رضا شهرستانی، عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد در گفتوگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) از قطع ۵۰ درصدی برق صنایع خبر داد و گفت:
«کمبود گاز باعث قطعی برق صنایع نیز شده است چراکه گاز فعلی جوابگوی نیاز نیروگاهها برای تولید برق را نمیدهد.»
شهرستانی در اینباره افزود:
«به نظر میرسد که قطعی گاز و برق در صنعت فولاد، کاهش دو میلیون تنی تولید فولاد را بههمراه بیاورد.»
مقامهای جمهوری اسلامی که همین چند ماه پیش خود را نگران کمبود انرژی در اروپا نشان میدادند و مدعی تأمین انرژی اروپا بودند با آغاز سرمای زمستان بیبرنامگی خود را نشان دادند و سراسر کشور با کمبود انرژی روبهرو شد. آنها در حالی مصرف بالا را عامل این کمبود معرفی میکنند که کشور از منابع سرشار نفت و گاز برخوردار است.
رضا شهرستانی با تأکید بر قطعی شدید گاز در شرکتهای فولاد افزود:
«در حال حاضر به جر بخش احیا سایر شرکتهای فولادی گاز ندارند؛ صنعت فولاد روزانه ۴۰ میلیون مترمکعب گاز مصرف میکند که امروز عدد مصرف آنها به ۱۵ میلیون مترمکعب رسیده است. باید توجه داشت که این حجم گاز جوابگوی نیاز ۵۰ درصد شرکتهای احیا آهن اسفنجی است.»
او مشکل کمبود گاز در ایران را ادامهدار دانست و افزود:
«سال آینده این چالش شدیدتر خواهد شد و اگر همین رویه ادامه داشته باشد در میزان تولید همه صنایع تأثیر ملموس خواهد گذاشت. به نظر من افرادی که سکاندار وزارت نفت شدهاند در قد و قواره این جایگاه نیستند از اینرو ما شاهد نابهسامانی در همه زمینهها هستیم.»
وحید یعقوبی، مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز در گفتوگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ضمن اعلام اینکه شرکتهای فولاد امسال زودتر از برنامهریزیها با محدودیتهای گازی روبهرو شدند نسبت به تداوم محدودیتهای گازی هشدار داد و گفت:
«برنامه ما این بود که از حدود دیماه محدودیتها آغاز شود اما از اوایل آذرماه محدودیت گاز برای فولادیها اعمال شد. در ابتدا محدودیتها بر ۳۰ درصد، سپس ۵۰ و ۷۰ درصدی بود و اکنون در کارخانههای فولادی نیمه شمالی کشور (عمدتاً کارخانههای احیای مستقیم) بهصورت کامل گاز قطع شده و واحدها تعطیل شدهاند. بعضاً برخی کارخانههای قوس و نورد هم بهسبب اینکه مواد اولیه ندارند، تعطیل شدهاند.»
بهگفته یعقوبی در سال گذشته، بهدلیل محدودیتهای برق و گاز، تولیدکنندگان فولاد «حدود شش میلیون تن» از برنامه هدفگذاریشده عقب افتادند.
گاز در تولید فولاد نقشِ فرآیندی برای تولید آهن اسفنجی است. فنآوری تولید فولاد کشور نیز برمبنای گاز، سنگآهن و روش احیای مستقیم است و آهن اسفنجی نقش مواد اولیه حیاتی در زنجیره فولاد را ایفا میکند. اگر گاز نباشد، آهن اسفنجی تولید نمیشود و کمبود یا عدم تولید آهن اسفنجی نیز موجب توقف تولید فولاد میشود.
مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران میگوید در سایر صنایع، گاز میتواند با مازوت جایگزین شود اما در صنعت فولاد، امکان جایگزینی وجود ندارد و همین موجب تعطیلی واحدهای بخش فولاد میشود.
وزارت نفت در سالهای گذشته برای تأمین نظر واحدهای پتروشیمی، بسیاری از نیروگاههای برق کشور را مجبور کرده است به جای گاز از مازوت استفاده کنند و همین اقدام موجب آلودگی شدید هوا شده است.
همزمان با موج شدید سرما در ایران، رسانههای داخل کشور عامل وضعیت موجود را میزان بالای مصرف گاز عنوان میکنند. دولت برای جبران کمبود گاز و قطع نشدن گسترده آن بهویژه برای منازل، بسیاری از ادارهها، دانشگاهها، مدرسهها، مراکز تفریحی و خدماتی و… را تعطیل کردهاند.
این وضعیت در کشور ادامه دارد و مرکز مدیریت اطلاعات و حوادث غیرمترقبه نیز صبح دوشنبه ۲۶ دی اعلام کرد که نزدیک به ۲۷ استان دمای کمتر از صفر درجه را دارند و خیلی از استانها سرما و کاهش دمای نزدیک به منفی ۲۹ را تجربه کردند که در ۱۴ سال اخیر بیسابقه بوده است.
علی ترکیان، رئیس مرکز مدیریت اطلاعات و حوادث غیرمترقبه در اینباره گفت:
«افت فشار گاز و فرسودگی شبکه انتقال گاز هم باعث میشود که عملاً ما در بخشهایی از کشور که در منتهی علیه شبکه گاز هستند با افت بیشتر فشار گاز مواجه بشویم و برخی از هموطنانمان دچار مشکل بشوند.»
بهگفته ترکیان برای جبران افت فشار گازی در استانهای شرق و شمال شرقی مقرر شد که شرکت گاز هرچه سریعتر استانهایی که افت فشار دارند و منازلی که قطعی گاز داشتند در ۲۴ ساعته گذشته مشکلشان حل شود.
این در حالی است که جواد اوجی، وزیر نفت در مورد وضعیت گازرسانی در کشور گفت:
«شبکه گاز در سراسر کشور پایدار است و فقط شهرستان تربت جام است که در حقیقت نزدیک به ۱۷ هزار مشترک از نعمت گاز بی بهره شدهاند که همکارانمان در شرکت گاز و در شرکت پالایش و پخش گاز تمام توان را برای رفع مشکل به کار گرفتهاند.»
اوجی افزود:
«خوشبختانه در هیچ جا قطعی گاز نداشتیم، دیروز هم که در جنوب خراسان این اتفاق افتاد همکاران بهطور جد پیگیر هستند ما از قبل هم تدارک دیده بودیم سوخت دوم و هم سوخته نفت سفید و هم کپسول گاز را تأمین کنیم.»
آموزش و پرورش شهر تهران روز گذشته اعلام کرد که با توجه به شرایط جوی و بارش برف و همچنین تشدید سرما و لغزندگی معابر امروز دوشنبه ۲۶ دیماه، آموزش در تمام مدرسههای مناطق ۱۹ گانه پایتخت بهشکل غیر حضوری است.
در همین رابطه روزنامه فرهیختگان نوشت دانشآموزان بسیاری از شهرهای کشور در چهار ماه نخست سال تحصیلی جاری به دلایل مختلف از جمله اعتراضات سراسری، آلودگی هوا و سرمای شدید تنها ۳۸ روز به مدرسه رفتهاند.
حسین حسینزاده، عضو هیأت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی دلیل این وضعیت را ذخیره نکردن گاز در کشور عنوان کرد و گفت:
«ایران متأسفانه در طول این سالها در ذخیرهسازی گاز بسیار ضعیف عملکرده است و در رتبههای آخر سهم ذخیرهسازی گاز نسبت به مصرف قرار دارد.»
بهگفته حسینزاده ایران تنها ۱,۷ درصد مصرف خود ذخیرهسازی گاز داشته است.