برای سالها دانشمندان محیط زیست هشدار دادند که گرمایش دمای زمین به میزان ۱,۵ درجه بیشتر از سطح آن پیش از انقلاب صنعتی تمام پیامدهای ویرانگر تغییرات اقلیمی را عیان خواهد کرد و این حد باید حد اصلی سیاستگذاری اقلیمی باشد. حالا در پژوهشی از طریق هوش مصنوعی مشخص شده که بشریت شاید دهه بعدی از این حد بحرانی عبور کند.
پژوهشگران دانشگاه استنفورد و دانشگاه ایالتی کلورادو نتیجه استفادهشان از هوش مصنوعی برای پیشبینی روند گرمایش زمین را دوشنبه ۱۰ بهمن / ۳۰ ژائویه منتشر کردند. آنها به علاوه دریافتند که تا ۲۰۵۰، شانس عبور از حد ۲ درجه، حد رسمی توافق اقلیمی پاریس، ۵۰ درصد است.
این دانشمندان از شبکهای عصبی استفاده کردند؛ نوعی از هوش مصنوعی که روابط در میان گسترهای بزرگ از دادهها را پیشبینی میکند. و به این سیستم آموختند که گسترهای از شبیهسازیهای الگوی اقلیم جهانی را تحلیل کند و سپس از آن خواستند که جدول زمانبندی رسیدن به آستانههای دمایی مشخص را پیشبینی کند.
آنها برای تست کردن سیستم، دادههای تاریخی را به آن دادند تا سطح و روند کنونی مشاهدهشدهی گرمایش زمین را پیشبینی کند. ماشین از پس تست برآمد و به درستی پیشبینی کرد که گرمایش تا ۲۰۲۲ به میزان ۱,۱ درجه است و الگو و سرعت آن در دهههای اخیر را هم درست محاسبه کرد.
بنا به پیشبینی سیستم دانشمندان از وضعیت در راه، شانس عبور از حد ۲ درجه بین سالهای ۲۰۴۵ تا ۲۰۶۵ حدود ۷۰ درصد است؛ حتی اگر سطح انتشار گازهای کربنی کاهش قابل توجهی پیدا کند.
نوآ دیفنبائو، دانشمند اقلیمی استنفورد و از نویسندگان گزارش درباره آن به «گاردین» گفت:
مدل هوش مصنوعی ما نشان میدهد گرمایش تا کنون آن قدر بوده که اگر دستیابی به تعهدات مبتنی بر رساندن انتشار کربنی به صفر، نیم قرن دیگر طول بکشد، از حد ۲ درجه عبور خواهیم کرد. تعهدات کربنصفر عموماً حول دستیابی به حد ۱,۵ درجه صورت گرفته اند اما باید بگوییم همان تعهدهای جاهطلبانه را باید برای حد ۲ درجه [با همان شتاب و سرعت] حفظ کرد.
پیشتر هم به واسطه میزان مصرف سوختهای فسیلی پیشبینی شده بود که جهان دهه بعد از حد ۱,۵ درجه عبور میکند. از زمانی که توافق اقلیمی پاریس امضا شد، علیرغم همه وعدهها، انتشار گازهای گلخانهای حاصل از سوزاندن سوختهای فسیلی پنج درصد افزایش یافته است. این میزان میتواند در ۲۰۲۳ بار دیگر رکورد بزند. در صورت ادامه این روند، بشریت حد گرمایش ۱,۵ درجهای زمین را دهه آینده پشت سر خواهد گذاشت.
هم اکنون غلظت دیاکسید کربن با رسیدن به ۴۲۱ بخش در میلیون (ppm) به بیش از یک و نیم برابر غلظت آن پیش از انقلاب صنعتی رسیده است.
اگر انتشار گازهای گلخانهای با روند فعلی پیش برود و جهان از سطح ۱,۵ درجه افزایش دما بگذرد، پیامدهای وخیم تغییرات اقلیمی در زمان حیات اغلب ما ساکنان زمین هویدا خواهد شد و برخی همین حالا نمایان شدهاند: خشکسالی، قحطی، مهاجرتهای اقلیمی انبوه، بیابانزایی، پدیدههای اقلیمی حاد، سیل، خسارتهای اقتصادی، آتشسوزیهای طبیعی گسترده و بسیاری موارد دیگر که به گفته سازمان ملل به «آپارتاید اقلیمی» ختم خواهد شد.
هرچند عبور از حد ۱,۵ درجه فاجعهزاست، اما عبور از حد ۲ درجه به مراتب ویرانگرتر خواهد بود. این نیم درجه تفاوت برای بسیاری از کشورهای کوچک جزیرهای که بیشترین تأثیرها را از تغییرات اقلیمی به خاطر افزایش سطح دریاها میگیرند، مسألهی مرگ و زندگی خواهد بود.