بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم نقطه‌ای در آذر ۱۴۰۱ به ۴۸,۵ درصد رسیده است. به یک معنا خانوار‌های ایرانی به طور میانگین ۴۸,۵ درصد بیشتر از آذر ۱۴۰۰ برای خرید «مجموعه کالا‌ها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌‌اند.

 نرخ تورم نقطه‌ای عبارت است از درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل.

نرخ تورم نقطه‌ای آذر ۱۴۰۱ در مقایسه با ماه قبل ۰,۴ واحد درصد افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با کاهش ۲,۴ واحد درصدی به ۶۵,۳ درصد رسیده و گروه «کالا‌های غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ۲,۰ واحد درصدی به ۳۸,۹ درصد رسیده است.

در همان حال بر اساس گزارش مرکز آمار نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوار‌های شهری ۴۷,۹ درصد است که نسبت به ماه قبل ۰,۶ واحد درصد افزایش داشته. هم‌چنین این نرخ برای خانوار‌های روستایی ۵۱,۴ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ۰,۹ واحد درصد کاهش داشته است.

شاخص بهای کالاها و خدمات مصرف‌کننده، معیاری برای سنجش تغییرات قیمت کالاها و خدماتی است که توسط خانوارها به مصرف می‌رسد و از این شاخص به عنوان معیاری برای اندازه‌گیری سطح کلی قیمت‌ کالا و خدمات استفاده شده و یکی از بهترین معیارها برای نمایش تغییر قدرت خرید پول داخلی هر کشور محسوب می‌شود.

افزایش نرخ تورم نقطه‌ای قبل از هرچیز به این معناست که نه تنها قیمت سبد معیشتی مردم، اعم از خانوارهای شهری و روستایی افزایش یافته، بلکه مردم ایران پول بیشتری برای سایر کالاها از جمله خدمات می‌پردازند.

کاهش نرخ تورم ماهانه، افزایش نرخ تورم سالانه

منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. نرخ تورم ماهانه آذر ۱۴۰۱ به ۱,۹ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ۰,۲ واحد درصد کاهش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» صفر درصد و برای گروه عمده «کالا‌های غیرخوراکی و خدمات» ۳,۳ درصد بوده است.

بر اساس همین گزارش نرخ تورم ماهانه برای خانوار‌های شهری و روستایی به ترتیب ۲,۱ درصد و ۱,۲ درصد است که نسبت به ماه قبل برای خانوار‌های شهری بدون تغییر و برای خانوار‌های روستایی ۰,۹ واحد درصد کاهش داشته است.

در همان حال نرخ تورم سالانه افزایش یافته است. منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه آذر ۱۴۰۱ برای خانوار‌های کشور به ۴۵,۰ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۱,۰ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.

هم‌چنین نرخ تورم سالانه برای خانوار‌های شهری و روستایی به ترتیب ۴۴,۳ درصد و ۴۸,۶ درصد گزارش شده که برای خانوار‌های شهری ۱,۰ واحد درصد افزایش و برای خانوار‌های روستایی ۱,۲ واحد درصد افزایش داشته است.

تغییرات قیمت‌ها در آذر ۱۴۰۱

در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» (پیاز و کدوسبز) و گروه «نوشیدنی‌ها» ست. در گروه عمده «کالا‌های غیرخوراکی و خدمات»، گروه «بهداشت و درمان» (انواع دارو) و گروه «حمل و نقل» (انواع اتومبیل سواری) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.

به گزارش نهادهای دولتی خط فقر مطلق در تهران ۱۲ میلیون تومان است و خط فقر نسبی ۱۸ میلیون تومان. بر بنیاد این آمارها حداقل ۳۲ میلیون نفر از جمعیت ساکن در ایران تا سال ۱۴۰۰ زیر خط فقر قرار داشتند. برآوردها از افزایش جمعیت خط فقر در ۹ ماه نخست سال جاری حکایت دارند.

با این‌حال احمد وحیدی، وزیر کشور دولت سیزدهم که مسئولیت سرکوب‌ها هم با اوست، پنجشنبه یکم دی در سخنانی در کرمانشاه ادعا کرد که اصلاحات اقتصادی در ایران «به خوبی پیش رفت و با کمترین پیامدها به نتیجه رسید.»

اقتصاددانان معمولاً دو دلیل عمده، کاهش عرضه کل یا افزایش تقاضای کل و رشد عرضه پول مازاد بر رشد اقتصادی یا همان رشد نقدینگی را برای شکل‌گیری تورم ذکر می‌کنند.