مریک گارلند، دادستان کل آمریکا روز جمعه جک اسمیت، دادستان جنایات جنگی را به عنوان بازرس ویژه برای نظارت بر تحقیقات وزارت دادگستری مربوط به دونالد ترامپ، از جمله نحوه استفاده رئیس جمهوری سابق با اسناد حساس و تلاش برای باطل کردن انتخابات ۲۰۲۰ معرفی کرد.
اعلام نام گارلند سه روز پس از آن صورت گرفت که ترامپ اعلام کرد که در سال ۲۰۲۴ مجدداً برای ریاست جمهوری نامزد خواهد شد. گارلند گفت که نامزدی ترامپ و همچنین قصد بایدن برای نامزدی مجدد، انتصاب یک مشاور ویژه را ضروری کرده است.
گاهی اوقات بازرسان ویژه‌ای برای بررسی پرونده‌های حساس سیاسی منصوب می‌شوند. آنها وظایف خود را با درجه‌ای از استقلال از رهبری وزارت دادگستری انجام می‌دهند.
اسمیت در بیانیه‌ای گفت: «تحقیقات تحت نظر من متوقف نمی‌شود. من قضاوت مستقلی را اعمال خواهم کرد و تحقیقات را به سرعت و به طور کامل به سمت هر نتیجه‌ای که حقایق و قانون حکم می‌کند، پیش خواهم برد.»
گارلند گفت که اسمیت پس از خروج از کاخ سفید در سال گذشته و تحقیقات در مورد تلاش‌ها برای مداخله در انتقال مسالمت‌آمیز قدرت پس از انتخابات ۲۰۲۰، بر تحقیقات مربوط به مدیریت اسناد دولتی توسط ترامپ نظارت خواهد کرد.
گارلند که توسط بایدن منصوب شده بود، در یک کنفرانس خبری گفت: «انتصاب یک مشاور ویژه در این زمان کار درستی است.»
ترامپ انتصاب بازرس ویژه را «توافق جعلی» خواند.
او در یک مراسم در ملک خود در مار-آ-لاگو در فلوریدا به جمع حامیانش گفت: «این سوء‌استفاده وحشتناک از قدرت و آخرین مورد از یک سری اقدامات است که از مدت‌ها پیش آغاز شده است.»
بایدن در تنها حضور علنی خود در آن روز به سوالات خبرنگاران درباره بازپرس ویژه پاسخی نداد. یک مقام که خواست نامش فاش نشود گفت کاخ سفید در تصمیم گیری برای انتصاب اسمیت دخالتی نداشته است.
اسمیت، یک فرد مستقل سیاسی است که تا همین اواخر به عنوان دادستان اصلی دادگاه ویژه لاهه، وظیفه رسیدگی به جنایات جنگی در کوزوو را بر عهده داشت. او قبلاً بر بخش صداقت عمومی وزارت دادگستری نظارت داشت و به عنوان دادستان فدرال و ایالتی در نیویورک کار می کرد.
این دومین بار در پنج سال گذشته است که وزارت دادگستری یک بازرس ویژه را برای بررسی پرونده ترامپ منصوب می‌کند. رابرت مولر، رئیس سابق اف‌بی‌آی، که در سال ۲۰۱۷ به عنوان بازرس ویژه معرفی شد، تماس‌های بین ستاد انتخاباتی ترامپ در سال ۲۰۱۶ و روسیه را مستند کرد، اما شواهد کافی برای طرح اتهام توطئه جنایی پیدا نکرد.
ماموران اف‌بی‌آی هزاران پرونده دولتی را که برخی از آنها به‌عنوان بسیار محرمانه مشخص شده‌اند، در خانه ترامپ در مار-آ-لاگو کشف و توقیف کردند. بازرسان همچنین در حال بررسی عملکرد ترامپ برای ممانعت احتمالی در تحقیقات هستند. ترامپ در تلاش برای به تعویق انداختن تحقیقات، با پنهان کردن اسناد و دور نگه داشتن برخی از سوابق از بازرسان، یک شکایت مدنی تنظیم کرد.
تحقیقات دیگر شامل تحقیق درباره توطئه ناموفق متحدان ترامپ برای باطل کردن انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ با ارسال دسته‌ای از برگه‌های جعلی به نام انتخاب‌کنندگان و تلاش برای جلوگیری از تأیید پیروزی بایدن در انتخابات توسط کنگره ایالات متحده است.
هیات منصفه در حال بررسی مدارک در این پرونده است و دادستان‌ها احضاریه‌هایی را برای شهادت به وکلای ارشد سابق کاخ سفید و مشاوران معاون رئیس جمهور مایک پنس صادر می‌کنند.
مجموع تحقیقات جنایی، مدنی و فدرال علیه ترامپ همچنین شامل یک دادخواست مدنی از سوی دادستان کل ایالت نیویورک است که او و سه فرزند بزرگسالش را به کلاهبرداری در تجارت خانوادگی املاک متهم می‌کند.
اسمیت سومین بازرس ویژه وزارت دادگستری است که از سال ۲۰۱۷ برای رسیدگی به یک پرونده حساس سیاسی منصوب شده است. مولر به صراحت در مورد اینکه آیا ترامپ مانع اجرای عدالت شده است یا خیر، به نتیجه‌ای نرسید و همین امر باعث شد تا ویلیام بار، دادستان کل وقت، تصمیم خود را مبنی بر اینکه مبنایی برای چنین اتهامی وجود ندارد، اعلام کند.
بار در سال ۲۰۱۹، جان دورهام را به عنوان بازرس ویژه برای تحقیق در مورد تحقیقات اف بی آی در مورد کمپین ترامپ در سال ۲۰۱۶ منصوب کرد. از سه مورد تعقیب کیفری، دو مورد منجر به تبرئه ترامپ در سال جاری شد.