سه قدرت اروپایی شامگاه سهشنبه ۲۲ نوامبر/ یکم آذر در بیانیه مشترک خود آوردهاند:
«ایران با افزایش تواناییهای خود در تولید [اورانیوم غنیشده] در فردو و نطنز، از محدودیتهای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) فراتر رفته و با تسریع تولید اورانیوم غنی شده، گامهای مهم دیگری را در جهت تهی کردن برجام برداشته است. به ویژه تصمیم ایران برای افزایش تولید اورانیوم با غنای بالا (HEU) در تاسیسات زیرزمینی غنیسازی سوخت فردو، نگرانکننده است. گام ایران چالشی برای نظام جهانی منع اشاعه است. این گام که خطرات مرتبط با اشاعه را به همراه دارد، هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد.»
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی پنجشنبه ۱۷ نوامبر/ ۲۶ آبان با تصویب قطعنامهای از ایران خواسته بود که فوراً با تحقیقات بازرسان آژانس در مورد ذرات یافت شده اورانیوم در سه مکان هستهای اعلام نشده خود همکاری کند.
روز گذشته سازمان انرژی اتمی اعلام کرد در واکنش به قطعنامه شورای حکام، در تأسیسات هستهای فردو تولید اورانیوم تا غنای ۶۰ درصد را آغاز کرده است. بر اساس این گزارش صبح دوشنبه ۲۲ نوامبر/ یکم آذر ظاهراً تولید اورانیوم در فردو به مرحله پایداری رسید. در دومین اقدام در واکنش به قطعنامه شورای حکام، ایران دو آبشار دیگر IR-2m و IR-4 را در سایت نطنز بازبینی و گازدهی کرد و دو آبشار دیگر از این ماشینها برای گازدهی آماده شده است.
سه قدرت اروپایی در ادامه بیانیه خود ضمن اعلام نگرانی از توقف نظارت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر فعالیتهای هستهای ایران نوشتهاند:
«اقدامات ایران از زمانی که ۵ ماه پیش ایران اجرای تمام اقدامات شفافیت مرتبط با برجام را متوقف کرد، نگرانکننده است. تشدید این اقدامات به عنوان واکنشی به تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی که خواستار همکاری ایران در زمینه تعهدات پادمانی است، غیرقابل قبول است.»
سه قدرت اروپایی سپس اعلام کردند که به رایزنی در کنار شرکای بینالمللی خود درباره «بهترین روش برای رسیدگی به ادامه تشدید تنش هستهای ایران» ادامه خواهند داد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش فصلی خود اعلام کرد که بر اساس آخرین ارزیابیهایش، تا ۲۲ اکتبر/۳۰ آبان سال جاری، ذخایر اورانیوم غنیشده ایران با خلوص ۶۰ درصد به حدود ۶۲,۳ کیلوگرم (۱۳۷,۳ پوند) رسیده است. این میزان از آخرین گزارش آژانس در ماه سپتامبر/ مهر سال جاری به میزان ۶,۷ کیلوگرم افزایش یافته است.
واکنش سازمان انرژی اتمی ایران
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران صبح چهارشنبه ۲ آذر در جمع خبرنگاران در واکنش به قطعنامه شورای حکام و بیانیه تروئیکای اروپا درباره آغاز غنی سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد گفت:
«هر قطعنامهای حتما عکسالعملی دارد و پیشتر و از آنجایی که در این قطعنامه باز به مسایلی پرداخته شده که اساسا موضوعیت ندارد و قبلا حل و فصل شده، اعلام کرده بودیم اگر قطعنامهای صادر شود به آن واکنش نشان میدهیم، از این روز با حضور بازرسان آژانس برخی اقدامات هستهای انجام شد از جمله گازدهی به زنجیرههای جدید در نطنز و شروع تولید اورانیوم ۶۰ درصد در فردو.»
اسلامی در ادامه درباره سه مکان هستهای اعلام نشده و نقض تعهدات پادمانی جمهوری اسلامی که زمینهساز صدور قطعنامه در شورای حکام بود گفت:
«ما نمیتوانیم بپذیریم آنها بیایند بگویند ایران “سایت اعلام نشده” دارد. جایی که گاوداری است و آهن قراضه در آن میفروشند، چطور میتواند سایت هستهای باشد؟ چرا موارد اتهامی که تولیدکننده آنها یک جریان تروریستی است و در کشور ما اقدام به ترور دانشمندان ما کرده و انفجار و خرابکاری هستهای انجام داده و با صدای بلند هم میگوید، من این کار را کردم، اینقدر راحت میتواند اتهام ناروای خود را پیش ببرد؟»
اشاره اسلامی به اسرائیل است که مأموران مخفی آن در عملیاتی اسنادی را از تورقوزآباد در حوالی تهران ربوده و در اختیار آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار داده بودند و به این ترتیب پرونده پادمانی ایران را یک بار دیگر گشوده بودند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار بود برای گفتوگو درباره مکانهای هستهای اعلام نشده به تهران سفر کند. اما سفر او احتمالا لغو شده است. اسلامی گفت:
«گروسی میتواند به ایران بیاید، اما نباید بگوید ایران “سایت اعلام نشده” دارد.»
با تصویب قطعنامه شورای حکام، چنانچه جمهوری اسلامی به تعهدات پادمانی خود عمل نکند، شورای حکام بر اساس اساسنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید برای انجام اقدامات بیشتر آماده شود. گزینه ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل از این جمله است.