پنجشنبه پنجم آبان ماه، یک روز بعد از برگزار شدن مراسم چهلم ژینا (مهسا) امینی در سقز و اعتراضات گسترده ضد حکومتی در سراسر ایران، شهرهای مختلف کشور بار دیگر عرصه تجمعات اعتراضی علیه جمهوری اسلامی شدند. در این روز، معترضان مراسم چهلم نیکا شاکرمی را برگزار کردند که به عرصه خروش شهروندان و برخورد خشونتآمیز نیروهای امنیتی تبدیل شد.
نیکا شاکرمی، دختر ۱۶ سالهای بود که در اولین روزهای اعتراضات به قتل ژینا (مهسا) امینی کشته شد.
♦درباره نیکا شاکرمی بیشتر بخوانید: نیکا شاکرمی، نوجوان ۱۷ سالهای که پیکرش پس از ۸ روز پیدا شد
معترضان جنبش زن، زندگی، آزادی که روز گذشته به مناسبت چهلم ژینا اعتراضات گستردهای تدارک دیدند، روز پنجشنبه هم به فراخوان آتش شاکرمی، خاله نیکا، برای حضور در مراسم چهلم او پاسخ مثبت دادند.
با توجه به خروش مردم مهاباد در مراسم تشییع جنازه اسماعیل مولودی، جوان معترض مهابادی که در اعتراضات چهلم ژینا به ضرب گلوله نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شد، خیزش سراسری از صبح پنجشنبه کلید خورد.
این اعتراضات در طول روز ادامه یافت و از بعدازظهر و غروب به مناطق مختلف کشور سرایت کرد و گسترش یافت.
اعتراضات در استان آذربایجان غربی و کردستان در شهرهای مختلف رقم خورد و مردم در طول روز یا شبهنگام، برای اعتراض به خیابانها آمدند.
در ششمین هفته از شروع اعتراضهای سراسری اخیر در ایران، تجمع، اعتراض و تظاهرات مردم در محلات مختلف تهران بزرگ، کرج و شهریار هم ادامه پیدا کرد.
تعدادی از دانشگاههای خصوصی کوچک و بزرگ نیز در شهرهای تهران، مشهد و قم به اعتراضات پیوستند.
تجمعهای شبانه در خوابگاههای دانشجویی در شهر تهران و در کردستان ادامه داشت. دانشگاه سبزوار هم سنگر مبارزه با جداسازی جنسیتی در دانشگاهها را نگه داشت.
فریاد دادخواهی و شعار در مراسم چهلم نیکا
مراسم چهلم نیکا شاکرمی با صحبتهای مادر او بر سر مزارش همراه بود. نسرین شاکرمی، مادر نیکا، در قبرستان حیات الغیب در ویسیان خرمآباد، مرکز استان لرستان، گفت:
«تا ابد در عذابم برای رنجهایت اما دلبندم، وقتی میبینم با پرپر شدنت بذر پاک تفکر، آزادگی و شهامت و شرافتت در دل عزیزانی دیگر شکوفا میشود، خوشحالم و شکرگزار.»
نسرین شاکرمی در مراسم چهلم دخترش گفت: «تو چهقدر بزرگ شدی که دیگر نتوانستی کوچکی و حقارتی را که از نابخردان و نالایقان تحمیل میشد، تحمل کنی و تاب بیاوری. نیکا جانم؛ غمگینترینم از دوریات. دلشکستهترینم برای رویاهای در خواب خفتهات.»
معترضانی که در مراسم چهلم نیکا شرکت کرده بودند در این مراسم علیه جمهوری اسلامی و شخص علی خامنهای شعار دادند. آنان خامنهای را قاتل و «ولایت» او را باطل خواندند.
از دیگر شعارهایی که معترضان سر دادند میتوان به این شعارها اشاره کرد: «ما همه نیکا هستیم، بجنگ تا بجنگیم»، «لرستان تا کردستان، جانم فدای ایران»، «بسیجی جیرهخور، آخرشه خوب بخور»، «نیکای ما رو بردن، جنازه شو آوردن» …
در بخش دیگری از مراسم چهلم نیکا شاکرمی، معترضان ترانه لری «دایه دایه وقت جنگه» را همخوانی کردند:
در ادامه این مراسم، نیروهای یگان ویژه به حاضران در محل حمله و به سوی آنان شلیک کردند که این تلاش برای سرکوب معترضان، با مقاومت و واکنش آنان همراه شد. مردم به سوی نیروهای امینی سنگ پرتاب کردند و در لحظاتی آنان را عقب راندند.
در بروجرد، شهر بزرگ دیگر استان لرستان هم مانند شب گذشته (چهارشنبه چهارم آبان) تجمع اعتراضی برگزار شد.
بروجردیها تجمع خود را در میدان صفا برپا کردند و شعارهای «مرگ بر دیکتاتور» و «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه» سر دادند.
اعتراضات در آذربایجان غربی
دو شب اخیر، جغرافیای استان آذربایجان غربی رویدادهای مختلف اعتراضی را تجربه کرده است. معترضان در شهرهای مهاباد، بوکان و پیرانشهر، پس از مراسم یادبود ژینا (مهسا) امینی به خیابانها بازگشتند و شعارهای «مرگ بر دیکتاتور» در خیابانهای شهر طنینانداز شد. در میاندوآب، دیگر شهر این استان هم معترضان عصر پنجشنبه با شعار «مرگ بر دیکتاتور» به تجمعات اعتراضی پیوستند.
مهاباد و حضور گسترده معترضان در خیابانها
یک روز پس از چهلم ژینا (مهسا) امینی و کشته شدن چند تن از معترضان به دست نیروهای سرکوبگر، هزاران تن از جوانان معترض در مهاباد به خیابانهای این شهر آمدند و مقابل ساختمانهای ادارات دولتی تجمع کردند.
شامگاه چهارشنبه چهارم آبان در جریان اعترضات مردمی در مهاباد، دستکم یک معترض به نام اسماعیل مولودی، ۳۵ ساله، به دست نیروهای سرکوبگر کشته شد.
کشته شدن این جوان معترض در چهلمین روز خیزش سراسری، آتش خشم معترضان در مهاباد را شعلهورتر کرد.
همچنین در جریان اعتراضات مردمی چهارشنبه شب، محمد شریعتی و افشین آشام (۲۸ ساله)، در شهرهای سنندج و قصرشیرین بر اثر تیراندازی مأموران مسلح کشته شدند.
در مهاباد اما مراسم خاکسپاری اسماعیل مولودی با حضور صدها شهروند خشمگین برگزار شد.
در این مراسم نه تنها هیچ نشانی از عزاداری مردم دیده نشد، بلکه به سنت خاکسپاری تاریخی در شهرهای کردستان، صدای سوت و کفزدن و شعارهای حماسی حاضران شنیده شد.
مراسم خاکسپاری این معترض مهابادی با سر دادن شعارهایی اعتراضی نظیر «کُردستان، کُردستان، گورستان فاشیستان»، «شهید نمیمیرد» و «مرگ بر خامنهای» انجام شد.
این اما تمام ماجرا نبود. پس از مراسم خاکسپاری اسماعیل مولودی در صبح پنجشنبه، اینبار مردم معترض که شب قبل را در خیابانها بودند، در جمعیتی بسیار بیشتر از روزهای قبل و با سر دادن شعارهای «شهید نمیمیرد» و «انتقامت را خواهیم گرفت» به خیابانهای شهر بازگشتند.
با گستردهتر شدن اعتراضات در این شهر، برخی خیابانها از جمله میدان «چوار چرا» برای ساعاتی به تسخیر کامل معترضان خشمگین درآمد.
از اوایل صبح پنجشنبه تا لحظه تنظیم این گزارش فضای مهاباد ملتهب و به شدت امنیتی و نظامیشده گزارش شد.
همچنین گزارشها از اختلال در شبکه اینترنت و خطوط تلفن همراه در این شهر حکایت دارد.
نت بلاکس، سازمان غیردولتی که وضعیت اینترنت جهانی را رصد میکند، تأیید کرد که وضعیت اینترنت در استان آذربایجان غربی و بهویژه در مهاباد با اختلال شدید و قطع گسترده روبهرو است.
روز پنجشنبه تمام بانکها و ادارات دولتی مهاباد بدون اطلاع قبلی تعطیل و همه مغازهها و حتی کیوسکهای کوچک داخل و خارج شهر به نشانه اعتراض و همبستگی با مردم و خیزش سراسری کنونی در ایران، برای دومین روز متوالی بسته باقی ماندند.
در تشدید سرکوب جوانان معترض، نیروهای سپاه پاسداران محور بوکان به مهاباد را مسدود کردند.
از سوی نیروهای سپاه پاسداران از رفتن خودروهای افرادی که ساکن مهاباد نبودند به سمت این شهر ممانعت شد.
بنا بر گزارش شبکه حقوق بشر کردستان، در جریان اعترضات مردمی در مهاباد، نیروهای ضدشورش و سپاه پاسداران به سمت معترضان تیراندازی کردند که در نتیجه آن سه شهروند کُرد به نامهای کبری شیخه ۵۲ ساله، زانیار ابوبکری و شاهو خضری در اثر اصابت گلوله جنگی نیروهای سپاه پاسداران کشته شدند.
همچنین گزارش شده که در جریان این اعتراضات دستکم ۹ نفر زخمی شدند. حال برخی از زخمیشدگان که هدف اصابت گلولههای جنگی قرار گرفتهاند، وخیم گزارش شده است.
چند ساعت پس از کشته شدن سه معترض مهابادی به دست نیروهای سرکوبگر، در «مسجد سعدی» مهاباد و در مراسم ختم کبری شیخه، به جای پخش قرآن، سرود حماسی و تاریخی «ای شهید» از بلندگوهای این مسجد پخش شد و شهر به مانند سالهای دوران قبل از انقلاب سال ۵۷، سیمایی کاملا انقلابی به خود گرفت.
مراسم خاکسپاری کبری شیخه نیز با حضور گسترده مردم و با شعار «شههید نامرن» (شهید نمیمیرد) برگزار شد.
تصاویر و ویدئوهایی که از مهاباد در روز پنجشنبه پنجم آبان منتشر شده است، حضور گسترده معترضان در چندین منطقه اصلی شهر از جمله میدان تاریخی چوار چرا (میدان شهرداری)، میدان ملاجامی، چهارراه آزادی و خیابان حافظ را نشان میدهد.
در ویدئوهایی که از حضور معترضان مقابل فرمانداری شهر منتشر شده است، دیده میشود که بنرها و نوشتههای بالای ساختمان فرمانداری با پرتاب سنگ از سوی معترضان تخریب شدهاند.
در یکی از عکسهای منتشر شده از روبهروی ساختمان فرمانداری این شهر، معترضی دیده میشود که نشسته بر روی صندلی دستهای خود را با نشانه «پیروزی» بالا برده است.
در همان اوایل شکلگیری اعتراضات مردمی در مهاباد، ویدئویی در شبکههای اجتماعی منتشر شد مبنی بر آتش گرفتن ساختمان فرمانداری اما منابع آگاه در این شهر در تماس با زمانه این خبر را تکذیب کردند.
در یکی از ویدئوهای منتشر شده، جمعیت بزرگی از معترضان مقابل فرمانداری تجمع کرده و شعار میدهند.
راوی پشت دوربین به کُردی میگوید:
«فرمانداری به کنترل مردم افتاده است.»
در این ویدئو صدای تیراندازی مأموران مسلح که از داخل ساختمان فرمانداری به سمت معترضان شلیک میکنند نیز به گوش میرسد.
ویدئوی دیگری که از مقابل فرمانداری مهاباد منتشر شده است و نشان میدهد که به تعداد معترضان افزوده میشود، چندین بار صدای تیراندازی شنیده میشود.
ویدئوهایی از تخریب ادارات دولتی از جمله اداره دارایی، بانک سپه و کلانتری ۱۱ در این شهر هم منتشر شده است.
مهاباد از زمان آغاز خیزش سراسری از کانونهای اعتراضات مردمی در ایران بوده است. در این مدت جوانان محلات در این شهر علیرغم سرکوب شدید، با سازماندهیای که از قبل برای تجمعات داشتهاند، هر شب را به خیابانها آمدهاند.
مهاباد در کردستان به لحاظ سیاسی شهری تاریخی است. جمهوری مهاباد در دوره پهلوی اول که سرکوب شد، جایگاه ویژهای به لحاظ مبارزه و مقاومت به این شهر بخشیده است.
اعتراضات در بوکان
در ویدئویی که از بوکان در شبکههای اجتماعی منتشر شده است، معترضان با روشن کردن آتش، خیابانی را به تسخیر درآورند. در این ویدئو شعارهای «مرگ بر دیکتاتور» و بوق ممتد خودروها که به نماد حمایت از معترضان در این دور از اعتراضات سراسری بدل شده، شنیده میشود.
حضور معترضان در خیابانهای پیرانشهر
در پیرانشهر، معترضان آتش افروختند، مسیر خیابان را بند آوردند و همه با هم شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند. این شهر در شبهای گذشته به شدت با سرکوب نیروهای نظامی مواجه شده بود اما با وجود این، اعتراضات در چند محله جریان داشت.
شامگاه اعتراضی در میاندوآب
عصر پنجشنبه پنجم آبان، معترضان در میاندوآب به صورت پراکنده در داخل شهر شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند. شکلگیری این هسته اعتراضی در حالی بود که در روزهای گذشته کمتر در رسانهها اسمی از این شهر برده شده بود.
معترضان به ترکی شعار دادند: «دوروپ باخان بیغیرت» به معنای «تماشگر بیغیرت است».
یاشار حکاکپور، سخنگوی انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان غربی در ایران (آداپ)، درباره اعتراضات در این منطقه به زمانه میگوید:
«اعتراضات در آذربایجان اگرچه با اعتراض به نقض حقوق زنان کلید خورد اما آنچه میبینیم، اعتراضی است که طبقات متوسط و فرودست جامعه آذربایجان و اقشاری مانند بازاریان، دانشجویان و کارگران را نیز به میدان آورده است.»
به گفته حکاکپور، طبقه متوسط بیشتر با خواستههایی همچون حقوق زنان، دموکراسی، حقوق بشر و حقوق اتنیکی در میدان است و طبقه فرودست علاوه بر حقوق اتنیکی، به گرانی لجامگسیخته ناشی از چاپ پول بدون پشتوانه و بیکاری معترض است.
او میگوید: «دامنه اعتراضات صرفا در شهرهای بزرگ منطقه آذربایجان و مراکز استانها نمانده و به شهرهای کوچکی همانند مراغه و میاندوآب (قوشاچای)، ابهر، مشکین شهر، خوی، بناب و حتی ملکان هم رسیده که نشان میدهد نارضایتی نسبت به حکوت جدی است.»
به گفته این فعال مدنی، حکومت از این پس فقط نگران تظاهرات در تبریز نخواهد بود بلکه مجبور است عدهای از نیروهای سرکوب را در شهرهای کوچکتر هم نگه دارد:
«به عبارت دیگر عدم تمرکز اعتراضات در شهرهای بزرگ آذربایجان و مراکز استانها، از امکان سرکوب حکومت خواهد کاست و نفس تبریز، زنجان، ارومیه، اردبیل و قزوین باز خواهد شد.»
تداوم خیزش «ز.ز.آ» در دیگر شهرهای کردستان
عصر پنجشنبه پنجم آبان، دیواندره: معترضان حاضر در مراسم چهلم فواد قدیمی و محسن محمدی، از جانباختگان خیزش «زن، زندگی، آزادی» در دیواندره شعار حماسی «شهید نمیمیرد» سر دادند.
بانه هم از شهرهایی بود که در روزهای گذشته چند مرتبه اعتصاب عمومی گسترده کسبه و بازاریان را تجربه کرد. این شهر از اولین شهرهایی بود که معترضان عصر پنجشنبه در چند محله آن به خیابانها آمدند.
گزارشها از این شهر حاکی از آن است که جوانان معترض با نیروهای سرکوبگر درگیر شدند.
آژانس خبری «کُردپا» در ویدئویی که از این شهر منتشر کرده، خبر داده است نیروهای سرکوبگر مغازههای شهروندان را هدف تیراندازی قرار دادند.
در ویدئوی دیگری از بانه معترضان با آتش زدن سطل زباله یکی از خیابانها را مسدود کردند. در ثانیههای پایانی این ویدئو صدای تیراندازی شنیده میشود.
در ویدئوها و تصاویر دیگری که از این شهر در شبکههای اجتماعی منتشر شده است، معترضان در خیابان شعلههای آتش افروختهاند و شعار «مرگ بر خامنهای» سر میدهند.
در ویدئویی دیگر از همین شهر معترضان بانهای با دستهای خالی نیروهای سرکوب را مجبور به عقبنشینی میکنند.
راوی پشت دوربین به کُردی میگوید:
«مهاباد تنها نیست، بانه پشتیبانش است.»
بر اساس گزارش کُردپا، تا لحظه تنظیم این گزارش دستکم دو تن از معترضان به نامهای مطلب سعید پیرو و فرودین فرجی ۲۸ ساله (اهل سقز) در جریان اعتراضات بانه با شلیک گلوله جنگی نیروهای سرکوبگر جان باختهاند.
تا این لحظه از آمار دقیق تعداد بازداشتیها و زخمیشدگان بانه اطلاع دقیقی در دست نیست.
در سنندج از کانونهای اعتراضات مردمی در ایران، باز هم جوانان معترض به صورت محلهمحور به خیابانهای شهر آمدند. در ویدئویی که از این شهر منتشر شده است، دیده میشود که یکی از زنان سالخورده با در دست داشتن عصا، شعار «ژن، ژیان، ئازادی» سر میدهد و سپس دیگر معترضان آن را فریاد میزنند. این ویدئو همزمان نمایی از رهبری و پیشرو بودن زنان معترض در کردستان را به تصویر میکِشد.
در مریوان هم که محلههای حاشیهنشین آن پیشتاز حضور معترضان در روزهای گذشته بوده است، باز هم جوانان معترض به خیابانها آمدند.
در ویدئویی منتشر شده از این شهر، زبانههای آتش در خیابانی که به وسیله معترضان مسدود شده است، دیده میشود.
اعتراضات در اصفهان، گیلان، مشهد و اراک
روز پنجشنبه پنجم مهر، شماری از پزشکان معترض در میدان برج اصفهان، تجمع اعتراضی برپا کردند. بر اساس گزارشهای منتشر شده، این تجمع در گرامیداشت یاد نیکا شاکرمی شکل گرفت و افراد حاضر در آن، از ساعت ۹ صبح بر اساس فراخوانی خطاب به پزشکان به خیابان آمدند.
پزشکان معترض در مقابل ساختمان نظام پزشکی اصفهان تجمع کردند.
در ویدئوهای منتشر شده از این تجمع، حاضران اعلام کردند تعدادی از همکارانشان بازداشت شدهاند.
به گفته شخصی که ویدئوی زیر را روایت میکند، نیروهای یگان ویژه پزشکان معترض را با باتون هدف ضرب و جرح قرار دادهاند.
رشت، مرکز استان گیلان هم روز پنجم آبان بار دیگر صحنه اعتراضات مردم علیه جمهوری اسلامی بود.
شهروندان در مناطق گلسار، معلم و شهرداری تجمع کردند و شعار دادند که: «ما تماشاگر نمیخواهیم به ما ملحق شوید» …
از لاهیجان نیز خبرها و گزارشهایی درباره شکلگیری اعتراضات شبانه منتشر شد.
در آستارا، شمالیترین نقطه استان گیلان هم تجمع اعتراضی شکل گرفت.
در ویدئویی که از این تجمع منتشر شده، زنی فریاد میزند «زن زندگی آزادی» و «جمهوری اسلامی نمیخوایم نمیخوایم.»
مردم معترض در مشهد نیز بار دیگر به خیابان آمدند و شعار «آزادی آزادی آزادی» سر دادند.
گرد هم آمدن مردم در این شهر در حالی بود که به گفته منابع محلی، اینترنت دچار اختلال شدید بود.
ویدئویی هم از تجمع مردم در شوش دانیال در استان خوزستان در شبکههای اجتماعی منتشر شده است.
شهروندان در اراک، مرکز استان مرکزی هم بار دیگر به خیابانها آمدند و علیه جمهوری اسلامی شعار دادند. اعتراضات در اراک به عنوان یک شهر صنعتی قابل توجه است.
اعتراضها در استانهای تهران و البرز
در ششمین هفته از شروع اعتراضات اخیر در ایران، تجمع، اعتراض و تظاهرات مردم در محلات مختلف تهران بزرگ، کرج و شهریار ادامه داشت.
بر اساس ویدئوهایی که از اعتراضات پنجشنبه پنجم آبان در شبکههای اجتماعی منتشر شد و همچنین گفتههای برخی شهروندان، گستره و شدت اعتراضات نسبت به روز پیش از آن یعنی چهارشنبه چهارم آبان که همزمان بود با چهلم ژینا (مهسا) امینی، تا حدودی کمتر بود.
با وجود این، تا نیمهشب پنجشنبه صدها ویدئو و تصویر از اعتراضات در تهران، شهریار و کرج در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
در شش هفته گذشته شکل اعتراضات دائم تغییر کرده و روشهای جدیدی به اعتراضات اضافه شده است. همچنین اعتراضات از محلهای به محله دیگر سرایت میکند.
شب پنجشنبه تصاویری از اعتراضات گسترده در محلاتی دیده شد که تا پیش از آن تصویری از اعتراضات مردمی از آنها منتشر نشده بود.
همزمان اینترنت در برخی مناطق مختل شد اما در برخی مناطق وصل بود. یک شهروند به زمانه خبر داد که به نظر میرسد اینترنت منطقه به منطقه قطع است یا پهنای باند را کم کردهاند.
در برخی مناطق تهران و کرج، کاربران همچنان به اینترنت متصل بودند و تصاویر اعتراضات را به شبکههای اجتماعی فرستادند.
شکل اعتراضات پنجم آبان مشابه دیگر روزها بود: زنان و دختران بیروسری در خیابان و تجمعات، دخترانی که سوار بر موتور بدون روسری در اتوبان ویراژ میدادند، مردمی که از پنجره خانههایشان سر بیرون کردند و شعار دادند و آنهایی که در خیابان تجمع کرده، راه میرفتند یا در گروههای بزرگ شعار میدادند.
نیروهای امنیتی نیز همچنان اموال مردم را تخریب و به سوی آنان تیراندازی کردند.
در خیابانها هر جا ترافیک بود صدای بوق ممتد و گاه شعار شنیده میشد.
چندین تصویر از متروی تهران منتشر شد که مردم در ایستگاه یا واگن قطار، علیه حکومت و رهبر جمهوری اسلامی شعار سر دادند.
اعتراضات غرب تهران
یکی از تصاویر پنجشنبه شب مربوط به تقاطع هاشمی و ۲۱ متری جی بود. مردم در خیابان جمع شده و در کف خیابان شعلههای آتش افروخته شد. آنان شعار «بترسید بترسید ما همه با هم هستیم» سر دادند.
از غرب تهران گزارشهایی از تجمع و حضور ماموران امنیتی در پونک و اشرفی اصفهانی گزارش شد.
در تهرانسر مردم شعار «ایرانی با غیرت حمایت حمایت» سر دادند و از گیشا، تصویری منتشر شد از چند سطل بزرگ آهنی زباله که در خیابان واژگون شدهاند و کسی بر روی یکی از این سطلها مانند طبل مینواخت و مردم در خیابان شلوغ تجمع کرده بودند.
شهرک غرب
برخی از ویدئوهایی که از محلات غربی تهران منتشر شد، مربوط به شهرک غرب و اکباتان بود. در شهرک غرب از آپارتمانها در تاریکی شب صدای نوجوانانی شنیده شد که فریاد میزدند «مرگ بر دیکتاتور»، « ژن ژیان آزادی» و «بجنگ تا بجنگیم».
چیتگر
چندین تصویر از چیتگر واقع در غرب تهران از زاویههای متعدد منتشر شده که نشان میدهند تعداد زیادی از مردم این منطقه به خیابان آمده و شعار میدهند:
«هر یه نفر کشته شه هزار نفر پشتشه»
در دیگر ویدئوهای منتشر شده از چیتگر، شعارهایی از قبیل «نه روسری، نه تو سری، آزادی و برابری»، «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه»، «بسیجی، داعشی، پیوندتان مبارک » و «آزادی اندیشه، از پنجره نمیشه» شنیده شد.
شرق تهران
پنجشنبه پنج آبان، چندین ویدئو از تجمعات و اعتراضات در تهرانپارس منتشر شد. در یکی از این ویدئوها دختران جوانی دیده میشوند که در کنار دیگر شهروندان، بدون روسری راهپیمایی کرده و شعار میدهند: «آزادی آزادی آزادی …»
محلههای دیگر تهران
هر چند بسیاری از ویدئوهای پنجم آبان از محلات غرب تهران بود اما اعتراضات مردم در دیگر محلات شمال و جنوب نیز ادامه داشت. ویدئویی از پل صدر در شمال تهران ماشینها را در ترافیک شدید و دود نشان میدهد و صدای شلیک و بوق ممتد به گوش میخورد.
در ویدئویی دیگر از پل صدر، مردم در ماشینهایشان شعار مرگ بر دیکتاتور سر میدهند.
از جنوب تهران تصاویری از محله تختی خیابان مولوی و نیز بریانک منتشر شده است. در بریانک مردم شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «جمهوری اسلامی نمیخوایم نمیخوایم» سر دادند.
در محله مجیدیه و همچنین در شمال تهران نیز مردم از خانههایشان بیرون آمده و علیه بسیجیها شعار دادند.
متروی تهران
در چندین ایستگاه متروی تهران و واگنهای مترو، شهروندان تهرانی شعار سر دادند.
در تصاویری که از یکی از ایستگاههای مترو در شبکههای اجتماعی منتشر شده، جمعیت زیادی از مردم در دو سوی سکوی مترو در حال شعار دادن دیده میشوند:
در تصاویر دیگری از مترو، زنان شعار میدهند: «مرگ بر دیکتاتور، مرگ بر خامنهای، آزادی آزادی آزادی و …»
شهریار
چندین ویدئو نیز از شهریار منتشر شده که در این ویدئوها معترضان علیه بسیجیها و افراد حکومتی شعار میدهند:
کرج
کرج نیز همچون شبهای قبل در این شش هفته گذشته، شلوغ بود و صدای شعار«بیشرف» و تیراندازی در عظیمیه کرج در یکی از این ویدئوهای منتشر شده از این منطقه شنیده میشود.
در ویدئوی دیگری مردم شعار میدهند: «میجنگیم میمیریم ایران رو پس میگیریم …»
یکی از ساکنان کرج به زمانه گفت که نسبت به شب چهلم مهسا، این منطقه پنجشنبه شب کمتر شلوغ بوده است.
این شهروند کرجی گفت که شب چهارم آبان فردیس کرج «غوغا» بود:
«سر همه خیابانها و کوچهها بسیجی و مأمور ایستاده بود و نیروهای انتظامی مردم را به شدت کتک میزدند.»
حضور فعالانهتر دانشگاههای آزاد در اعتراضات
در جریان اعتراضات سراسری در ایران، پس از یک روز تظاهرات و تجمعهای گسترده در بیش از ۳۰ دانشگاه کشور، دانشجویان مشغول تجدیدقوا و سازماندهی برای اعتراضات سراسری دانشگاهی هستند که بنا به الگوی شش هفته گذشته برای روز شنبه اعلام خواهند شد.
خبرهای بازداشتیهای دانشگاهها در روز چهار آبان هم در روز پنجم آبان مشخصتر شد. از جمله خبر آمد که در تجمع روز چهارم آبان در دانشگاه نوشیروانی بابل، ۲۵ نفر بازداشت شدند و به زندان متیکلا در شهر بابلسر منتقل شدند.
در روز پنجشنبه پنجم آبان تعدادی از دانشگاههای خصوصی که تاکنون به اعتراضات نپیوسته بودند هم به میدان آمدند – از جمله دانشگاه شهاب دانش در قم، دانشگاه صنعتی سجاد در مشهد و مؤسسه آموزش عالی معماری و هنر پارس در تهران.
پیوستن این دانشگاهها به اعتراضات از این منظر اهمیت دارد که تشکلهای دانشجویی و شوراهای صنفی دانشگاهها بیشتر مرکزیت در دانشگاههای دولتی و برخی از شعب دانشگاه آزاد در شهرهای بزرگ دارند. این تشکلها پیشینه و تجربه سازماندهی اعتراضات گسترده در سطح دانشگاهها را دارند اما اکنون دانشجویان در دانشگاههای خصوصی در امر سازماندهی فعالتر شدهاند.
در قم، دانشجویان دانشگاه خصوصی شهاب دانش در تجمعی پرشمار جمع شدند و شعار دادند: «دانشجو میمیرد، ذلت نمیپذیرد …»
آنها در محوطه دانشگاه تظاهرات برگزار کردند و شعار دادند: «ما تماشاگر نمیخواهیم به ما ملحق شوید …»
دانشگاه شهاب دانش از دانشگاههای خصوصی است که ۱۶ سال پیش تأسیس شد و در اوایل ۱۳۹۰ به عنوان دانشگاه پذیرفته شد و کمی بیش از سه هزار دانشجو دارد.
در مشهد دانشگاههای دولتی مانند دانشگاه فردوسی در تمام طول اعتراضات به قتل دولتی ژینا (مهسا) امینی فعال بودند اما روز پنجشنبه، دانشگاه صنعتی سجاد که از دانشگاههای خصوصی شهر مشهد است و بیش از چهار هزار دانشجو دارد به اعتراضات پیوست. تجمعی پرشمار در این دانشگاه شکل گرفت که بیشتر شرکتکنندگان آن زنان بودند و زنان در آن صدای غالب داشتند و شعار ممتد آزادی میدادند.
در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشجویان در تجمع گسترده خود شعار ممتد آزادی دادند و برخی از دانشجویان زن روسریهای خود را در آوردند و در هوا چرخاندند.
در اهواز، دانشجویان دانشگاه آزاد، تظاهرات پرشماری سازماندهی کردند. زنان صدای غالب را در این تظاهرات داشتند و شعار دادند: «این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت …»
در دانشگاههای تهران، هم اعتراضات روزانه شکل گرفت و هم اعتراضات شبانه.
در دانشگاه آزاد شرق تهران تجمع پرشماری ترتیب دادند که در آن شعار «مرگ بر دیکتاتور» بیشتر شنیده شد.
دانشجویان دانشگاه آزاد تهران غرب هم در مجتمع پیامبر تجمع پرشوری تشکیل دادند که در آن زنان روسری از سر برداشتند و شعار ممتد آزادی دادند. این دانشجویان همچنین با توجه به چهلم نیکا شاکرمی، معترض ۱۶ ساله که نیروهای سرکوب او را در روز اول اعتراضات در تهران کشتند، شعار دادند: «نیکای ما رو بردن، جنازهشو آوردن» …
در دانشگاه آزاد، بسیجیهای دانشجو و لباس شخصیها که این روزها در لباس مبدل بسیجی وارد دانشگاه میشوند سعی کردند مانع ایجاد تجمع شوند. دانشجویان معترض اما توانستند با شعار و مقاومت جمعی آنها را از محوطه دانشگاه بیرون کنند.
دانشگاه آزاد تهران واحد پونک هم تجمع برگزار کرد. دانشجویان صحنه بازداشت یکی از همشاگردیهایشان به اسم آرمین کریمی را در روز چهار آبان ثبت کردند که ویدئوی آن روز پنج آبان منتشر شد. در این بازداشت، چند مأمور لباس شخصی آرمین کریمی را از خودرویی که بر آن سوار است بیرون میکشند، به شدت کتک میزنند و سرش را به بدنه خودرو میکوبند.
در دانشگاه خصوصی و کوچک موسسه آموزش عالی معماری و هنر پارس هم تجمعی اعتراضی شکل گرفت که در آن حدود ۱۰۰ دانشجو که بیشتر زن بودند شرکت کردند. دانشجویان این دانشگاه شعار دادند: «هر یک نفر کشته شه هزار نفر پشتشه …»
این تجمع در واکنش به بازداشت یکی از دانشجویان این دانشگاه شکل گرفت.
روز چهارم مهر، محمدرضا طالبی، دانشجوی رشته نقاشی اهل اراک، همراه دانشجوی دیگر از این دانشگاه به نام ناتان مسیح برای ثبتنام به دانشگاه رفته بودند که مقابل دانشگاه بازداشت شدند.
موسسه آموزش عالی معماری و هنر پارس حدود ۳۰۰ دانشجو دارد که بیشتر دانشجوهای رشتههای هنری هستند. در تجمع این دانشگاه، زنان بهکل لباس فرم دانشگاه را کنار گذاشتند. آنها هم روسری برداشتند و هم مانتوها را از تن در آوردند و شعار دادند:
«آهای آهای نشستهها، مهسای بعدی از شماست …
دانشجو میمیرد، ذلت نمیپذیرد …
دانشجوی زندانی آزاد باید گردد …»
در شهر کرج، دانشگاههای آزاد محل تجمعهای اعتراضی بودند. در دانشگاه آزاد کرج در گوهردشت دانشجویان برای چهلم نیکا شاکرمی مراسم گرفتند. زنان در این تجمع و تظاهرات در محوطه دانشگاه روسریهایشان را برداشتند. برخی مانتوها را هم از تن در آوردند و با بلوز و شلوار در تجمع شرکت کردند.
دانشجویان شعار دادند: «دانشجو میمیرد، ذلت نمیپذیرد …»
تجمعهای شبانه هم در تهران و هم در شهرها در محوطه خوابگاهها به دانشجویان امنیت بیشتری میدهد که در تاریکی شب شعار بدهند و شناسایی نشوند. در تجمعهای روز روشن، لباس شخصیها و بسیجیها با هندیکم از دانشجویان فیلم میگیرند. با وجود این، تجمعهای شبانه بیخطر هم نیستند. نیروهای سرکوب معمولا این تجمعهای شبانه را محاصره میکنند.
در شامگاه پنجم آبان، اعتراضات شبانه دانشجویان ساکن خوابگاه مردانه ورامین و دانشگاه علامه طباطبایی در شب شکل گرفت و دانشجویان پرشمار شعار مرگ بر دیکتاتور دادند.
در ادامه شعاردهی دانشجویان، نیروهای سرکوب به محوطه دانشگاه آمدند، سعی کردند دانشجویان را متفرق کنند و به داخل اتاقهایی که شعار میدادند نور لیزر سبز پرتاب کردند.
دانشجویان ساکن خوابگاه دخترانه سلامت دانشگاه علامه هم تجمع مشابهی شکل دادند. آنها با هم ترانه “برای …” را همخوانی کردند و شعار دادند:
«توپ تانک مسلسل دیگر اثر ندارد، به مادرم بگویید دیگر دختر ندارد …
این عزا پایان ندارد، کشورم مهسا ندارد ….»
در کردستان هم دانشجویان ساکن خوابگاه ۲۲ گولان دانشگاه علوم پزشکی در شهر سنندج جمع شدند و شعار دادند. این خوابگاه خاص مردانه است اما در خوابگاههای دخترانه این دانشگاه هم زنان شعار دادند. این دانشگاه در روز هم ملتهب بود.
دانشگاه علوم پزشکی کردستان در شهر سنندج تاکنون چندین تجمع و تظاهرات برنامهریزی کرده است. فضای اعتراضی این دانشگاه معمولا بر فضای اعتراضات در روز در سنندج و اعتراضات دانشآموزان تأثیر میگذارد.
شورای صنفی دانشجویان کشور نوشت که در شامگاه پنجم آبان، نیروهای سرکوب به تعدادی از دانشجویان دانشگاه هرمزگان که در زیر پل رسالت هرمزگان منتظر سرویس دانشگاه بودند، حمله کردند و آنها را کتک زدند. در این حمله چند نفر از دانشجویان بازداشت شدند اما ابعاد دقیق آن و تعداد بازداشتیها و زخمیها هنوز مشخص نیست.
اعتراضات به سیاستهای جداسازی جنسیتی در دانشگاهها نیز همچنان ادامه دارد. در دانشگاه سبزوار، روز پنج آبان تجمعی مقابل غذاخوری دانشگاه شکل گرفت که در آن بیشتر زنان علیه تفکیک جنسیتی، حراست و بسیجیها شعار دادند. از جمله شعارهای سر داده شده، یکی هم این بود: «هیز تویی هرزه تویی، زن آزاده منم …»
در بخشی از جنگ روایتها، اکانتهای جنگ نرمی وابسته به حکومت در شبکهها نوشتند آنچه در دانشگاه سبزوار اتفاق افتاده این بوده که دانشجویان مرد میخواستهاند وارد سلف زنان بشوند که دانشجویان چادری با شعار «هیز تویی هرزه تویی، زن آزاده منم» مقابل آنها ایستادند. ایراد این روایت این است که در بین شعاردهندهها یک زن هم چادری نیست!
اعتصاب کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری
همراه با گستردهتر شدن اعتراضات، برخی از کارکنان دانشگاه آزاد واحد شهرری روز چهارشنبه پنجم آبان در اعتراض به پرداخت نشدن حقوق معوقه خود دست از کار کشیدند. آنها در محوطه این دانشگاه تجمع کردند و شعار دادند: «ننگ ما ننگ ما، مسئول الدنگ ما …»
گونه دیگری از این شعار را معترضان این روزها در اعتراضات سراسری علیه رهبر جمهوری اسلامی استفاده میکنند.
کارگران: دو ویدئوی تکاندهنده
خبرگزاری هرانا ویدئویی از اقدام به خودکشی یکی از از کارگران شرکت نفت و گاز پایندان منتشر کرد. این کارگر در اعتراض به عدم پرداخت پنج ماه حقوق معوقه روی خود بنزین ریخته و میخواست خودسوزی که کارگران دیگر او را در آغوش کشیدند و نگذاشتند خودسوزی کند.
یکی از کارگرانی که این کارگر را در آغوش میگیرد، خطاب به او میگوید:
«اگر تو خودت را بنزین بریزی آتش بزنی من چهکار کنم؟ زن و بچهات چهکار کنند؟»
در ویدئوی دیگری، یک کارگر شهرداری خرمشهر با سر خونی در بیمارستان به دوربین میگوید که یکی از اعضای شورای شهر خرمشهر به نام عادل چلداوی او را کتک زده است. نام این کارگر ایاد کیانی است و رو به دوربین میگوید که او به دلیل مطالبه حق بیمه با این عضو شورای شهر حرفش شده و او کارگر را کتک زده است.
نظربه اینکه با توپ وتفنگ تهدید میکنید ما را
تصمیم ما براین است که اززندگیِ بد بیشتراز
مرگ بترسیم؛ برتولت برشت
mashang / 28 October 2022