اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی مصرف آب و گاز در ایران را بیش از استانداردهای جهانی دانست و گفت:
«باید صادقانه با مردم سخن بگوییم تا آنها باور کنند منابع انرژی کشور رو به اتمام است و نیازمند صرفه‌جویی در مصرف این منابع هستیم.»
او با بیان این‌که «وزارت نیرو بیش از تأمین منابع جدید، باید در اندیشه بهینه مصرف کردن منابع انرژی باشد»، افزود:
«بخش بسیاری از منابع آب، گاز و… به واسطه سیستم تجهیزات فرسوده به هدر می‌رود.»
اقبال شاکری در مورد نقش مازوت‌سوزی در شدت‌گیری آلاینده‌های تهران نیز گفت:
«بی‌برنامگی در مصرف منابع و انرژی‌های موجود از آب و برق گرفته تا گاز، امروز کشور را با کمبودهایی مواجه کرده است و شاهد مازوت‌سوزی در برخی از نیروگاه‌ها هستیم و همین مسئله موجب افزایش آلودگی هوا در کلان‌شهرها به‌ویژه پایتخت شده است.»
این در حالی است که دولت سیزدهم بارها تأکید کرده است که در تهران مازوت‌سوزی نداریم.
آژانس بین‌المللی انرژی در آبان‌ماه سال جاری شدت مصرف انرژی در ایران را ۵,۷ برابر جهان اعلام کرد. به بیان دیگر ایران برای تولید یک میزان کالا و خدمات ۵,۷ برابر بیشتر از جهان انرژی مصرف می‌کند و رتبه اول جهان را در شدت مصرف انرژی دارد. در حالی‌که در سال ۱۳۹۸ سازمان ملی بهره‌وری ایران میزان مصرف انرژی در ایران را سه برابر جهان اعلام کرده بود.
به‌گفته رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران، مصرف انرژی در ایران در حال حاضر ۱۵ برابر ژاپن و بیش از ۲,۵ برابر چین است.
شاخص شدت انرژی از تقسیم واحدی از انرژی بر واحدی از تولید ناخالص داخلی به‌دست می‌آید. در ایران، این رقم در سال‌های اخیر نه تنها ثابت نمانده، بلکه به دلیل تشدید ضعف مدیریت جمهوری اسلامی در این بخش، رشد کرده و تولید ناخالص داخلی و میزان مصرف انرژی تناسبی ندارند.
در آبان‌ماه گذشته مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران گفت:
«مهم‌ترین دلیل افزایش مصرف انرژی در ایران مربوط به پایین بودن نرخ انرژی سوخت است که مجلس در بخش اصلاح یارانه‌های انرژی مصوبه‌های مهمی در بودجه سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ برای رفع این موضوع تصویب کرده است.»
در ایران کمبود گاز هم مسئله‌ساز شده است. فریدون حسنوند، رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، ۲۹ مهر با بیان این‌که نیروگاه‌های برقی چه در تابستان و چه در زمستان با کاهش تأمین سوخت روبه‌رو هستند، گفت:
«در زمستان پارسال حدود ۱۹۰ میلیون مترمکعب کاهش و ناترازی گاز داشتیم. پیش‌بینی ما افزایش هشت درصدی این آمار در زمستان است که معادل بیش از ۲۳۰ میلیون مترمکعب کاهش گاز خواهد بود.»
او دلیل این ناترازی را «نبود سرمایه‌گذاری در سال‌های گذشته، تحریم جدی حوزه صنعت نفت و نبود منابع مالی و سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی» دانست و تأکید کرد که ناترازی در زمینه انرژی تعطیلی کارخانه‌ها را در پی دارد و «تهدیدی است که در صورت عدم مدیریت به یک بحران امنیتی تبدیل خواهد شد».
مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در آذرماه با تأکید بر این‌که اولویت شرکت ملی گاز ایران، گازرسانی به خانه‌ها و حفظ جریان پایدار گاز برای مشترکان خانگی است، گفت:
«با توجه به کاهش دما و مصرف بیش از ۷۰ درصدی گاز تولیدی کشور در بخش خانگی و تجاری، ضروری است که در گازرسانی به بخش‌های مختلف، مدیریت مصرف انجام شود.»
چگنی از ابلاغ مصوبه شورای عالی امنیت ملی درباره «برخورد با مشترکان پرمصرف دولتی و مصارف غیرضروری و تجملاتی در بخش‌های دولتی و خصوصی» در ایران نیز خبر داد.
مالک شریعتی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ۲۵ آذرماه سال جاری احتمال داد که ایران از سال ۱۴۰۵ با کمبود گاز روبه‌رو شود. او گفت:
«اگر روند ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور به همین سمت و سو برود، ممکن است دچار چالش شویم و کمبود برای کشور حاصل شود.»
به‌گفته شریعتی، اگرچه در چند سال اخیر کشور فقط در «فصل سرد سال بعضاً ناترازی بین تولید و مصرف گاز طبیعی داشته» اما با روند کنونی ممکن است کمبود گاز به سراسر سال نیز گسترش پیدا کند.
وزارت نفت جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته برای تأمین نظر واحدهای پتروشیمی، بسیاری از نیروگاه‌های برق کشور را مجبور کرده است به جای گاز از مازوت استفاده کنند. سوزاندن مازوت در این نیروگاه‌ها به‌عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا در شهرهای ایران و افزایش سطح آلوده‌کننده اوزون به عنوان یکی از عوامل سرطان‌زاست. در هفته‌های اخیر نیز هوای ناسالم در کلان‌شهرهای ایران امری روزمره بوده است.
اجبار صنایع و نیروگاه‌ها به استفاده از مازوت تصمیم دولت برای جبران کاهش مصرف گاز است تا بتواند در زمستان گاز شهری را تأمین کند. لغو قرارداد واردات گاز و عملی نشدن وعده افزایش تولید گاز، ایران را با مشکل در تأمین گاز مورد نیاز برای استفاده خانگی و صنعتی روبه‌رو کرده است.
مقام‌های جمهوری اسلامی در حالی از لزوم مدیریت مصرف انرژی در کشور و همچنین تعرفه‌های جدید گاز برای مشترکان پرمصرف سخن می‌گویند که در پی جنگ اوکراین و کاهش چشمگیر صادرات گاز روسیه به اروپا، درباره کمبود گاز و «زمستان سخت» در اروپا تبلیغات گسترده‌ای کردند اما اکنون خود با این مشکل روبه‌رو شده‌اند.
براساس آمار رسمی ذخایر گاز طبیعی ایران ۳۳,۷۸ تریلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود که ۱۷ درصد کل ذخایر گازی جهان و بیش از یک سوم از ذخایر گازی اوپک را به خود اختصاص می‌دهد و پس از روسیه در رتبه دوم جهان قرار دارد.
مصرف بی رویه ی انرژی به تصمیم مردم ربطی ندارد چون ابزار و آلات و وسائل مصرفی مردم حتی کارخانه ها و بنگاههای تولید وابسته به تصمیم سیاسی جمهوری اسلامی با کشورهای خاص تحت تحریم است مردم حق انتخاب برای ابزار و دستگاه و حتی اتوموبیل خود را ندارند دولت پژو و پراید با تکنولوژی 30 سال پیش تولید می کند که مصرف انژی آنها چند برابر جهان است و با توجه به تغییرات زیاد مثلا هیبریدی یا سوختهای دیگر هنوز هیچ اقدامی برای جایگزینی نشده است در حالی که اتوموبیلی مثل پراید که مصرف هر 100 کیلومترش حداقل 8 لیتر است می تواند با اتوموبیلهای مشابه که مصرفشان نصف است تعویضشوند چرا نمی شوند چون حکومت مجاز نمی داند چنان قیمتها را تحت کنترل دارد که مردم حتی اگر مجاز هم شوند باز ترجیح می دهند از پراید استفاده کنند یا ما هنوز از کارخانه هائی تولید را ادامه می دهیم که متعلق به 90 سال پیش است یا سیستم حمل و نقل ریلی ما سیستم اتوبوسها کامیونها همه از بدترین و عقب مانده ترین تکنولوژی های پرمصرف استفاده می شود . از ابزار و وسائل که بگذریم نوع گازوئیل بنزین نفت سیاه هم از بدترین انواع آنهاست که حتی سرطان زا هستند این مملکت قرار بوده است الهی بشود که شده است . این حکومت در همه ی عرصه ها دچار بن بست است
فرهاد - فرهادیان / 03 January 2023