آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در نخستین سفرش به خاورمیانه بعد از روی کار آمدن دولت بنیامین نتانیاهو، ضمن تأکید بر تعهد واشنگتن به اسرائیل، خواستار «آرامش» و «کاهش تنش» بین اسرائیلیها و فلسطینیها شد.
بلینکن روز دوشنبه در کنفرانس خبری مشترک با نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در اورشلیم، بار دیگر تاکید کرد دولت جو بایدن به تلاشهای دیپلماتیک برای عادیسازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل در خاورمیانه ادامه میدهد.
سفر بلینکن به اسرائیل در بحبوحه خشونتها بین اسرائیلیها و فلسطینیها انجام میشود. ارتش اسرائیل تقریباً هر روز حملات مرگباری را در کرانه باختری اشغالی انجام میدهد.
هفته گذشته نیروهای اسرائیلی ۱۰ فلسطینی از جمله ۹ نفر را در اردوگاه جنین در کرانه باختری به قتل رساندند.
یک روز بعد، یک مرد مسلح فلسطینی هفت اسرائیلی را در شهرکهایی در شرق اوشلیم (بیتالمقدس) به ضرب گلوله کشت.
بلینکن روز دوشنبه بدون اشاره به فلسطینیان کشته شده به دست اسرائیل، به قربانیان اسرائیل ادای احترام کرد.
او یک بار دیگر اعلام کرد ایالات متحده از راه حل دو کشوری حمایت میکند اما به صراحت از سیاستهای اسرائیل برای گسترش شهرکسازیهای غیرقانونی در کرانه باختری و شرق اورشلیم (بیتالمقدس شرقی) انتقاد نکرد.
بلینکن گفت:
«هر چیزی که ما را از دیدگاه دو کشوری دور کند، به نظر ما برای امنیت بلندمدت اسرائیل و هویت بلندمدت آن به عنوان یک کشور یهودی و دموکراتیک مضر است. به همین دلیل است که ما اکنون از همه طرفها میخواهیم گامهای فوری برای بازگرداندن آرامش و کاهش تنش بردارند.»
بلینکن همچنین بر حمایت ایالات متحده از وضعیت تاریخی موجود در اماکن مقدس در اورشلیم تاکید کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا گفت:
«ما همچنین به حمایت از همزیستی و تنوع مذهبی از جمله در اورشلیم متعهد هستیم. ما همچنان از حفظ وضعیت تاریخی موجود در اماکن مقدس اورشلیم، از جمله در مسجدالاقصی حمایت میکنیم.»
تنش بین اسرائیلیها و فلسطینیها در اوایل ماه جاری پس از بازدید ایتمار بنگویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل از مسجدالاقصی افزایش یافت.
خاندان سلطنتی هاشمی قیم مسجدالاقصی است و هزینههای نگهداری از این مکان مقدس را تأمین میکند. جناحهای راستگرای اسرائیل بارها این قیمومیت را نفی کردهاند.
پرونده ایران
نتانیاهو که در کنار بلینکن ایستاده بود، در اظهارات کوتاه خود در نشست خبری مشترک با وزیر امور خارجه آمریکا ترجیح داد به جای افزایش تنش با فلسطینیها بر روی مسأله ایران تمرکز کند.
او از مخالفان سرسخت توافق هستهای ایران است. دولت بایدن گفته است متعهد به بازگرداندن این توافق است که از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا لغو شد، اما با این حال مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن قبل از آغاز اعتراضات مردمی در شهریور سال جاری متوقف شد.
نتانیاهو گفت:
«سیاست من این است که تمام توان اسرائیل را برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای به کار گیرم و در این سیاست هم تغییری ایجاد نمیشود. اما بدیهی است که همکاری ما با ایالات متحده برای دستیابی به این هدف مشترک اهمیت دارد.»
شنبه ۲۸ ژانویه/۸ بهمن بیش و کم همزمان با سفر بلینکن به خاورمیانه، سه فروند ریزپرنده از نوع کوادکوپتر به یکی از «مجتمعهای کارگاهی وزارت دفاع» حمله کردند.
وال استریت ژورنال به نقل از مقامات آمریکایی و افرادی که با این نوع حملات آشنا هستند، گزارش داده است این حمله کار اسرائیل بوده است. مقامات اسرائیلی اما تاکنون سکوت کردهاند.
مقامات آمریکایی در همان حال اعلام کردهاند ایالات متحده در این حمله نقشی نداشته است.
بلینکن گفت:
«ما موافقیم که هرگز نباید اجازه داد ایران به سلاح هستهای دست یابد. ما درباره تعمیق همکاری برای مقابله با فعالیتهای بیثباتکننده ایران در منطقه و فراتر از آن با هم گفتوگو کردیم.»
چند ساعت بعد از نشست خبری مشترک بلینکن و نتانیاهو، رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران گفت واشنگتن آماده تداوم مذاکرات غیرمستقیم با ایران است.
مالی یادآوری کرد که اگر مسیر دیپلماتیک به شکست منجر شود، آمریکا سایر گزینهها را بررسی خواهد کرد.
او پیشرفتهای هستهای ایران از جمله غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم را «نگران کننده» خواند و آن را عاملی برای تهدید جامعه جهانی توصیف کرد.