پس از یک روز خونین دیگر در جریان خیزش ژن، ژیان، ئازادی که به کشته و زخمی شدن دهها شهروند کُرد در شهرهای جوانرود و پیرانشهر منجر شد، سهشنبه یکم آذر ۱۴۰۱، شهرهای کُردستان- استانهای کردستان، آذربایجان غربی و کرمانشاه در اعتراض به کشتار خونین معترضان به اعتصاب عمومی پیوستند.
از آغاز خیزش «ژن، ژیان، ئازادی»، تاکنون چندین مرتبه مغازهداران در شهرهای مختلف کردستان با بستن مغازههایشان به صورت گسترده و به نشانه اعتراض به تداوم سرکوب مبارزان، محکوم کردن حملات پیدرپی موشکی و پهپادی سپاه پاسداران به مقر احزاب کُرد و همبستگی با خانوادههای جانباختگانِ خیزش جاری، به اعتصاب عمومی پیوستند.
این هشتمین اعتصاب گسترده در کردستان از زمان آغاز خیزش «ژن، ژیان، ئازدای» در بیش از دو ماه اخیر است. در این مدت نیز بارها بازاریان و مغازهداران شهرهای دیگر کردستان با تعطیلکردن بازار و بستن مغازههایشان به اعتصاب پیوستند.
صبح سهشنبه یکم آذر، شبکه حقوق بشر کردستان، از اعتصاب گسترده کسبه و بازاریان در شهرهای مهاباد، اشنویه، پیرانشهر، سردشت، تکاب، بوکان، سقز، سنندج، مریوان، کامیاران، روانسر و جوانرود خبر داد.
تداوم اعتصاب اصناف و بازاریان در شهرهای کردستان در حالیست که برخی از فعالان کُرد از داخل ایران گزارش کردند که در روزهای اخیر بازاریان تهران فشار زیادی به بازاریان در مهاباد آوردهاند و درخواست پرداخت چکهایشان را دارند.
کاسبها و بازاریان مهاباد در استان آذربایجان غربی در کنار سنندج و سقز از شهرهایی بوده که پس از قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی چندین مرتبه به صورت متوالی دست به اعتصاب زدند.
پیوستن به اعتصاب عمومی به عنوان یکی از مهمترین و دم دستترین ابزار سیاسی برای فشار به حکومت جهت پایان دادن به کشتار معترضان، که طی مدت بیش از دو ماه گذشته تنها از سوی کسبه و بازاریان در کردستان انجام گرفته، اکنون فشار مضاعفی را بر آنها وارد ساخته است و ادامه اعتصاب را در روزهای آینده عملاً دشوار و حتی غیرممکن کرده است.
نیروهای امنیتی نیز پیشتر اعتصابکنندگان را به پیگرد قضایی، باطل شدن جواز کسب و پلمب مغازهها تهدید کرده بودند، اما این فشار، تهدید و در برخی موارد نیز پلمب مغازهها هم مانع از تداوم اعتصاب در کردستان نشد.
وضعیت جوانرود پس از گذشت یک روز از کشتار خونین معترضان
اعتصاب یکپارچه سهشنبه یکم آذر در جوانرود اما پس از سپری شدن یک روز خونین و تراژیک برای مردم و معترضان این شهر، با جو شدید امنیتی، استقرار گسترده نیروهای سرکوب در سطح شهر و اختلال و قطع کامل شبکه اینترنت همراه بود.
کشتار خونین جوانرود در صبح روز دوشنبه ۳۰ آبان پس از آن صورت گرفت که نیروهای سرکوب جمعیت بزرگی از این شهر را که در حال بازگشت از مراسم خاکسپاری عرفان کاکایی و بهاالدین ویسی، کودک ۱۶ ساله بودند، به رگبار گلوله بستند و این مراسم را به خاک و خون کشاندند.
عرفان کاکایی (معلم) و بهاالدین ویسی (کودک) ۱۶ ساله یکشنبه شب ۲۹ آبان در اثر تیراندازی نیروهای سرکوب در جوانرود کشته شدند.
هنوز ابعاد و حجم کشتار معترضان در جوانرود که با استفاده از سلاحهای کُشنده هدف نیروهای سرکوب قرار گرفتند، مشخص نیست. اختلال و قطع گسترده خطوط شبکه اینترنت و عدم دسترسی به منابع نزدیک به فعالان کُرد نگرانیها از سرکوب مجدد معترضان در این شهر را افزایش داده است.
در روزهای اخیر شدت برخورد با معترضان در شهرهای کردستان افزایش یافته است و در ادامه خیزش «زن زندگی، آزادی» دهها نفر کشته یا زخمی شدند.
دوشنبه ۳۰ آبان، شبکه حقوق بشر کردستان به نقل از شاهدان عینی گزارش کرد که نیروهای سپاه پاسداران در برخی از نقاط شهر جوانرود با دوشکا مردم را هدف قرار دادند.
یک منبع آگاه که به دلایل امنیتی خواست نامش فاش نشود، در گفتوگو با زمانه میگوید امروز برخلاف برخورد خشونتآمیز دیروز (دوشنبه ۳۰ آبان) نیروهای سرکوب، تیراندازی در این شهر صورت نگرفته است:
«شهر در اعتصاب کامل بهسر میبرد و جو شهر به شدت امنیتی است. هر لحظه احتمال اینکه اعتراضات شروع شود و مردم به خیابانها بیایند، وجود دارد. مردم جوانرود از نیروهای سپاه و حجم جنایتی که در این شهر رخ داده، بسیار ناراحت و خشمگین هستند. بیمارستان و مراکز درمانی این شهر کماکان به خون نیاز دارند. از عصر دیروز نیروی سرکوب بسیار زیادی از شهرهای اطرف بهویژه کرمانشاه وارد جوانرود شدند».
این منبع آگاه در ادامه میگوید، تعداد کشتهشدههای دیروز جوانرود بیشتر از آماری است که تاکنون منتشر شده، اما خانوادهها تا این لحظه به دلایلی از جمله ترس و فشار نیروهای امنیتی از رسانهای کردن آن خودداری کردند:
«کشته شدههای دیروز جوانرود بیشتر از هفت نفر است؛ از جمله یک دختر جوان دیروز که سپاه پیکرش را ربوده است و خانوادهاش را مجبور به سکوت کردند. ترس خانوادهها از وضعیتی که بر شهر حاکم شده امکان رسانهای شدن خبرهای بیشتر را غیرممکن کرده است. دقیقا چیزی شبیه به آبان ۹۸. چون تعداد کشتههای جوانرود در آبان ۹۸ بیشتر از اسامیای است که منتشر شد».
این منبع آگاه همچنین به زمانه میگوید که در جریان اعتراضات جوانرود، پدر مسعود تیموری زخمی شده است.
مسعود تیموری یکی از جانختگان دیروز جوانرود است که به دست نیروهای سرکوب کشته شد.
صبح دوشنبه ۳۰ آبان ابتدا شبکه حقوق بشر کردستان خبر داد که در اثر اصابت گلوله جنگی نیروهای سرکوب در جوانرود، شش تن از معترضان این شهر به نامهای جمال اعظمی و تحسین میری، جوهر فتاحی، اسماعیل گلعنبر، مسعود تیموری و حسام حسینی جان خود را از دست دادند.
این نهاد حقوق بشری چند ساعت بعد در یک اصلاحیه خبر داد که حسام حسینی زنده است و در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان طالقانی کرمانشاه بستری شده است.
منبع آگاه زمانه در اینباره میگوید:
«من با یکی از دوستان حسام حسینی صحبت کردم. او زنده است و در بیمارستان بستری بود و الان حالش مساعد است».
نجمالدین ویسی، برادر کودک جانباخته بهاالدین ویسی از دیگر معترضان جوانرود است که ابتدا نامش به عنوان جانباخته اعتراضات این شهر منتشر شد.
منبع آگاه زمانه، کشته شدن نجمالدین ویسی را رد میکند و میگوید:
«نجمالدین یکشنبه ۲۹ آبان زخمی شد و اکنون در بازداشت سپاه پاسداران تحت شکنجه قرار دارد. اطلاعات و سپاه خانواده ویسی را تهدید کرده بودند که باید سحرگاه دوشنبه ۳۰ آبان و بدون حضور مردم بهاالدین را دفن کنند. نیروهای امنیتی خانواده ویسی را تهدید کرده بودند که اگر مراسم خاکسپاری آنگونه که آنها گفتهاند انجام نگیرد، نجمالدین را خواهند کُشت.»
بر اساس گزارش شبکه حقوق بشر کردستان طی سه روز از تاریخ ۲۸ تا ۳۰ آبان ۱۴۰۱، دستکم ۱۴ شهروند کُرد در شهرهای جوانرود، پیرانشهر، سنندج، دهگلان و بوکان به ضرب گلوله نیروهای سرکوب کشته شدند.
طبق گزارش «هرانا»، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، از ۲۶ شهریور تا ۳۰ آبان ۱۴۰۱ نیروهای امنیتی دستکم ۱۷۴۷۳ نفر را در سرتاسر ایران بازداشت کرده و ۴۳۴ معترض را در شهرهای مختلف ایران به قتل رساندهاند.