شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد (ECOSOC) متشکل از ۵۴ عضو، چهارشنبه ۲۳ آذر/۱۴ دسامبر به پیشنویس قطعنامهای رأی داد که جمهوری اسلامی ایران را بهدلیل سرکوب خونین جنبش «زن، زندگی، آزادی» با اثرگذاری فوری از کمیسیون مقام زنان برای باقیمانده دوره در فاصله زمانی ۲۰۲۲-۲۰۲۶ حذف میکند. جاوید قربان اوغلی در گفتوگو با «انتخاب» درباره پیامدهای اخراج ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد گفت:
«تحولی که رخ داد و اقدامی که از طرف سازمان ملل متحد انجام شد، در واقع دومین اقدام در سازمان ملل بود که میتواند به وجهه ایران در صحنه بینالمللی بسیار آسیب بزند. اولین اقدام، محکومیت ایران در شورای حقوق بشر بود که منجر به تشکیل کمیته حقیقتیاب شد. این نشان دهنده این است که سازمان ملل و اعضای آن روی ایران متمرکز شدهاند.»
او در ادامه افزود:
«به باور من هر دوی این اقدامات پیامد تحولات داخلی و واکنش دولت به اتفاقات اخیر است. بنابراین ما با پروسهای مواجه هستیم که هر روز که میگذرد بر شدت فشار بینالمللی به ایران شدیدتر میشود.»
پنجشنبه ۳ آذر در نشست اضطراری شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره سرکوب خشونتآمیز اعتراضات مسالمتآمیز در ایران، کمیسر عالی حقوق بشر خواستار توقف فوری خشونت نهادهای نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی علیه معترضان شد. در نیمه دوم و پایانی نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای بررسی اوضاع و نقض گسترده حقوق بشر در ایران، پس از سخنرانی نمایندگان کشورهای عضو حاضر در این جلسه، قطعنامه این شورا علیه سرکوب سیستماتیک معترضان توسط رژیم جمهوری اسلامی، نیز در میان درخواستهای اعضا برای اقدام و تشکیل کمیتهای حقیقتیاب، به تصویب رسید.
جمهوری اسلامی خود را در مقابل همه دنیا قرار داده است
این تحلیلگر سیاست خارجی در ادامه یادآوری کرد که وقتی یکی از ارگانهای سازمان ملل متحد کشوری را محکوم میکند، این محکومیت در جهان پربازتاب است و در مقابل ابزارهایی که جمهوری اسلامی برای مقابله با تأثیرات این بازتابها در اختیار دارد، محدود است و عملا جز «چند روزنامه عربی» نیست.
جاوید قربان اوغلی درمورد پیامدهای انزوای جمهوری اسلامی در صحنه بینالملل گفت:
«کشوری که منزوی میشود، خود به خود میتوان برایش هر تصمیمی گرفت. مقابله با این تصمیمات هم بسیار سخت و پرهزینه است. تقریبا تمام کشورهایی که به نوعی در معرض تهاجم هم حتی قرار گرفتند، کارشان از اینجا شروع شد. عراق یک زمانی متهم شد که سلاحها و وسیلههای شیمایی و بمب هستهای دارد که این مقدمهای شد برای اقدامی که علیهاش انجام دادند. در مورد لیبی هم همین کار را انجام دادند. بنابراین، شروع این است که وجهه ایران در دنیا را کاملا تخریب و افکار عمومی نسبت به ایران بدبین کنند. به باور من این مقدماتی است برای انجام اقدامات بعدی علیه ایران که ممکن است تبعات سنگینی داشته باشد. به خصوص اینکه در حوزههای دیگر هم با دنیا وارد چالش شدهایم.»
گفتوگوها برای احیای توافق هستهای با قدرتهای غربی به بنبست رسیده و دولت آمریکا هم اعلام کرده که ترجیح میدهد فعلا بر اعتراضات مردم ایران و معاملات تسلیحاتی جمهوری اسلامی با روسیه متمرکز بماند. جاوید قربان اوغلی گفت:
«تمام دنیا علیه روسها موضعگیری کردهاند ولی ما متهم به همکاری با روسها و دادن پهپادهایی به آنها شدهایم که مراکز اجتماعات انسانی، مراکز صنعتی و مراکز درمانی اوکراین را دارد هدف قرار میگیرد. این را اوکراینیها گفتهاند و کشورهای دیگر هم تایید کردهاند. با این تفاصیل ما عملا بهطور ناخواسته در مقابل همه دنیا قرار گرفتهایم.»
این دیپلمات سابق جمهوری اسلامی در پایان یادآوری کرد که عملا نمیتوان از این بنبست خارج شد:
«اینکه چگونه با این اقدامات مقابله یا خلافش را ثابت کنیم، به باور من اولا غیر ممکن است و ثانیا اگر هم امکانپذیر باشد، معلوم نیست که به شرایط قبل از آن پدیده برسیم.»
کاملا روشن است که یک حکومتی که در داخل با ورشکستگی در همه ی عرصه ها بخصوص عرصه ی ایدئولوژیک ورشکستگی و انزوا در سیاست خارجی قادر به ادامه ی حکومت نیست حتی با قدرت سرکوب . بهتر است خامنه ای فکر کار دیگری باشد .
فرهاد - فرهادیان / 16 December 2022