روز چهارشنبه ۲۱ سپتامبر/ ۳۰ شهریور، چند ساعت پس از آن که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه فراخوان نیروهای ذخیره برای شرکت در جنگ اوکراین را صادر کرد، در چند شهر این کشور تظاهرات اعتراضی برگزار شد و یک گروه حقوق بشر اعلام کرد که نیروهای امنیتی بیش از ۱۳۰۰ نفر را بازداشت کردند.
گروه مستقل حقوق بشری «نظارت بر اعتراض» (OVD-Info) گفت بر اساس اطلاعاتی که از ۳۸ شهر روسیه جمعآوری کرده است، بیش از ۱۳۱۱ نفر تا اواخر عصر بازداشت شدهاند.
دستکم ۵۰۲ نفر در مسکو و ۵۲۴ نفر در سن پترزبورگ، دومین شهر پرجمعیت روسیه دستگیر شدند. بر اساس قوانین روسیه، برگزاری تجمعات اعتراضی بدون صدور مجوز، غیرقانونی است و دولت روسیه همین موضوع را بهانهای برای سرکوب این اعتراضات قرار داده است.
ایرینا ولک، یک مقام رسمی در وزارت کشور روسیه، در بیانیهای گفت که نیروهای امنیتی در مقابل «اعتراضات کوچک» در شهرهای این کشور ایستادهاند. ولک گفت:
«در تعدادی از مناطق، تلاشهایی برای انجام اقدامات غیرقانونی انجام شد و تعداد بسیار کمی از افراد در آن شرکت کردند. با همه این تجمعات برخورد شد و افراد متخلف دستگیر و برای تحقیقات به کلانتریها منتقل شدند.»
پروازهای یک طرفه برای خروج از روسیه روز چهارشنبه پس از اینکه پوتین دستور فراخوان فوری ۳۰۰هزار نیروی ذخیره را داد، به سرعت نایاب شد.
جنبش «وسنا» از گروههای اپوزیسیون دولت روسیه خواستار برپایی اعتراضات عمومی شد و گفت:
«هزاران مرد روس، پدران، برادران و شوهران ما، به چرخ گوشت جنگ پرتاب خواهند شد. برای چه خواهند مرد؟ مادران و کودکان برای چه گریه خواهند کرد؟»
دفتر دادستانی مسکو هشدار داد که سازماندهی یا شرکت در تظاهرات ممکن است به ۱۵ سال زندان منجر شود. مقامات هشدارهای مشابهی را پیش از برپایی سایر اعتراضات صادر کردهاند. رویدادهای چهارشنبه، اولین تظاهرات ضد جنگ سراسری پس از روزهای نخست آغاز جنگ در اواخر فوریه بود. در آغاز جنگ نیز اعتراضات مشابهی برگزار شد اما نیروهای امنیتی آنها را سرکوب کردند.
خبرگزاری اینترفاکس به نقل از وزارت کشور روسیه اعلام کرد که تلاشها برای «سازماندهی تجمعات غیرمجاز» را خنثی کرده است.
در ادامه این بیانیه آمده است که تمامی تجمعات اعتراضی متوقف شد و افرادی که مرتکب «تخلفات» شدند دستگیر شدند و اکنون در انتظار تحقیقات و پیگرد قانونی قرار دارند.
پوتین گروه بزرگتری از روسها را به جنگ اوکراین فراخواند
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه روز چهارشنبه دستور بسیج نیروها را صادر و عملیات نظامی مسکو در اوکراین را تشدید کرد.
این تحول نشانگر تشدید قابل توجه جنگ روسیه علیه اوکراین است و تنها یک روز پس از یک سری اقدامات هماهنگ برای برگزاری همهپرسی الحاق در مناطق شرقی اوکراین رخ داد.
پوتین در سخنرانی روز چهارشنبه خود فراخوان نیروهای ذخیره برای جنگ را اقدامی در جهت حفظ حاکمیت ارضی کشور خواند:
«به منظور حفاظت از سرزمین مادری، حاکمیت و تمامیت ارضی آن و تضمین امنیت مردم روس در سرزمینهای آزاد شده، لازم میدانم از پیشنهاد وزارت دفاع و ستاد کل برای انجام یک اقدام جزئی حمایت کنم. بسیج در فدراسیون روسیه. ما در مورد بسیج نسبی صحبت میکنیم. یعنی فقط شهروندانی که در حال حاضر در نیروهای ذخیره هستند و در رأس آنها همه کسانی که در نیروهای مسلح خدمت کردهاند، دارای مهارتهای نظامی و تجربه مرتبط هستند. فقط آنها مشمول خدمت اجباری خواهند شد.»
پوتین گفت غرب همانند شوروی در سال ۱۹۹۱ به دنبال تجزیه روسیه هم بود و اقدامات او برای مقابله با این تصمیم غرب بود. جو بایدن چند ساعت بعد در سخنرانیاش در مجمع عمومی سازمان ملل این روایت پوتین را رد کرد و گفت آنها هیچگاه به دنبال جنگ و درگیری و تهدید روسیه نبودهاند.