روابط بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا و تهران در ماههای اخیر با گسترش اعتراضات مردمی در ایران و توقف تلاشها برای احیای برجام تیرهتر شده است. تهران چندین شهروند اروپایی را بازداشت کرده و اتحادیه اروپا نیز در واکنش به ادامه سرکوب خشونتآمیز معترضان، از جمله اعدام آنها، فشارهای خود به حکومت ایران را بیشتر کرده است.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا سهشنبه ۲۷ دی / ۱۷ ژانویه در حاشیه نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد (WEF) در داووس سوئیس درباره سرکوب اعتراضات در ایران به خبرنگاران گفت:
«واکنش رژیم ایران وحشیانه و وحشتناک است و آنها حقوق اساسی بشر را زیر پا میگذارند.»
اتحادیه اروپا در حال بررسی وضع دور چهارم تحریمها علیه تهران به دلیل سرکوبهای داخلی و تأمین تسلیحات به روسیه است. منابع دیپلماتیک گفتهاند که اعضای سپاه پاسداران هفته آینده به فهرست تحریمهای اروپا افزوده خواهند شد.
با این حال برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواهان آن هستند که فراتر از این، سپاه پاسداران باید بهعنوان یک سازمان تروریستی طبقهبندی شود.
بیش از ۱۰۰ نماینده پارلمان اروپا نیز هفته گذشته نامهای امضا کردند و از اتحادیه اروپا خواستند موضع قاطعتری علیه ایران بگیرد. نامه نمایندگان پارلمان اروپا به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از این اتحادیه خواسته بود که سپاه پاسداران را «بهطور کامل بهعنوان یک سازمان تروریستی» بشناسد. سپاه پاسداران در سال ۲۰۱۹ از سوی ایالات متحده آمریکا بهعنوان یک سازمان تروریستی شناخته شد و انتظار میرود بریتانیا نیز در هفتههای آینده این تصمیم را اتخاذ کند.
فون در لاین در اینباره افزود:
«ما در واقع بهدنبال وضع دور جدیدی از تحریمها هستیم و من از قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی نیز حمایت میکنم. شنیدهام که چندین وزیر خارجه این درخواست را دارند و من فکر میکنم که حق با آنهاست.»
قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی به این معناست که عضویت در این گروه، حضور در نشستهای آن و حمل آرم آن در اماکن عمومی جرم محسوب میشود.
پکا هاویستو، وزیر امور خارجه فنلاند در گفتوگو با رویترز گفت مجازات «هولناک» اعدام، توقف برجام و ارسال پهپاد و تسلیحات از ایران به روسیه نیاز به واکنش قاطعانه دارد. هاویستو افزود:
«تمامی این مؤلفهها: حقوق بشر، تحویل تسلیحات به روسیه و مسدود کردن توافق نهایی برجام، عوامل منفیاند که فکر میکنم موجب واکنش ببشتر اتحادیه اروپا [علیه جمهوری اسلامی] میشوند. مهم این است که ما واکنش شدیدتری نشان دهیم.»
وزیر امور خارجه فنلاند گفت اعضای اتحادیه اروپا درباره تحریمها و قراردادن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی بیشتر گفتوگو خواهند کرد.
نشست عمومی پارلمان اروپا در واکنش به اعتراضات و اعدامها در ایران بعد از ظهر امروز سهشنبه ۲۷ دی / ۱۷ ژانویه آغاز شد. دو روز بعد، در روز پنجشنبه ۲۹ دی / ۱۹ ژانویه قطعنامهای در اینباره صادر خواهد شد.
روز گذشته هزاران ایرانی از سراسر اروپا در محل پارلمان اروپا در استراسبورگ فرانسه گرد آمدند و خواهان قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در لیست سازمانهای تروریستی اتحادیه اروپا شدند.
در بخشی از این گردهمایی بزرگ، روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا در سخنان کوتاهی از جنبش «زن، زندگی، آزادی» تقدیر کرد. او با اشاره به ۱۲۰ روزی که از جنبش سراسری در ایران میگذرد گفت از سوی پارلمان اروپا آمده است تا بگوید «با شما هستیم و شما را تنها نخواهیم گذاشت». متسولا همچنین به تحریمهایی که اتحادیه اروپا در طول این مدت علیه عاملان سرکوب مردم در ایران وضع کرده اشاره کرد و گفت: «آنها باید پاسخگو باشند و اروپا آنها را تحریم خواهد کرد و هیچ مصونیتی در کار نخواهد بود».