بر اساس گزارش رسانههای بینالمللی، نشانههای فزایندهای وجود دارد مبنی بر اینکه موشکی که روز گذشته (سهشنبه) به لهستان اصابت کرد احتمالاً توسط روسیه شلیک نشده است. خبرگزاریهای مختلف به نقل از مقامات آمریکایی گزارش دادهاند که یافتههای اولیه نشان میدهند این موشک یک موشک ضدهوایی بوده است که ظاهراً سربازان اوکراینی برای دفع یک موشک روسی در میانه حملات گسترده روسیه به زیرساختهای انرژی اوکراین، شلیک کردهاند.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در نشستی با سران کشورهای ناتو و گروه ۷ در بالی اندونزی اعلام کرد که این موشک یک موشک ضدهوایی است که از اوکراین شلیک شده است. گفته میشود او از موشکی از سامانه اس-۳۰۰ صحبت کرده است.
روز گذشته، سهشنبه ۲۴ آبان / ۱۵ نوامبر دو نفر در اثر شلیک موشک به خاک لهستان در نزدیکی مرز اوکراین در شرق این کشور کشته شدند. بایدن سپس در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در جزیره بالی نشست اضطراری سران گروه ۷ و ناتو را فراخواند.
بایدن گفت در پی حمله موشکی به لهستان، متحدان آمریکا را در مورد گفتوگوهای خود با اندژی دودا، رئیس جمهوری لهستان و ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، آگاه کرده است. او از «توافق کامل» در حمایت از تحقیقات لهستان در مورد این حمله خبر داد.
کمی پیش از انتشار این خبر، بایدن «بعید» دانسته بود موشکی که به لهستان اصابت کرده از سمت روسیه شلیک شده باشد. او به مسیر حرکت این موشک اشاره کرده بود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، این رویداد را «تشدید بسیار مهم تنشها» توصیف کرد. حمله عمدی به خاک لهستان بهعنوان یک عضو ناتو، میتواند واکنش نظامی جمعی از سوی ناتو را برانگیزد.
سه مقام آمریکایی نیز که نخواستند نامشان فاش شود به آسوشیتدپرس گفتند ارزیابیهای نخستین حاکی از آن است که این موشک توسط نیروهای اوکراینی به سمت موشکی که از روسیه شلیک شد پرتاب شده بود.
این ارزیابی و اظهارات بایدن در نشست گروه ۲۰ در اندونزی، در تضاد با اطلاعاتی بود که روز گذشته یک مقام ارشد اطلاعاتی ایالات متحده به آسوشیتدپرس داد و گفت موشک روسی به خاک لهستان شلیک شده است.
آمادگی نظامی لهستان
دولت لهستان گفت در حال بررسی و افزایش سطح آمادگی نظامی خود است. در بیانیه وزارت امور خارجه لهستان آمده است که این موشک در روسیه ساخته شده است. بیانیه لهستان به این موضوع اشاره نکرد که این حمله یک خطای هدفگیری بوده یا اینکه موشک توسط پدافند اوکراین انحرافی شلیک شده است.
اندژی دودا، رئیس جمهوری لهستان محتاطتر بود و گفت موشک «به احتمال زیاد» ساخت روسیه است اما منشاء آن همچنان در حال بررسی است. دودا گفت:
«وضعیت دشواری است و ما با آرامش عمل میکنیم.»
پس از این رویداد، لهستان بخشی از نیروهای مسلح خود را به حالت آمادهباش در آورد. بهگفته ماتئوش موراویهتسکی، نخستوزیر این کشور، لهستان نظارت بر حریم هوایی خود را افزایش میدهد. ورشو همچنین اعلام کرد که زبیگنیو رائو، وزیر امور خارجه لهستان، سفیر روسیه را احضار کرده و خواستار «توضیحات فوری و جامع» شده است.
اوکراین هنوز هم تسلیحات ساخت اتحاد شوروی سابق و روسیه، از جمله سامانه موشکی دفاع هوایی اس-۳۰۰ را دارد. هم اوکراین و هم روسیه از موشکهای طراحیشده در دوران اتحاد شوروی استفاده میکنند.
تصمیم بایدن برای تشکیل جلسه اضطراری، برنامه روز پایانی نشست گروه ۲۰ در اندونزی را تغییر داد.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا گفت شرکتکنندگان در مورد انفجار در لهستان گفتوگو کردند و همبستگی خود را با اوکراین ابراز داشتند. او گفت:
«ما پشتیبانی کامل خود را از لهستان اعلام کرده و به تحقیقاتِ در حال انجام کمک خواهیم کرد. در مراحل بعدی در تماس نزدیک با شرکای خود باقی خواهیم ماند و تا زمانی که طول بکشد در کنار اوکراین خواهیم بود.»
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، نشستی را با نمایندگان این ائتلاف نظامی در بروکسل برگزار کرد. شورای امنیت سازمان ملل نیز در نظر دارد روز چهارشنبه در یک نشست توجیهیِ از قبل برنامهریزیشده درباره وضعیت اوکراین تشکیل جلسه دهد.
مسکو از «تحریک» سخن میگوید
روسیه پیش از این به گزارشهای مربوط به شلیک موشک به خاک لهستان پاسخ داده بود. وزارت دفاع این کشور در مسکو گزارشهای رسانههای لهستانی در مورد اصابت موشک را «تحریک عمدی» توصیف کرد. خبرگزاری اینترفاکس روسیه به نقل از این وزارتخانه گزارش داد که هدف از این گزارشها تشدید اوضاع است.
وزارت دفاع روسیه افزود هیچ هدفی در منطقه مرزی اوکراین و لهستان مورد حمله قرار نگرفت. این گزارش میافزاید که تصاویر قطعات ادعایی بازمانده از موشک که در رسانههای لهستانی منتشر شده است نیز هیچ ارتباطی با سامانه تسلیحاتی روسیه ندارد.
در همین حال، دمیترو کولِبا، وزیر امور خارجه اوکراین، شلیک موشک از سوی نیروهای این کشور را رد کرد. او شب گذشته در توئیتر نوشت:
«روسیه اکنون در حال گسترش تئوری توطئه است و ادعا میکند موشک از سامانه دفاع هوایی اوکراین شلیک شده و به لهستان اصابت کرده است که درست نیست.»
اردوغان: روسیه هیچ ارتباطی با این حمله موشکی ندارد
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه ابراز اطمینان کرد که هیچ موشکی از سوی روسیه به خاک لهستان شلیک نشده است. او معتقد است که مسکو در این امر دخالتی نداشته است.
اردوغان در یک کنفرانس مطبوعاتی در اجلاس گروه ۲۰ گفت:
«اظهارات روسیه مبنی بر اینکه این موضوع ربطی به آنها ندارد و اظهارات بایدن رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر اینکه این موشک از روسیه شلیک نشده است، نشان میدهد که این ربطی به روسیه ندارد.»
اردوغان افزود این رویداد باید مورد بررسی قرار گیرد و او به محض بازگشت به ترکیه با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه تلفنی گفتوگو خواهد کرد.
اولاف شولتس: باید به دقت بررسی شود
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان پس از اصابت موشک به خاک لهستان خواستار تحقیقات دقیق شد. بهگفته اشتفن هبشترایت، سخنگوی دولت آلمان، شولتس در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در بالی گفت:
«این حادثهای وحشتناک است و اکنون باید به دقت بررسی شود که چگونه چنین ویرانیای در آنجا رخ داده است.»