گزارشگران بدون مرز (RSF) بیانیه جدید خود درباره دو دهه خونبار برای روزنامه‌نگاران جهان را امروز جمعه ۹ دی / ۳۰ دسامبر منتشر کردند.
گزارشگران بدون مرز این گزارش را براساس گزارش‌های سالانه قبلی خود تنظیم کرده و نوشته‌اند که در ۲۰ سال گذشته یک‌هزار و ۶۶۸ روزنامه‌نگار در جهان کشته شده‌اند و اگر ابتدای آمار را سال ۲۰۰۰ میلادی در نظر بگیریم، شمار قربانیان به عدد شگفتی‌آور یک‌هزار و ۷۸۷ نفر می‌رسد.
کریستوفر دلوار، دبیرکل گزارشگران بدون مرز در این‌باره گفت:
«پشت این ارقام، چهره‌ها، شخصیت‌ها، استعدادها و تعهد کسانی وجود دارد که جان خود را برای جمع‌آوری اطلاعات و جست‌وجوی حقیقت هزینه کرده‌اند. سازمان گزارشگران بدون مرز در هر گزارش سالانه خود، همواره خشونت غیرقابل توجیهی که به‌طور ویژه فعالان رسانه‌ای را هدف قرار می‌دهد، مستند کرده است. پایان سال ۲۰۲۲ فرصتی است برای یادبود آن‌ها و احترام به ایمنی روزنامه‌نگاران در هر کجای جهان که مجبور به کار و نشان دادن واقعیت هستند.»
براساس این گزارش، سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳، به‌ترتیب با ۱۴۴ و ۱۴۲ قتل روزنامه‌نگار، به‌ویژه به دلیل جنگ در سوریه، تعداد قربانیان به اوج رسید. این سال‌های خشونت‌بار سپس با آرامشی تدریجی همراه شد اما تلفات در سال ۲۰۲۲ با مرگ ۵۸ روزنامه‌نگار به بالاترین میزان در چهار سال گذشته رسید و نسبت به سال ۲۰۲۱ (۵۱ قربانی) افزایش ۱۳,۷ درصدی داشت.
در دو دهه گذشته، ۸۰ درصد روزنامه‌نگاران قربانی (۵۷۸ نفر) در ۱۵ کشور کشته شدند. در این مدت، عراق و سوریه، بیش از یک سوم خبرنگاران کشته شده را به خود اختصاص داده‌اند، پس از این دو کشور افغانستان، یمن و فلسطین قرار دارند. در قاره آفریقا نیز سومالی در امان نبود.
در فهرست قتل روزنامه‌نگاران در کشورهای اروپایی، روسیه همچنان بیشترین تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده در ۲۰ سال گذشته را دارد. از زمانی که ولادیمیر پوتین در روسیه به قدرت رسید، حملات مرگبار به روزنامه‌نگاران و آزادی مطبوعات نظام‌مند بوده است. قتل آنا پولیتکوفسکایا روزنامه‌نگار ۴۸ ساله منتقد کرملین در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۰۶ یکی از موارد برجسته آن است.
آغاز جنگ اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ توضیح دهنده آن است که چرا این کشور مقام دوم در قتل روزنامه‌نگاران در اروپا را دارد. از زمان حمله روسیه به این کشور، هشت روزنامه‌نگار در اوکراین کشته شده‌اند. این در حالی است که در ۱۹ سال گذشته ۱۲ روزنامه‌نگار در اوکراین کشته شده بودند.
ترکیه با ۹ روزنامه‌نگار کشته‌شده در رتبه سوم و فرانسه به دلیل کشتار روزنامه‌نگاران نشریه طنز شارلی ابدو در پاریس به دست اسلام‌گرایان تندرو در سال ۲۰۱۵ در رتبه چهارم کشورهای اروپایی قرار دارند.
در طول دهه گذشته، رزنامه‌نگاران در مناطقی که درگیری‌های مسلحانه در آن جریان داشته، با بزرگترین خطرات مواجه بوده‌اند. از ۶۸۶ قتلی که از سال ۲۰۱۴ تاکنون انجام شده، ۳۳۵ مورد در مناطق جنگی (سوریه، افغانستان، یمن و غیره) بوده است: ۹۴ مورد در سال ۲۰۱۲، ۹۲ قتل در سال ۲۰۱۳، ۶۴ کشته در سال ۲۰۱۴، ۵۲ مورد در سال ۲۰۱۵ و ۵۲ کشته در سال ۲۰۱۶.
با این حال امیدوارکننده آن است که از سال ۲۰۱۹، مرگ‌ومیر در مناطق جنگی به زیر ۲۰ قربانی در سال تثبیت شده است.
گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز نشان می‌دهد که کشورهایی که به‌طور رسمی هیچ درگیری مسلحانه‌ای در آن‌ها ثبت نشده است، مناطق امنی برای روزنامه‌نگاران نیستند و برخی از آن‌ها حتی در صدر فهرست ناپدیدسازی روزنامه‌نگاران قرار دارند. براین اساس، در دو دهه گذشته، بیشتر روزنامه‌نگاران در «مناطق آرام» کشته شده‌اند تا در «مناطق جنگی»، و این عمدتاً به دلیل تحقیقات روزنامه‌نگاران در مورد جنایت‌های سازمان‌یافته و فساد در این کشورها بوده است.
با مرگ خشونت‌آمیز ۴۷,۴ درصد از روزنامه‌نگاران در سال ۲۰۲۲، قاره آمریکا بدون شک خطرناک‌ترین قاره برای رسانه‌هاست که اجرای سیاست‌های حفاظتی خاص را ایجاب می‌کند. چهار کشور در این قاره، مکزیک، برزیل، کلمبیا و هندوراس در میان ۱۵ کشور خطرناک قرار دارند. در آسیا نیز شمار زیادی از کشورها در این فهرست برجسته هستند. از آغاز سال ۲۰۰۳ تا سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰ روزنامه‌نگار در فیلیپین ۹۳ روزنامه‌نگار در پاکستان و ۵۸ روزنامه‌نگار در هند کشته شده‌اند.
گزارشگران بدون مرز نشان می‌دهند که اگر چه روزنامه‌نگاران مرد بیشترین میزان مرگ (۹۵ درصد) در مناطق جنگی را دارند اما همکاران زن آن‌ها نیز در امان نیستند. در طی ۲۰ سال گذشته، ۸۱ روزنامه‌نگار زن کشته شده‌اند که ۴,۸۶ درصد قتل روزنامه‌نگاران را در بر می‌گیرد. از سال ۲۰۱۲، ۵۲ روزنامه‌نگار زن به‌ویژه به دلیل تحقیق درباره حقوق زنان کشته شده‌اند. در سال ۲۰۱۷، شمار قربانیان زن به ۱۰ قربانی به ازای ۶۴ قربانی مرد رسید که بی‌سابقه بود و به رکورد ۱۳,۵ درصدی قتل روزنامه‌نگاران رسید.
گزارشگران بدون مرز توضیح داده‌اند که در گزارش خود روزنامه‌نگارانی را فهرست کرده‌اند که از طریق هر وسیله ارتباطی، به‌طور منظم یا حرفه‌ای، اطلاعات و ایده‌ها را جمع‌آوری، پردازش و منتشر کرده‌اند، به‌گونه‌ای که در خدمت منافع عمومی و حقوق اساسی مردم و در عین حال احترام به اصول آزادی بیان و اصول اخلاقی این حرفه باشد. این تعریف شامل روزنامه‌نگاران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای و همچنین همکاران رسانه‌ای می‌شود.
این سازمان مدافع حقوق روزنامه‌نگاران در گزارشی که به‌تازگی در ۲۳ آذر / ۱۴ دسامبر منتشر کرده بود ایران را در سال جاری میلادی سومین کشور زندان روزنامه‌نگاران در جهان دانسته بود. براساس آن گزارش، بیش از نیمی از روزنامه‌نگاران زندانی تنها در پنج کشور بازداشت هستند: چین، که همچنان «بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران در جهان» است ۱۱۰ نفر را زندانی کرده، برمه ۶۲ نفر، ایران ۴۷ نفر، ویتنام ۳۹ نفر و بلاروس ۳۱ نفر.
جمهوری اسلامی پس از آغاز اعتراضات سراسری تعداد «بی‌سابقه‌ای» از فعالان رسانه را زندانی کرده است. ۳۴ روزنامه‌نگار جدید به ۱۳ روزنامه‌نگاری که پیش از شروع اعتراضات محبوس شده بودند، پیوستند.