جنبش «زن، زندگی، آزادی» ادامه دارد و واکنش سرکوبگرانه حکومت به آن. در روز سهشنبه ۱۹ مهر در شهرهای کردنشین از جمله سنندج، بانه، و سقز، حرکت اعتراضی ضرباهنگ تندی داشت.
شهرهای کردنشین و به ویژه سنندج زیر سرکوب نظامیاند. شهروندان معترض تعداد زیادی پوکههای گلولههای جنگی را که ماموران حکومتی به سمت آنها شلیک کردهاند جمعآوری کرده و عکس آن را منتشر کردند. حسین اشتری، فرمانده کل نیروی انتظامی روز سهشنبه شلیک نیروهایش با سلاح جنگی را تکذیب کرد و گفت آنها که شلیک میکنند، «با عنوان پلیس» و «با ظاهر پلیس» هستند و به «دنبال این هستند که اختلافات و درگیریها را بیشتر کنند.»
تهرانیها با تشدید سرکوب مجدد به پشت پنجرهها رفتند و شعار دادند. در یزدانشهر، قم و برازجان، معترضان در برابر نیروهای سرکوب با پرتاب سنگ و روشن کردن آتش مقاومت کردند.
اعتصاب و اعتراضات کارگران پیمانی نفت ادامه دارد و تا کنون ۱۱ کارگر بازداشت شدند. اعتصاب و اعتراضات دانشجویی هم ادامه دارد و اعتراضات بیشتری برای روز چهارشنبه در دانشگاهها سازماندهی شده است.
در برخی از شهرهای کردنشین، در فراخوانهایی که همراه با پخش کردن شبنامه بوده، از مردم معترض خواستهاند که بعد از ظهر چهارشنبه ۲۰ مهر در برخی از خیابانها جمع شوند. سازماندهی در شهرهای کردنشین در سطح محلات است. در تهران هم چند گروه برای روز چهارشنبه فراخوان تجمع دادهاند.
دانشآموزان فضای اعتراضی روز روشن را ترک نکردهاند. حمله نیروهای امنیتی به دانشآموزان و معلمها و مسئولانی که از آنها حمایت میکنند افزایش یافته است. وزیر علوم گفت که تعدادی دانشآموز به مراکز «اصلاح و تربیت و روانشناسی» فرستاده شدند. دستکم یک معلم و یک مدیر مدرسه به خاطر حفظ امنیت دانشآموزان در برابر نیروهای سرکوب، بازداشت شدند.
مقاومت کارگران پیمانی نفت در برابر نیروهای امنیتی
پس از اعتصاب و اعتراضات روز ۱۸ مهر کارگران پیمانی نفت در عسلویه که منجر به بازداشت دست کم ۱۱ کارگر شد، در روز ۱۹ مهر، کارگران پالایشگاه آبادان (گیت ورودی شماره چهارده) به اعتراضات پیوستند:
همزمان با کارگران عسلویه، کارگران پروژهای پتروپالایش کنگان هم به اعتصاب پیوسته بودند. کارگران پروژهای در پتروشیمیهای هنگام و بوشهر (سایت یک) هم در همان روز ۱۸ مهر، در حمایت از اعتراضات مردمی، اعتراضات خود را آغاز کردند.
شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت در روز ۱۹ مهر، ضمن اعتراض به بازداشت کارگران معترض در عسلویه، خواستار آزادی فوری همه بازداشتشدگان شد و در بیانیهای در اعتراض به گسیل نیروی سرکوب به مراکز اعتصابی در نفت نوشت: «همکارانمان را بازداشت کردید، ساکت نمیمانیم».
این شورا با اشاره به اعتصاب کارگران پالایشگاه آبادان نوشت:
«شک نداشته باشید که ما کارگرن پروژهای نفت که زندگی و معیشتمان در مناطق پادگانی نفت و در زیر چنگ پیمانکاران بیرحم و چپاولگر سالهاست که به یغما رفته است، با این سرکوبگری ساکت نخواهیم شد و به شما قول میدهیم که با قدرت بیشتری به اعتراضاتمان علیه این سرکوبگریها و برای آزادی همکاران بازداشتی به میدان خواهیم آمد و همین جا همکارانمان در تمام مراکز نفتی را به اعتصاب سراسری فرا میخوانیم.»
این شورا نوشته است که برخی از همکارانشان پیشنهاد دادند که با مطالبه آزادی کارگران بازداشت شده، روز چهاشنبه ۲۰ مهر در محل سه راه عسلویه جمع شوند و به اعتراض ادامه دهند.
شهرهای کردنشین زیر رگبار گلولههای جنگی حکومت
بیستوچهارمین روز اعتراضها در شهرهای کردنشین، با اعتصاب بازاریان آغاز شد. آنها اعتصاب خود را در سنندج و کرمانشاه ادامه دادند. کرکره مغازهها هنوز پایین است.
در شهرهای کردنشین شب که میرسد حضور خیابانی معترضان است و رگبار گلوله نیروهای سرکوب. معترضان سعی میکنند حرکت نیروهای سرکوب را با روشن کردن آتش و ایجاد مانع در خیابانها محدود کنند. صدای تیراندازی ممتد در تمام ویدئوهای شب شنیده میشود. در شهرهای سنندج، مریوان، بانه، سقز و کرمانشاه، تجمعها با وجود سرکوب ادامه دارند.
حساب کاربری «صدای شهریور» با استناد به یک گزارش میدانی از سنندج میگوید بیشتر تجمعها و درگیریها با نیروهای حکومتی در محلههای واقع در حاشیه شهر است: «اکثرا محلاتی است که قشر فرودست و کارگران زندگی میکنند.»
منابع محلی تجمعها در این محلهها گزارش کردند: نایسر، شهرک گریزه نزدیک فرودگاه سنندج، شهرک بهاران، دوشان، شریفآباد، کمبرندی ۲۵ و کارآموزی. نیروهای سرکوب در سنندج شامل نیروهای یگان ویژه ضدشورش، نیروهای لباس شخصی، بسیج و نیروهای سپاه پاسداران هستند. آنها به معترضان با گلوله جنگی، تفنگ ساچمه و گاز اشک آور حمله میکنند.
به مانند دو شب گذشته، شلیک با سلاح جنگی، ساچمه و نارنجک اشکآور به داخل خانههای شهروندان هم گزارش شده است.
تصاویر پوکه گلولههای جنگی شلیک شده توسط نیروهای سرکوب در شبکهها منتشر شده است. شبکه حقوق بشر کردستان میگوید که در جریان تیراندازی به معترضان در خیابانها و ساختمانهای مسکونی سنندج، حداقل ۱۵ معترض زخمی شدهاند.
از دیواندره، ویدئویی منتشر شده که چندین معترض را در حال مقاومت خیابانی در برابر نیروهای حکومتی نشان میدهد. معترضان به سمت ماموران، سنگ پرت میکنند و خیابان را مسدود کردند:
مقاومت و سرکوب در بانه ادامه دارد. معترضان در بانه در خیابانها آتش روشن کردند تا حرکت نیروهای سرکوب را محدود کنند. در بانه، ماموران به سمت معترضان گاز اشکآور و ساچمه شلیک کردهاند. حکومت در مقطعی برق شهر بانه را قطع کرد.
شبکه حقوق بشر کردستان میگوید که تجمعها در بانه در منطقه گاراژ بختیاری شکل گرفته و نیروهای سرکوب اینجا به معترضان شلیک کردهاند. از تعداد کشتهها و زخمیهای بانه هنوز خبری منتشر نشده است.
شهر سقز، زادگاه مهسا (ژینا) امینی،دو شب است که زیر رگبار نیروهای سرکوب حکومتی است. صدای تیراندازی ممتد در تمام ویدئوهای سقز در شب شنیده میشود. اما معترضان خیابان را ترک نکردند. در روز ۱۹ شهریور در روز روشن هم دانشآموزان در خیابانهای سقز شعار دادند. در تظاهراتی که در روز شکل گرفت، سقز پرشمار فریاد زد: «مرگ بر دیکتاتور». یک معلم سقزی که مانع این شده نیروهای امنیتی دانش آموزانش را بازداشت کنند با ضرب و شتم و مقابل چشم آنها بازداشت شده است.
در شب، معترضان سقزی مجسمه «پیشمرگه مسلمان» را که نمادی برای سربازان کرد حکومتی در سپاه است، آتش زدند. معترضان همچنین به لشگر موتوریهای یگان ویژه در سقز از بالای پشت بام خانهها با سنگ و آجر حمله کردند.
در کرمانشاه هم تجمعهای پراکنده هم در شب هم در روز ادامه دارد. فضای اعتراضات در روز در دست دانشآموزان است که علیه ساختار حکومت شعار میدهند.
بازاریان و کاسبان هنوز در اعتصاب هستند. راوی پشت دوربین یک ویدئوی منتشر شده میگوید: «اینجا کرمانشاهست، اعتصاب سراسری کماکان با قدرت ادامه داره»:
بنا به تحقیقات شبکه حقوق بشر کردستان از زمان آغاز اعتراضات تاکنون دستکم ۳۰ معترض شامل ۵ کودک با تیراندازی نیروهای سرکوب در شهرهای کردنشین کشته شدند، ۸۲۵ نفر زخمی شدند و دستکم ۳ نفر با شلیک ساچمه بیناییشان را از دست دادند.
مردم طبس، برازجان و یزدانشهر هم به خیابان آمدند
در شهرها، سرکوب تجمعها را محدود کرده است. اما هر شب، معترضان در شهری جدید به خیابان میآیند.
ویدیویی شامگاه سهشنبه ۱۹ مهر از شهر طبس، در خراسان جنوبی، منتشر شده که تجمع تعدادی از شهروندان را نشان میدهد که شعار میدهند: «نترسید نترسید، ما همه باهم هستیم». این تجمع در بلوار گلستان شهر طبس شکل گرفت.
از شهر یزدانشهر در استان اصفهان، چندین ویدئو منتشر شده که نشان میدهد که این شهر در شب دوم اعتراضات، صحنه حمله نیروهای سرکوب به معترضان بوده است.
یزدانشهر از شهرهای حاشیهای نجفآباد است که ساکنان آن مهاجرانیاند که برای کار در شهرهای اطراف و مسکن ارزان آمدهاند. یزدانشهر خانه کارگران بیثباتکار است. بخشی از ساکنان هم تهدیستان مهاجر شهری هستند.
در یک ویدئو راوی از داخل خودرو فیلم میگیرد. دوربین نشان میدهد که بر سطح خیابانها یزدانشهر آتش روشن کردهاند. راوی میگوید: «ماموران شکارچیاند. انگار که رفتند کوهستان دارند شکار میکنند. مردم را دارند شکار میکنند. مردم را دارند میکشند» – در زمینه صدای شلیک گلوله میآید.
در ویدیویی دیگر، فردی از زاویه بالا از لشگر موتورسواران نیروی سرکوب فیلم گرفته است. او توضیح میدهد که اعتراضات در یزدانشهر شکلگرفته و پیامش «مرگ بر خامنهای» است. در ویدئویی دیگر معترضان از دست مأموران سرکوب میگریزند. باقی شهروندان در ماشینها بوق حمایتی میزنند.
اعتراضات شبانه در برازجان در استان بوشهر هم در شامگاه ۱۹ مهر گزارش شد. ویدئوها خیابانی را نشان میدهند که معترضان آتش روشن کردهاند. خیابان را مسدود کردهاند. برخی از معترضان روی موتور سوارند. در تصویری دیگر راوی میگوید که نیروهای حکومتی به معترضان گاز اشکآور شلیک کردند.
در شهر قم، معترضان در منطقه نیروگاه یک یا چند خیابان را با روشن کردن آتش بستند و شعار دادند: «مرگ بر خامنهای». در شبهای گذشته هم قم محل تجمعهای پراکنده بود و در مناطق آپارتماننشین این شهر معترضان از پنجرهها شعار میدادند.
در تهران با توجه به وضعیت سرکوب، معترضان باز به پشت پنجرهها رفتند. تهرانیهای معترض در محلههای شریعتی، پونک، نارمک، سعادتآباد، امیرآباد، صادقیه، دبستان و قیطریه از پشت پنجرههای خانههایشان علیه ساختار حکومت و دیکتاتوری شعار دادند. در تهران، آپارتمانهای مقابل وزارت دفاع در محله دبستان هم شبانه شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنهای» دادند.
اعتراضات فردی ادامه دارد. زنان بسیاری هستند که در سطح شهر تهران روسری سر نمیکنند. ویدئویی از منطقه نازیآباد منتشر شده که زنان را سوار بر موتور نشان میدهد در حالی که که روسری بر سر ندارند. در زمینه ویدئو، شروین حاجیپور میخواند: «برای آزادی.»
بازداشت دانش آموزان معترض و معلمان همراه آنان
در بانه، دانشآموزان دختر تظاهرات برگزار کردند و شعار دادند: «ژن، ژیان، ئازادی». در کرمانشاه دانشآموزان پسر به خیابان آمدند و شعار «مرگ بر دیکتاتور» دادند. دختران دانشآموز سنندجی فضای اعتراضی روز روشن را با شعارنویسی و دیوارنویسی ادامه میدهند. آنها شعار جنبش «زن، زندگی، آزادی» را بر دیوارهای شهر نقش میبندند. در مهاباد دختران دانشآموز شعار دادند: «جمهوری اسلامی نمیخوایم نمیخوایم».
دانشآموزان دختر در بانه:
به گزارش شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران، مدیر هنرستان دخترانه «آیت الله خامنهای» در شهر کرج، در درگیری با نیروهای امنیتی که میخواستند دانشآموزان معترض را شناسایی کنند بازداشت شد. دانشآموزان در این مدرسه اعتراض شکل داده بودند و نیروهای امنیتی درخواست تصاویر ذخیره شده در دوربینهای مدار بسته مدرسه را داشتند. مدیر مدرسه حاضر نمیشود که تصاویر را در اختیار نیروهای امنیتی قرار دهد و مقابل چشم دانشآموزان بازداشت میشود.
شورای هماهنگی تشکلهای صنفی در این رابطه خطاب به همه مدیران و معاونان مدارس و دبیرستانهای ایران نوشت:
«دانش آموزان امانت ما و فرزندان معنوی ما هستند هرگونه خیانت در نگهداری از این امانت مسلما، در وهله نخست خیانت به مقام بلند معلمی است.»
این شورا به مدیرانی که بازوی اجرایی نیروهای امنیتی شدهاند هشدار میدهد که در مورد آنان افشاگری خواهد شد.
در سقز، نیروهای حکومتی به تظاهراتها و تجمعهای دانشآموزان حمله کردند. کانون صنفی معلمان ایران نوشته که معلم سقزی، به نام حامد سعیدی پس از اینکه نیروهای امنیتی در روز ۱۶ مهر برای بازداشت دانشآموزانش آمده بودند، مقابل آنها ایستاد. او با ضرب و شتم دستگیر شد و تا کنون مشخص نیست کدام نهاد او را بازداشت کرده و کدام زندان است.
موضوع بازداشت و تعقیب امنیتی دانشآموزان نگرانیهای خانوادهها را در مورد امنیت فرزندانشان در مدارس افزایش داده است. وزیر آموزش پروش حاضر نیست که به این نگرانیها پاسخ بدهد. او به پرسش خبرنگاران داخل ایران در مورد بازداشت دانشآموزان در مدارس پاسخ سربالا داد.
یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش، در پاسخ به این پرسش مشخص که آیا دانشآموزی در جریان اعتراضات در ایران زندانی یا بازداشت شده گفت دانشآموزان به زندان برده نشدهاند و به مراکز «اصلاح و تربیت» و «روان شناسی» فرستاده شدند.
او در مورد تعداد مشخص دانشآموزان بازداشتی پاسخ نداد و گفت دانش آموزان «بعد از اصلاح» به محیط مدرسه باز خواهند گشت.
شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران در رابطه با وضعیت پر ابهام دانشآموزان دستگیر شده در بیانیهای نوشت:
“وزیر آموزش و پرورش ایران در پاسخ به این سوال که تعداد دانش آموزان بازداشتی چند نفر است گفته «تعدادشان زیاد نیست و اینقدری نیستند. نمیتوانم آمار دقیقی از تعدادشان بدهم.» چنین وزیری با چنان میزان از بی مسئولیتی نسبت به جوانان حق خواه وطن نشان از عمق فاجعه مدیریتی در سرزمینی است که ناشایسته ترین و نالایق ترین افراد بر مناصب امور تکیه زده اند.”
این نهاد صنفی پیش از این گزارش داده بود نیروهای امنیتی با ماشین «ون سفید بدون پلاک و شماره» وارد یک مدرسه شدند که با ممانعت دانشآموزان و والدین نتوانستند کسی را بازداشت کنند. آنها همچنین گزارش کردند که در دست کم یک مدرسه امنیتیها پروندههای دانش آموزان معترض را با خود بردهاند.
دانشجویان مقابل تفکیک جنسیتی در دانشگاهها ایستادهاند
اعتصابها در بیش از ۹۰ دانشگاه کشور و تجمعها در دانشگاههای ایران ادامه دارد. تشکلهای صنفی دانشجویان گفتهاند که تا تمام دانشجوها آزاد نشوند به سر کلاس نخواهند رفت.
در روز ۱۹ شهریور، دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس در تهران تجمع و تظاهرات برگزار کردند و شعار دادند:
سنندج، زاهدان، خونین تمام ایران؛
خونتان خون است و خون ما چو آب؟ هر چه میگویم نمیآید جواب؛
زن، زندگی، آزادی.
جمعی از دانشجویان دانشگاه هنر تهران، در پردیس باغ ملی جمع شدند، زن و مرد دستها را به هم گره زدند و همصدا “مرغ سحر” خواندند. همین دانشجویان، واژه «آزادی» را با بدنهای خود بر زمین پردیس باغ مالی نوشتند.
به غیر از همراهی با اعتراضات سراسری جنبش زن، زندگی، آزادی، و مطالبه آزادی تمام دانشجویان بازداشتی، مطالبه پایان دادن به تفکیک جنسیتی در دانشگاهها هم اکنون از مطالبات دانشجویان است.
روز ۱۹ مهر دانشجویان دانشکده ادبیات و زبانهای خارجه دانشگاه علامه طباطبایی به وضعیت تفکیک جنسیتی در فضاهای دانشگاه و ویژه رستوران (سلف) دانشگاه، معترض شدند. آنها مقابل دفتر ریاست دانشکده تجمع کردند و روی سینیهای غذای خود کوبیدند و از جمله شعار دادند: «هی میگی قانون قانون، قانونتو عوض کن!»
در دانشگاه تهران، دانشجویان که روز ۱۸ مهر وقتی خواسته بودند قوانین تفکیک جنسیتی در سلف را نقض کنند با خشونت حراست و مسئولان امور دانشجویی مواجه شدند، توانستهاند رستوران سلف را از آن خود کنند و زن و مرد کنار هم بنشینند. برخی از زنان حجاب از سر برداشتند.
دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان هم همراه با دانشجویان دانشگاه تهران، علامه، و گیلان در در سلف مرکزی بدون تفکیک جنسیتی زن و مرد کنار هم نشستند.
در دانشگاه گیلان به جز اعتراضها به موضوع تفکیک جنسیتی در دانشگاه، دانشجویان در محوطه دانشگاه تظاهرات برگزار کردند و شعار دادند: «کلاس درس خالیه، دانشجو زندانیه.»
بیش از ۲۰۰ نفر از استادهای دانشگاه در ایران با امضای بیانیهای از اساتید مستقل دانشگاه صنعتی شریف که کنار دانشجویان ایستادند و از حق اعتراض آنها دفاع کردند حمایت کردند. در بیانیه آنها آمده:
«اگر پیش از این با مهاجمان به دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز و دیگر دانشگاههای کشور برخورد قاطع و مناسب صورت گرفته بود وعوامل پیدا و پنهان آن حملههای وحشیانه، به جامعه معرفی و محاکمه شده بودند، امروز شاهد تکرار این فجایع در دانشگاه صنعتی شریف و دیگر مراکز آموزش عالی و ضرب و شتم نخبگان کشور نبودیم.»
نیروهای سرکوب هزینه شرکت در تجمعها و تظاهراتها را با بازداشت و پروندهسازی برای دانشجویان افزایش دادند.
دانشجویان دانشگاه آزاد شیراز به عنوان نمونه خبر دادند که از ۱۰ مهر ماه در تجمعهای آنها ۱۲ دانشجو بازداشت و به زندان عادل آباد شیراز منتقل شدهاند. و ۲۰ دانشجو هم در درون دانشگاه به کمیته انضباطی با اتهام «حضور در اغتشاشات« احضار شدند که از ادامه تحصیل منوط به دادن تعهد اجباری منع شدهاند.
در بیش از ۳۰ دانشگاه کشور که تجمعهای مشابه برگزار شده، دانشجویان با وضعیت مشابه، یعنی بازداشت، پروندهسازی و احضار به کمیته انضباطی مواجه بودند و هر روز با وجود آزادی برخی از دانشجویان، به تعداد بازداشتیها اضافه میشود.