انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ صحنه‌‌ی رقابت میان برنامه‌ها و سیاست‌های رقیب نیست چون همه‌ی نامزدهای رد شده از صافی شورای نگهبان خود را تابع و مطیع ولی فقیه و سیاست‌ها و برنامه‌های وی می‌دانند. هیچ یک از آنها تا کنون سیاست‌های رسمی نظام در دوران احمدی نژاد را که سیاست‌های خامنه‌ای بوده‌اند یعنی سیاست تداوم غنی سازی، هدفمندی یارانه‌ها، تنش زایی در سطح منطقه و سرکوب در سیاست‌های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی مورد انتقاد قرار نداده‌اند. همچنین همه‌ی نامزدها در یک ارکستر گفتمانی می‌نوازند.

 بدین ترتیب، انتخابات به صحنه‌‌ی رقابت افراد و گروه‌های سیاسی که می‌خواهند قوه‌ی مجریه را در اختیار بگیرند تبدیل شده است. در کنار کارهایی که هر یک از نامزدها و تیم‌ها و وفادارانشان برای طرح و تبلیغ خود می‌کنند تاکتیک‌هایی تبلیغاتی نیز علیه دیگران به کار می‌گیرند. این تاکتیک‌ها کدامند؟ تمرکز تبلیغات منفی به روی چه نکاتی است؟

علیه جلیلی

مخالفان جلیلی تلاش می‌کنند وی را دنباله‌ی احمدی نژاد معرفی کنند. احمدی نژاد و تیم همراه حتی در میان اقتدارگرایان آن چنان منفور شده‌اند که انتساب به وی می‌تواند نکته‌ی منفی علیه یک نامزد به حساب آید. باهنر برای پیشبرد این تاکتیک گفته است که “گروه خونی احمدی نژاد و جلیلی یکی است” (فرارو، ۱۱ خرداد ۱۳۹۲) یا “احمدی نژاد جلیلی را می‌پسندد.” (ایسنا، ۱۱ خرداد ۱۳۹۲) داوود احمدی‌نژاد برادر محمود احمدی نژاد نیز گفته است: “آقای جلیلی همان راه احمدی نژاد را می‌رود.” (تابناک، ۱۱ خرداد ۱۳۹۲) مشایی با واگذار کردن ستادهای خود به جلیلی به این ضد تبلیغ علیه وی دامن زد.

 این تبلیغات تا جایی موثر واقع شده که جلیلی به صراحت رابطه‌ی خود با دولت را انکار کرده است: “به هيچ عنوان کانديدای دولت و جريان انحرافی در انتخابات نيستم و تمام صحبت‌ها در اين زمينه را تکذيب می‌کنم.”

 (مهر ۱۲ خرداد ۱۳۹۲) همچنین جلیلی کاندیدای رهبر معرفی می‌شود که در میان بسیاری از اقشار مردم نوعی ضد تبلیغ به شمار می‌رود.

علیه روحانی

مخالفان روحانی برای تخریب وی به کارهایی دست می‌زنند که خود سال هاست مرتکب آن می‌شوند. به عنوان مثال خبرگزاری‌های فارس و نسیم و بعد سایت الف عکس‌هایی را از حسن روحانی منتشر کرده‌اند که یکی از اعضای ستاد وی خم شده و دارد دست وی را می‌بوسد. این امر مقدس نمایی روحانی را منعکس می‌کند اما مگر روحانی از علی خامنه‌ای چه کم دارد که باید دستش را به هنگام بوسیدن بکشد و مانع از بوسیدن دستش شود.

 کیهان و جلیلی و باقری وی را در مجموعه‌ی سازشکاران با غرب قرار داده و سیاست وی را امریکایی معرفی می‌کنند. آنها می‌گویند شورای عالی امنیت ملی و دبیر آن، حسن روحانی با کسب نظر از خامنه‌ای عمل نکرده‌اند. (علی باقری، انتخاب ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۲) ستاد روحانی این مطالب را رسما تکذیب کرده است. (مهر، ۱۳ خرداد ۱۳۹۲)

 علیه قالیباف

خط تبلیغاتی ستاد محسن رضایی و سایت تابناک آن است که قالیباف، جلیلی و ولایتی را نامزدهای محبوب رادیو وتلویزیون دولتی و به طور غیر مستقیم نامزد بیت رهبر که بر این سازمان نفوذ دارد معرفی کند. سایت تابناک به یکسان نبودن شرایط مناظره برای نامزدها اشاره می‌کند: “یکی از این مسائل، تبلتی است که دیروز قالیباف با خود به جلسه مناظره برده بود. قالیباف به جای یادداشت بر روی کاغذ از فناوری‌های روز استفاده می‌کند… پرسش مطرح شده این است که آیا آقای شهردار به شکلی غیر ملموس و توسط جعبه جادویی کوچکش با مجموعه مشاورانش خارج از استودیو در تماس زنده قرار دارد و بسته به موضوع اطلاعات لازم را دریافت می‌کند؟ ” (۱۱ خرداد ۱۳۹۲)

علیه عارف

خط تبلیغاتی کیهان علیه محمد رضا عارف عرضه‌ی وی به عنوان قربانی اصلاح طلبان است. از منظر کیهان عارف نامزدی ضعیف و منفعل در دستان سران فتنه است که در نهایت به نفع روحانی کنار می‌رود. به علت عدم حمایت اصلاح طلبان از عارف، کیهان نمی‌تواند وی را به عنوان نامزد اصلاح طلبان مورد حمله قرار دهد اما می‌تواند با تحقیر عارف به تبلیغات منفی علیه اصلاح طلبان ادامه دهد.

علیه رضایی

وعده‌های رضایی مثل یارانه‌ی سبز یا ۱۱۰ هزار تومان، بدون امکان وفا کردن از طرق قانونی، از سوی مخالفانش به وعده دهی‌های احمدی نژاد شبیه دانسته شده است. (الف، ۱۲ خرداد ۱۳۹۲) رقبای رضایی تلاش می‌کنند وی را فردی کم سواد و عامی معرفی کنند. سایت “رجا نیوز” (حامی جلیلی) و دیگر سایت‌های اقتدارگرایان نظامی گرا نوک حملات خود را به هویت قومی محسن رضائی متوجه کردند. (“من محسن رضایی چند من است”، ۶ خرداد ۱۳۹۲) این سایت از رضایی تقاضا می‌کند دست‌هایش را مقابل دوربین تلویزیون تکان ندهد، چون دست‌هایش “بزرگ و عشایری” و نافرم هستند. این نوع ضد تبلیغ زشت‌ترین تبلی منفی است چون به ویژگی‌های طبیعی فردی و قومی افراد اشاره دارد و نژادپرستانه است.

علیه ولایتی

یکی از شعارهای ولایتی درمان رایگان است. این موضوع دستمایه‌ی تبلیغات منفی علیه وی شده است: “علی اکبر ولایتی مدیر یا سهام دار دو بیمارستان بزرگ تهران است. بیمارستان مسیح دانشوری و بیمارستان عرفان. بیمارستان عرفان یکی از بیمارستان‌های خصوصی و شهرت دار تهران است که بسیار لوکس و مجهز است و البته هزینه‌های درمان در آنجا بسیار بالا است. اولین سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که جناب ولایتی بحث درمان رایگان و یا ارزان قیمت را چه میزان در مجموعه تحت مدیریت خود دنبال کرده است.” (الف، ۱۲ خرداد ۱۳۹۲)

علیه حداد عادل

ستاد محسن رضایی با توجه به بدنامی رسانه‌های دولتی در ایران تلویزیون دولتی را حامی ولایتی معرفی می‌کند. (هواداری صدا‌ و‌سیما از کاندیداهای خاص، خطرناک است، تابناک، ۷ خرداد ۱۳۹۲) سایت تابناک یک روز سایت باشگاه خبرنگاران جوان وابسته به رادیو و تلویزیون دولتی را رصد کرده و نشان می‌دهد که این سایت مملو است از اخبار و عکس‌های حداد عادل و ولایتی و قالیباف.

علیه غرضی

تنها نامزدی که از سوی دیگر نامزدها جدی گرفته نشده و علیه وی نیز تبلیغات منفی صورت نمی‌گیرد غرضی است.

چهار تاکتیک

چنانکه به نظر می‌آید چهار تاکتیک در تبلغات منفی مورد استفاده واقع شده است:

۱) معرفی یک نامزد به عنوان غیر ولایتمدار. مخاطب این تبلیغات دستگاه رهبری است تا از نفوذ خود در مهندسی انتخابات علیه وی استفاده کند؛

۲) انتساب فرد و برنامه هایش به گروه‌ها و جریان‌هایی که قبلا برچسب منفی خورده‌اند مثل “جریان انحرافی” یا “جریان فتنه”؛

۳) تبعیض مثبت نهادهای بدنامی مثل سازمان دولتی رادیو و تلویزیون به نفع یک نامزد؛

۴) عدم انطباق قول و فعل.

 تاکتیک‌های اول و دوم خاص نظام‌های اقتدارگرا و تمامیت خواه است و تاکتیک‌های سوم و چهارم در همه‌ی نظام‌های سیاسی به چشم می‌خورند.