دوشنبه ۲۸ شهریور در حالی که مقامهای امنیتی در تهران به بیان جنبههای تکراری روایتشان از مرگ مهسا (ژینا) امینی مشغول بودند، در استانهای غربی ایران به دعوت گروههای سیاسی و حقوقبشری اعتصاب گستردهای در جریان بود.
گزارشهای زمانه درباره قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی را دنبال کنید:
گسترش اعتراضها به قتل حکومتی مهسا امینی: معترضان در پاوه، تهران، رشت و مشهد هم به خیابان آمدند
قتل حکومتی مهسا امینی: در آستانه اعتصاب عمومی کردستان، اعتراضات در سنندج و کرج
ستاد امر به معروف: به جای یک گشت مشخص، تبلیغ بیشتر و آتش به اختیار کردن طرفداران حجاب
قتل مهسا امینی؛ فراخوان فعالان زنان در ایران برای تجمع اعتراضی و تجمع در دانشگاه تهران
گلوله، پاسخ سوگواری ــ گزارشی از شهروندان زخمیشده در مراسم خاکسپاری مهسا امینی
پدر مهسا امینی: «قسم میخورم دخترم را از بین بردند»
اعتراض یکصدای تشکلهای کارگری و مدنی مستقل ایران به قتل حکومتی مهسا امینی
اعتراضهای گسترده به کشته شدن مهسا امینی در سنندج؛ نیروهای امنیتی به معترضان حمله کردند
خاکسپاری مهسا امینی ــ به معترضان عزادار در برابر فرمانداری سقز شلیک کردند
مهسا امینی پس از چهار روز کما، در بیمارستان کسری جان باخت ــ شعار علیه رهبر جمهوری اسلامی در اعتراضها
روایت شاهدان عینی از برخورد خشن گشت ارشاد؛ دختر ۲۲ ساله سقزی در کما
براساس تصاویری که در شبکههای اجتماعی منتشر شده است، مغازهداران و بازاریان در شهرهای کامیاران، سقز، سنندج، کرمانشاه، بوکان، بانه، ارومیه، پیرانشهر، جوانرود، پاوه و دهگلان در اعتراض به قتل مهسا امینی اعتصاب کردند.
بدین ترتیب در استانهای کردستان و ایلام و کرمانشاه و آذربایجان غربی اعتصاب سر گرفته است.
در روزهای گذشته گروهی از احزاب و تشکلهای سیاسی، مدنی و فرهنگی و فعالان حقوق زنان در استان کردستان با انتشار بیانیههای جداگانه از مردم بهویژه کسبه و بازاریان خواسته بودند تا روز دوشنبه ۲۸ شهریورماه، دست به اعتصاب عمومی بزنند.
خبرهایی که به دست زمانه رسیده است، از حضور بسیار سنگین نیروهای امنیتی در شهرهای کردستان حکایت دارند.
در همین ارتباط شامگاه دوشنبه نیز جمعی از کسبه و بازاریان در شهرهای کردستان و کرمانشاه توسط نیروهای امنیتی از جمله از طریق پیام کوتاه تهدید شده بودند که در صورت عدم بازگشایی مغازهها «برابر مقررات با این افراد برخورد خواهد شد».
همچنین منابع حقوق بشری کُرد گزارش کردند که اعتراضات مردمی در شهرستان دیواندره و سقز در روز دوشنبه ۲۸ شهریور با دخالت نیروهای امنیتی و شلیک به معترضان به خشونت کشید شده و تاکنون دستکم دو تن از معترضان زخمی شدند.
تا این لحظه اخباری از احتمال دستگیری معترضان در این شهر گزارش نشده است.
حکومت برای جلوگیری از گسترش اعتراضها دست به دامان فیلترینگ هم شده. به گزارش روزنامه «شرق»، نام «مهسا امینی» در پیامکهای همراه اول فیلتر شده است.
اعتراض در دانشگاهها، بیانیه دانشجویان علیه سرکوب نظاممند زنان در جمهوری اسلامی
در ادامه واکنشها به قتل مهسا امینی در ایران، دوشنبه ۲۸ شهریور، دانشجویان دانشگاههای پلی تکنیک، امیرکبیر، علامه طباطبایی، هنر، تربیت مدرس، بهشتی، تهران و اصفهان با شعارهایی از جمله «میکشم میکشم، هر آنکه خواهرم کُشت» و «کُشتن برای روسری، تا کی چنین خاکبرسری» اعتراض کردند.
در دانشگاه امیرکبیر تهران، بسیجیها به دانشجویان معترض حمله کردند:
در دانشگاه تهران نیز دانشجویان شعار میدادند: «خیابونا غرقِ خون؛ استادامون خفهخون» و «خامنهای قاتله، ولایتش باطله».
همزمان ۱۴ تشکل دانشجویی در ایران با انتشار یک بیانیه مشترک خواستار «انحلال گشت ارشاد و پلیس امنیت اخلاقی به عنوان یکی از مهمترین نهادهای سرکوب پس از انقلاب» شدند.
در بخشی از این بیانیه «گشت ارشاد» به عنوان «عریانترین و در عین حال خشنترین وجه از یک رژیم اجتماعی کنترل و انقیاد بدنها» یاد شده است. «کنترل و انقیادی که دامنهی آن از کف خیابانها، کارخانهها، بیمارستانها، مدارس و دانشگاهها و… تا آشپزخانهها و اتاقهای خواب خانهها گسترده است و با تحدید زیست اجتماعی زنان استثمار و ستم را برای آنها به ارمغان میآورد.»
این ۱۴ تشکل دانشجویی در بیانیهشان نوشتهاند که «جنایتی که در حق مهسا امینی رخ داده بار دیگر نشان داد که ستم و استثمار علیه زنان در نظم کنونی، تمامیت جان و هستی آنها را نیز هدف قرار میدهد.»
این تشکلها به دیگر اشکال سرکوب زنان در ایران از جمله «محروم کردن زنان از حق پایان خودخواسته بارداری، قوانین مرتجعانه خانواده، نابرابریهای دستمزدی و استثمار مضاعف در محل کار» هم اشاره کردهاند و آن را بخشی از نظام سرکوب زنان در جمهوری اسلامی دانستهاند.
تشکلهای مستقل دانشجویی در دانشگاههای علم و صنعت، نوشیروانی بابل، الزهرا، علامه طباطبایی، علوم پزشکی مشهد، علم و صنعت، فردوسی مشهد، تربیت مدرس، علوم پزشکی تبریز، خلیج فارس بوشهر، علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، علوم پزشکی کرمان، علوم پزشکی لرستان و علوم پزشکی اردبیل این بیانیه را امضا کردهاند.
انگشتها دیکتاتور را نشانه رفتهاند
در پی درگذشت مهسا امینی پس از چهار روز کما، موجی از خشم جامعه ایران را دربرگرفته است.
در روزهای گذشته و پس از خاکسپاری این دختر ۲۲ ساله کرد در گورستان آیچی سقز نیز شهروندان معترض در این شهر و سپس سنندج به خیابان آمدند. این اعتراضها با شعار علیه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، و آتش زدن بنر او همراه بود. نیروهای امنیتی به سرکوب این اعتراضها دست زدند و در تیراندازی آنها به سوی معترضان و ضرب و شتم آنها با باتوم، تعدادی زخمی و به مراکز درمانی منتقل شدند.
هرچند حکومت قتل مهسا امینی را «یک حادثه» و بدون دخالت نیروهای امنیتی خوانده است، شمار قابل توجهی از نهادهای کارگری و مدنی مستقل ایران در بیانیههای جداگانه به تندی به حکومت و سیاستهای سرکوبگرانهاش علیه زنان تاختند و قتل مهسا امینی را زاییدهی خشونتی ساختاری و نظاممند علیه زنان در ایران توصیف کردند.
شکستگی جمجمه و پل صراط
صبح روز دوشنبه، شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال تصاویری از سیتیاسکن مهسا امینی را منتشر کرد که یک گروه هکری در اختیارشان قرار داده بود. در این تصاویر شکستگی جمجمه و وجود خون در ریه مهسا مشخص است که تاییدی است بر موضوع ضرب و شتم او در زمان بازداشتش.
زمانه مستقلاً قادر به تأیید این گزارش نیست.
همزمان با این رویداد، حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران، در پایتخت ایران یک نشست خبری برگزار کرد. او در این نشست خبری از عملکرد گشت ارشاد دفاع کرد و کار آنها را منطبق بر «رویههای قانونی» دانست. رحیمی ضرب و شتم مهسا را هم رد کرد و گفت که در آخرت و پل صراط جلوی کسانی که به پلیس جمهوری اسلامی تهمت زدهاند خواهد گرفت.
بعد از این نشست خبری و مشابه دیگر رویدادهای مرتبط با عملکرد نهادهای امنیتی و نظامی در ایران، رئیس قوه قضائیه هم دست به کار شد و وعده «بررسی دقیق» موضوع را داد. مشابه دستوراتی که درباره کشتار معترضان در خوزستان، آبان ۹۸، دی ۹۶ و هواپیمای اوکراینی داده شد.
غلامحسین محسنی اژهای، این بار هم گفت که پرونده را «بدون ملاحظه» و «با سرعت و دقت» پیگیری میکند:
«با دادستان تهران صحبت کردهام که موضوع را از نقطه تذکر به این خانم و هدایتش به محل دیگر، بهصورت ویژه بررسی کند و همه دوربینهای عمومی و خصوصی مکانهای مورد تردد بررسی شود…پزشکی قانونی هم در حال پیگیری است و همه اقدامهای اولیه، ازجمله نمونهبرداری از پیکر این خانم و ارسال به آزمایشگاه انجام شده است که باید منتظر نتیجه آزمایشها باشیم.»