وزارت دفاع روسیه روز چهارشنبه ۱۱ ژانویه/ ۲۱ دی ماه اعلام کرد که سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش را به عنوان فرمانده کل نیروها برای آنچه مسکو «عملیات نظامی ویژه» خود در اوکراین مینامد، منصوب کرد.
تحلیلگران نظامی غربی میگویند این تغییر پس از ماهها شکست در میدان نبرد، به معنای یک تحول معنادار در ساختار فرماندهی نظامی روسیه و احتمالاً تشدید جنگ خواهد بود.
این اقدام نه تنها گراسیموف را به صورت مستقیم مسئول سرنوشت جنگ خواهد کرد، بلکه در واقع ژنرال سرگئی سوروویکین را که رسانههای روسی به دلیل بیرحمیاش به «ژنرال آرماگدون» یا «سردار آخرالزمان» میخوانند، تنزل مقام داد.
در بیانیه وزارت دفاع روسیه در مورد این تغییر آمده است که «ارتقای سطح رهبری عملیات ویژه نظامی با گسترش اختیارات برای فرماندهی جنگ ایجاب میکرد که فردی در این مقام قرار بگیرد که قادر به ایجاد ارتباط سریعتر و نزدیکتر بین شاخههای مختلف نیروهای مسلح باشد و کیفیت عملیات نظامی را بهبود بخشد.»
تنزل مقام سوروویکین تنها پس از سه ماه از قرار گرفتن او در زاس فرماندهی جنگ اوکراین انجام شد. او به همراه دو ژنرال دیگر – اولگ سالیوکوف و الکسی کیم به عنوان معاون گراسیموف در اداره نبرد اوکراین منصوب شدند.
چند روز پس از آغاز فرماندهی سوروویکین، ارتش روسیه با به راه انداختن موجی از حملات پهپادی و موشکی به اهداف زیرساختی اوکراین که باعث قطعی برق و قطع آب در چندین شهر شد، یک تغییر استراتژیک را نشان داد.
سوروویکین در مدت کوتاهی که بر واحدهای نظامی در اوکراین نظارت داشت، بر تقویت هماهنگی و تشدید کنترل بر متصرفات متمرکز شده بود.
اما او در ماه نوامبر یعنی در همین دوره رهبری نظامیاش از خرسون، یکی از بزرگترین و مهمترین شهرهایی که نیروهای روسیه در جریان درگیری تصرف کرده بودند، عقبنشینی کرد. تنزل رتبه وی نشان میدهد که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه از عملکرد او رضایت کامل ندارد.
دیمیتری ترنین، تحلیلگر سیاسی مستقر در مسکو، گفت که این اقدام به منظور «بهینه سازی زنجیره فرماندهی در عملیات اوکراین» انجام شده است.
انتصاب گراسیموف به این معنی است که اهمیت عملیات افزایش یافته است و دامنه عملیات ممکن است فراتر از آنچه امروز میبینیم گسترش یابد. ترنین به الجزیره گفت این رویدادی بسیار مهم است.
«جنگ در حال بزرگتر شدن و خطرناکتر شدن است، و من فکر میکنم انجام این تغییرات بالاتر از سطح یک فرمانده میدانی است. این تغییر استراتژی نظامی روسیه اکنون در دست فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور است.»
مفسرانی که حامی جنگ روسیه در اوکراین هستند اما میگویند این تغییر اتفاق بزرگی نیست. آنها میگویند که افول سوروویکین، کهنه سرباز عملیاتهای نظامی روسیه در چچن و سوریه، به دلیل یک سری از شکستهای نظامی اخیر روسیه است. آنها از جمله به حمله اوکراینیها به پادگان روسیه در شهر ماکییوکا اشاره میکنند که منجر به کشته شدن حداقل ۸۹ سرباز روسی شد.
سوروویکین اکتبر گذشته به عنوان فرمانده ارشد میدان نبرد روسیه در اوکراین منصوب شده بود. روسیه در تلاش است تا از تجربیات دوران فرماندهی سوروویکین درس بگیرد. تجربهای که با تشدید حملات نظامی اوکراین به مواضع تحت کنترل روسیه به دست آمد و نشان داد که آموزش، تجهیزات و روحیه در صفوف روسیه نیاز به تجدیدنظر جدی دارد.