در ساعت ۸ صبح روز شنبه ۱۷ دسامبر/ ۲۶ آذر انتخابات پارلمانی جنجالی در تونس آغاز شد. این اولین انتخابات پس از تعلیق مجلس توسط قیس سعید، رئیس‌جمهوری تونس در ژوئیه ۲۰۲۱ و سپس انحلال آن است. مجلس پیشین تونس تحت کنترل احزاب مخالف قیس سعید بود.

اپوزیسیون تونس، انتخابات روز شنبه را تحریم کرد و آن را آخرین گام در تثبیت قدرت سعید خواند که شامل تصویب قانون اساسی جدید در ماه اوت بود که دموکراسی پارلمانی کشور را از بین برد.

این اتفاق ۱۲ سال پس از آن رخ می‌دهد که محمد بوعزیزی، دست‌فروش تونسی، در اقدامی اعتراضی خود را به آتش کشید و جرقه بهار عربی را – که مجموعه‌ای از قیام‌های مردمی در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا بود- به دنبال داشت.

گفته می‌شود که انتخابات پارلمانی روز شنبه، چرخش تونس به سمت مسیری است که پیش از بهار عربی در آن قرار داشت. در ابتدا از این کشور به عنوان یک نمونه نادر از موفقیت بهار عربی نام برده می‌شد. کشوری که پس از یک دوران طولانی دیکتاتوری زین العابدین بن علی در آن انتخابات آزاد و عادلانه برگزار می‌شد و احزاب و گروه‌ها حق فعالیت برابر داشتند.

قانون انتخابات این کشور در ماه سپتامبر تغییر کرد. اکنون ۱۶۱ حوزه انتخاباتی به جای ۲۱۷ حوزه پیشین وجود دارد و برای اولین بار، مردم به جای لیست‌های حزبی، به نامزدها رای خواهند داد.

تونس در یک دهه گذشته با بحران‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی گوناگونی دست و پنجه نرم کرده است. همین موضوع برکشیده شدن یک رئیس‌جمهوری پوپولیست به نام قیس سعید را ممکن کرد. مخالفان و ناظران سیاسی در تونس می‌گویند او برنامه‌ای گام به گام برای بازگرداندن تونس به دوران دیکتاتوری دارد و با بحران‌های اقتصادی مردم را در مقابل از دست رفتن بزرگترین دستاورد انقلاب‌شان در سال ۲۰۱۱ فلج کرده است.

انتخابات روز شنبه در بحبوحه اعتراضات به ماه‌ها کمبود مواد غذایی و  تشدید شکاف طبقاتی در این کشور با ۱۲ میلیون نفر جمعیت برگزار می‌شود.

مردم تونس در ماه ژوئیه به تصویب قانون اساسی جدیدی رأی دادند که کشور را از یک دموکراسی رنگارنگ پارلمانی به سیستمی تغییر می‌دهد که رئیس جمهوری در آن  دارای اختیارات گسترده است.

احزاب مخالف – که اکثریت قریب به اتفاق آنها انتخابات پارلمانی روز شنبه را تحریم کرده‌اند- می‌گویند تصویب قانون اساسی، گام بزرگی در بازگشت تونس به سوی حکومت تک‌نفره و دیکتاتوری بود.

به نظر می‌رسد انتخابات پارلمانی روز شنبه با استقبال بسیار کم مردم در این کشور برگزار شود. سرخوردگی سیاسی و بحران اقتصادی دو متهم اصلی در کنار کشیدن مردم در این روند سیاسی است.

تونس در چه وضعی است؟

تونس با مشکلات جدی از جمله حملات تروریستی، پیوستن جوانان به گروه داعش، بیکاری گسترده، فساد و بحران اقتصادی دست و پنجه نرم کرده است.

بخشی از مردم و سیاسیون تونس، مقصر بسیاری از این مشکلات را احزاب سیاسی کشور، به ویژه حزب النهضه می‌دانند. النهضه که در صف تحریم‌کنندگان انتخابات روز شنبه قرار دارد در همه انتخابات‌های پارلمانی که از سال ۲۰۱۱ تاکنون برگزار شده، بیشترین آرا را به دست آورده است. النهضه شاخه سیاسی اخوان‌المسلمین تونس است که اکنون خود را یک حزب «دموکرات مسلمان» توصیف می‌کند. مخالفان می‌گویند که این حزب به اندازه کافی برای ایجاد تغییرات مورد نظر مردم در انقلاب ۲۰۱۱ گام بر نداشته است. اما النهضه می‌گوید که به طور فعال با احزاب دیگر در تلاش برای تحقق خواسته‌های مردم بوده است.

در سپتامبر ۲۰۱۹، تونس انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری برگزار کرد، اما با زندانی شدن نبیل کرویی، نامزد ریاست‌جمهوری و اتهام دستکاری سیاسی از طریق رسانه‌های اجتماعی، درگیر جنجال‌هایی شد.

در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹، قیس سعید، یک استاد دانشگاه بازنشسته که به صورت مستقل نامزد شد، یک پیروزی قاطع به دست آورد و رئیس جمهور شد. او سیاستمداری پوپولیست است که برخی حضور او را در قدرت، راهی مؤثر برای متوقف کردن نخبگان سیاسی «فاسد» می‌دانند، اما اپوزیسیون به طور فزاینده نگران تأثیر او بر دموکراسی تونس است.

سعید بارها گفته است که به احزاب سیاسی فعلی در کشور اعتقادی ندارد و یک سیستم جایگزین مبتنی بر قدرت ریاست جمهوری متمرکز و شوراهای منطقه‌ای منتخب را پیشنهاد کرده است. سعید بحران‌های تونس را متوجه نظام سیاسی این کشور می‌دانست و به همین دلیل قانون اساسی را تغییر داد. سعید معتقد است که تونس به نوعی از قدرت نیاز دارد که متمرکز باشد و رهبر سیاسی را قادر سازد تا سریع و قاطعانه عمل کند.