بهرغم اختلاف نظرهای عمده در مورد جنگ اوکراین، گروه ۲۰ متشکل از کشورهای پیشرو صنعتی و در حال ظهور، بیانیه نهایی مشترکی را در نشست سران خود در بالی اندونزی تصویب کرد.
در بیانیه پایانی اجلاس، بیشتر رهبران گروه ۲۰، جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین را که بیش از هشت ماه است که ادامه دارد، بهشدت محکوم کردند. موضع مخالف روسیه نیز در بیانیه ذکر شد.
پیش از این بهنقل از دیپلماتها گفته شده بود که رهبران کشورهای گروه ۲۰ در حال بررسی پیشنویس قطعنامهای هستند که در آن اکثر اعضای گروه، جنگ در اوکراین را بهشدت محکوم و تأکید میکنند که این جنگ سبب تشدید شکنندگی در اقتصاد جهانی میشود.
لاوروف زودتر از موعد اجلاس را ترک کرد
مسکو با نمایندگان رده دوم خود در این اجلاس حضور داشت. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه از همان ابتدا تصمیم گرفت به بالی نرود و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه این کشور به جای او در نشست گروه ۲۰ شرکت کرد. با این حال، لاوروف اوایل روز گذشته سهشنبه ۲۴ آبان / ۱۵ نوامبر – ساعتها پیش از تصویب بیانیه نهایی – اجلاس را ترک کرد.
قبل از اجلاس، مشخص نبود که بیانیه نهایی مشترک تصویب خواهد شد یا خیر. از زمان آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، گروه ۲۰ دستهبندی شده است.
کشورهای حاضر در اجلاس در بیانیه خود به قطعنامه سازمان ملل اشاره کردهاند که از روسیه میخواهد به خصومتها پایان دهد و بلافاصله نیروهای خود را از اوکراین خارج کند.
در این بیانیه آمده است که جنگ مشکلات اقتصاد جهانی را تشدید میکند، رشد را تضعیف میکند و به افزایش تورم دامن میزند.
در بیانیه پایانی موضع روسیه در این جمله بیان شده است: «دیدگاههای متفاوت و ارزیابیهای متفاوتی از وضعیت وجود داشت».
انتقاد گروه ۲۰ از تهدید هستهای روسیه
موضوع قابل توجه در این بیانیه این است که حمله روسیه آشکارا بهعنوان «جنگ» توصیف شده است و نه «عملیات ویژه نظامی» که پوتین مدعی آن است.
سران کشورها همچنین بهروشنی در مورد استفاده از سلاح هستهای موضع گرفتهاند. آنها در بیانیه آوردهاند که «استفاده یا تهدید به استفاده از سلاحهای هستهای ممنوع است». تهدیدی که رهبران مسکو بارها بهشکل تلویحی آن را بیان کردهاند.
الحاق غیرقانونی چهار سرزمین اشغالی اوکراین نیز نگرانیهایی را در مورد استفاده پوتین از سلاح هستهای بهوجود آورده است.
نگرانی از بحران جهانی غذا
از سوی دیگر، غرب نتوانسته است به موفقیت بزرگی در زمینه امنیت انرژی دست یابد. در اروپا بهویژه به دلیل کاهش شدید عرضه نفت و گاز از سوی روسیه امنیت انرژی به خطر افتاده است.
گروه ۲۰ همچنین «نگرانی عمیق» خود را در مورد بحران جهانی غذایی ابراز کرده و متعهد به ادامه توافق بر سر صادرات غلات از اوکراین شدند.
حفاظت از آب و هوا و تحولات دیجیتالی
کشورهای عضو جی۲۰ در بیانیه پایانی خود گفتهاند تلاشهایشان را برای محافظت از آب و هوا افزایش خواهند داد. این کشورها خود مسئول ۸۰ درصد انتشار دی اکسید کربن هستند.
در پایان این نشست، سران کشورها و دولتها و نمایندگان اتحادیه اروپا میخواهند در مورد فرصتها و خطرات تحول دیجیتال صحبت کنند.
در این بیانیه آمده است که مقابله با اطلاعات نادرست و تهدیدات سایبری و تضمین امنیت زیرساختهای اتصال مهم است.
گروه ۲۰ علاوه بر اتحادیه اروپا، شامل آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، چین، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ایتالیا، ژاپن، مکزیک، روسیه، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، ترکیه، بریتانیا، آمریکا میشود. این گروه ۸۰ درصد از قدرت اقتصادی جهان و ۶۰ درصد از جمعیت جهان را دارد.
نخستین نشست گروه ۲۰ در سال ۱۹۹۹ در برلین آلمان برگزار شد. این نشست پس از بحران اقتصادی شرق آسیا برگزار شد و تأثیر قابل توجهی بر اکثریت کشورهای جهان گذاشت.