کمیسیون عفو» (نامی که او برای هیات مرگ به کار برد) بوده است و حالا رئیس‌جمهوری است ولی حمید نوری نه جایگاهی داشته و نه قدرتی.
او از جمله با این استدلال، دست داشتن حمید نوری در اعدام‌ها را رد کرد.
این در حالی است که در متن حکم صادر شده برای حمید نوری در دادگاه بدوی استکهلم آمده است:
«شواهد موجود در این پرونده گسترده بوده و به طور کلی محکم و قوی ارزیابی شده‌اند. علاوه بر شواهد اصلی مانند بازپرسی از شاکیان و شاهدان، شواهد حمایتی ارائه شده است که از جمله شامل گزارش‌های منتشر شده از سوی سازمان‌های مستقل بین‌المللی حقوق بشری در همان زمان و مقالات و خاطرات زندانیان سابق است. با توجه به اینکه آنچه شاهدان گفته‌اند مربوط به حوادث زندان است که از سال ۱۹۸۸ در حافظه آنان مانده، دادگاه بدوی اهمیت ویژه‌ای به اطلاعات مربوط به بخش‌های مرکزی تجربه آنها داده است زیرا اطلاعات کم‌اهمیت‌تر با سرعت بیشتری از حافظه محو می‌شوند. همچنین مساله، شرح و توصیف رویدادهای منحصر به فرد است که از نظر احساسی برای افراد از اهمیت چشمگیری برخوردار است و مهم است که آنان در طول زمان آن رویداد را به درستی به خاطر بیاورند. در زمینه تعریف هویت متهم به عنوان مجرم هم دادگاه بدوی به شناسایی افرادی که پیش از این در زمان ارتکاب جرم شناخت خوبی درباره او داشتند توجه ویژه‌ای داشته است.»
■ نسخه ترجمه شده فارسی حکم بدوی حمید نوری از طریق کلیک بر این لینک قابل مطالعه است
وکیلان حمید نوری در جلسه هشتم دادگاه تجدیدنظر برای اثبات ادعای خود بار دیگر از «نیری، اشراقی و رئیسی» و دیگر اعضای هیات مرگ نام بردند که از مقام‌های بلندپایه جمهوری اسلامی هستند اما حمید نوری را یک کارمند ساده و نگهبان معرفی کردند که بر همین اساس هم به قدرت نرسیده است.
لارسون گفت:
«آیا حمید عباسی این قدرت و نفوذ را داشته که ایرج مصداقی اعدام شود و آیا این را می‌خواسته؟ اگر پاسخ مثبت باشد او نباید امروز زنده می‌ماند. بنابراین نتیجه‌گیری ما این است که حمید عباسی یک زندان‌بان بوده و امکان کشتن کسی را نداشته است.»
دادستان‌ها اما در برابر این دفاعیات وکیلان نوری گفتند که متهم در دادگاه بدوی هرگز نگفته است فقط یک زندان‌بان بوده و معلوم نیست چرا اکنون وکیلان مدافع او چنین ادعایی را مطرح می‌کنند؟
برگزاری جلسه هشتم دادگاه تجدیدنظر حمید نوری در حالی بود که او هزار و ۱۸۶ روز پیش با شکایت چند شاکی از جمله ایرج مصداقی، در فرودگاه آرلاندا در استکهلم بازداشت شد.
جلسات بازپرسی او حدود ۲۰ ماه طول کشید و نوری داشتن نام مستعار «عباسی» را انکار کرد. او مدعی بود یک تاجر ساده است اما بازرسی تلفن همراهش نشان داد برای دعوت از سران جمهوری اسلامی به منظور «ضیافت افطار»، خود را «حمید عباسی» معرفی می‌کرده است.