بهگزارش الجزیره، زهرا موسوی، استاد دانشگاه، با پوشیدن عبای بلند سیاه و ماسکی بر صورتش، در خیابانهای شهر مزار شریف افغانستان حملات بیوقفه علیه اقلیت مسلمان شیعه را محکوم کرد.
موسوی، ۲۸ ساله در تظاهرات روز دوشنبه ۱۱ مهر / ۳ اکتبر علیه حمله اخیر به یک مرکز آموزشی در کابل به بیش از ۵۰ همکار و دانشآموز دیگرش پیوست. او پلاکارد بزرگ زرد رنگی همراه داشت که روی آن نوشته شده بود: «آزادی». ۵۳ دانشآموز که بیشتر آنها دختران جوان بودند در این حمله کشته شدند.
این حمله تازهترین اقدام خشونتآمیز علیه هزارههای افغانستان بود که در طول تاریخ با آزار و اذیت روبهرو بودهاند. هیچ گروهی مسئولیت آن را بر عهده نگرفت.
موسوی با اشاره به حمله انتحاری جمعه ۸ مهر / ۳۰ سپتامبر به مدرسه معارف در منطقه دشت برچی کابل که در آن یک مهاجم انتحاری پس از تیراندازی خود را منفجر کرد، به الجزیره گفت «ما میگوییم که دیگر بس است».
در گروههای واتسآپ و در شبکههای اجتماعی، موسوی و دیگر دانشگاهیان و فعالان بسیج شدند تا خشونت بیامان علیه هزارهها و همچنین محدودیتهای زنان و اقلیتها را محکوم کنند. او افزود:
«ما باید صدایمان را بلند کنیم و خود را سازماندهی کنیم. نسلکشی علیه هزارهها باید پایان یابد.»
معترضان همچنین خواستار بازگشایی دبیرستانهای دخترانه در افغانستان شدند که از زمان تسلط طالبان بر افغانستان در سال گذشته بسته ماندهاند: «ما صدای خود را برای عدالت و برابری بلند میکنیم. ما خواهان حق کار، تحصیل و زندگی آزاد زنان هستیم».
تظاهرات مشابهی در کابل، هرات و بامیان در آخر هفته برگزار شد که عمدتاً توسط زنان دانشگاهی افغانستان رهبری میشد. ثریا علیزاده، دانشجوی ۲۵ ساله که در اعتراضات شهر بامیان شرکت داشت در اینباره گفت:
«ما در مورد حمله [اخیر]، روز شنبه در کلاسهای خود صحبت کردیم و اینکه چگونه از تحصیل دختران افغان جلوگیری میکنند. این دختران به این دلیل کشته شدند که میخواستند از آموزش بهرهمند شوند.»
او و همکلاسیهایش تظاهراتی را رهبری کردند که خواستار پایان دادن به خشونت علیه هزارهها و بازگشایی مدارس دخترانه بودند. علیزاده افزود:
«به دلیل این حملات، بسیاری از خانوادهها به دخترانشان اجازه نمیدهند در آزمون ورودی دانشگاه شرکت کنند. در کدام نقطه از جهان دختر و پسر به جرم تحصیل کشته میشوند؟»
این تظاهرات مسالمتآمیز با واکنش طالبان مواجه شد. شاهدان به الجزیره گفتند که نیروهای امنیتی تیرهای هشداردهنده شلیک کردند. در شبکههای اجتماعی نیز ویدئویی از هرات و کابل منتشر شد که نشان میداد طالبان با خشونت معترضان را پراکنده میکنند.
علیزاده در بامیان گفت طالبان «دخترانی را که تظاهرات میکردند کتک زدند، تلفنهایشان را شکستند و آنها را “عوضی” خواندند». او گفت:
«یکی از طالبان سلاح خود را به سمت دختری گرفت و تهدید به تیراندازی کرد، اما همه ما او را از این کار منع کردیم.»
موسوی گفت در مزارشریف، مرکز استان بلخ، تظاهرکنندگان از همان ابتدا با مشکل روبهرو شدند زیرا اعضای طالبان آنها را در محوطه دانشگاه حبس کردند. او گفت:
«طالبان دانشگاه بلخ [در مزارشریف] را از پنج جهت محاصره کردند و به دانشجویان اجازه ندادند تا برای شرکت در تظاهرات از دانشگاه خارج شوند.»
موسوی افزود برخی از معترضان نیز مورد ضربوشتم قرار گرفتند. او گفت:
«به دلیل عدم حضور خبرنگاران، دختران معترض خود از تظاهرات فیلمبرداری میکردند. اما طالبان ابتدا این دختران را کتک زدند و سپس تلفنهای همراه آنها را شکستند.»
هدر بار، معاون بخش حقوق زنان در دیدهبان حقوق بشر، ضمن بیان اینکه اعتراض کردن در افغانستان «تا چه اندازه خطرناک است»، گفت:
«واکنش طالبان، بهطور قابل پیشبینیای، وحشیانه بود. از جمله راهبردهای توهینآمیز جدید مانند حبس دانشجویان در خوابگاههایشان. بهنظر میرسد که طالبان اصلاً تحمل اعتراضات زنان و دختران را ندارند، حتی زمانی که اعتراض بهطور ویژه در مورد بدکاریهای آنها نیست.»
او افزود تحقیقات نشان میدهند که طالبان در مواجهه با چنین حملاتی برای محافظت یا کمک به گروههای اجتماعی که هدف قرار میگیرند اقدامی نمیکنند.
دولت طالبان از اقدامات صورتگرفته در مورد اعتراضات دفاع کرد.
ملا عبدالنافع تکور، سخنگوی وزارت داخله (کشور) طالبان میگوید:
«کسانی که قصد برگزاری تظاهرات دارند، باید از قبل در مورد زمان، مکان و موضوع به ما اطلاع دهند تا بتوانیم برای تهدیدات احتمالی آماده شویم. اما متأسفانه در کابل، تعدادی از خواهران ما بدون اطلاع ما شروع به تظاهرات کردند، بنابراین نیروهای امنیتی تلاش کردند تا از آن جلوگیری کنند.»
عبدالنافع تکور افزود:
«امروز اتفاق مشابهی در بلخ رخ داد، هرچند که نیروهای امنیتی آنجا قبل از تظاهرات مطلع شده بودند. معترضان از تظاهرات در محلی که نیروهای امنیتی برای آنها اختصاص داده بودند خودداری کردند و میخواستند به مکان دیگری بروند. به همین دلیل بود که نیروهای امنیتی سعی کردند آنها را متوقف کنند.»
با وجود سرکوب تظاهرات توسط طالبان، زهرا موسوی گفت حضور گسترده مردم از جمله مردان افغان انگیزه آنها را بالا برده است. او گفت:
«این نخستین باری است که مردان در کنار زنان ایستادند، اگرچه شمار محدودی به آن پیوستند اما خوشحالم که این ممکن است موجب شود مردان دیگر نیز در کنار زنان استان خود بایستند.»
موسوی افزود:
«من پیامی برای مردان افغان دارم که در خانه مینشینند و زنان را در خیابانها تماشا میکنند. تا کی در مقابل این همه جنایت و آزار و اذیت علیه زنان سکوت خواهید کرد؟ اگر امروز سکوت اختیار کنید، فردا ممکن است خود با همان آزار و شکنجه مواجه شوید.»