«چارچوب هماهنگی شیعیان عراق»، متشکل از ائتلاف «دولت قانون» به رهبری نوری المالکی، «ائتلاف الفتح» به رهبری هادی العامری، «عصائب اهل حق» به رهبری قیس خزعلی، ائتلاف «نیروهای دولت ملی» به رهبری عمار الحکیم و ائتلاف «عقد الوطنی» به رهبری فالح الفیاض، سهشنبه شب ۸ شهریور / ۳۰ اوت در بیانیهای ضمن «فتنه» خواندن رویدادهای چند روز اخیر در این کشور، خواستار از سرگیری فعالیتهای پارلمان عراق شد.
صالح محمد العراقی، سخنگوی مقتدی صدر چهارشنبه ۹ شهریور / ۳۱ اوت با انتشار بیانیهای «چارچوب هماهنگی» و شبهنظامیان آن را «وقیح» خواند و گفت آنها «در برابر اراده ملت و مرجعیت و طایفهها میایستند و اعلام میکنند که برای تشکیل دولت وقیحشان جلسه پارلمان تشکیل میدهند».
او افزود این اقدام در حالی رخ میدهد که «خون کشتهشدگان تظاهرات مسالمتآمیز با گلوله شبهنظامیان کثیفشان خشک نشده» است.
در روزهای اخیر پس از آنکه مقتدی صدر اعلام کرد از سیاست کنارهگیری خواهد کرد، شهرهای عراق ناآرام شدند. طرفداران صدر به خیابانها آمدند و در منطقه سبز بغداد به کاخ ریاست جمهوری یورش بردند. درگیری شبهنظامیان طرفدار صدر و حشد الشعبی و نیروهای امنیتی منجر به کشتهشدن دستکم ۳۰ نفر و زخمی شدن ۷۰۰ نفر از جمله ۱۱۰ نفر از نیروهای امنیتی شد و ارتش مقررات منع رفتوآمد سراسری برقرار کرد. این درگیریها تنها پس از آن خاتمه یافت که مقتدی صدر از طرفداران خود خواست به اعتراضات پایان دهند.
سخنگوی مقتدی صدر در انتقادهای شدید خود گفت نیروهای «چارچوب هماهنگی»، «نه دین دارند نه اخلاق نه اندکی شرافت (…) نه اصلاحات میفهمند، نه انقلاب، نه مسالمتآمیز بودن و نه رنج مردم را».
بهگفته صالح محمد العراقی، این گروهها حتی یک بار نیز برای کشف فساد اقدامی نکردهاند و نه فقط به فساد دل بستهاند بلکه «دشمن اصلاح و مصلحان هستند».
العراقی همچنین افزود:
«اگر چارچوب هماهنگی اعلام عزا نکند، من و جریان صدر را از امروز دشمن درجه یک خود به حساب بیاورد. از همه روشها علیه آنها استفاده خواهیم کرد، البته بهدور از خشونت و ترور».
او به نقش جمهوری اسلامی ایران در رویدادهای عراق نیز اشاره کرد و خطاب به ایران گفت «شتر خود در عراق را مهار کند وگرنه خیلی زود زمان پشیمانی فراخواهد رسید».
«چارچوب هماهنگی شیعیان عراق» برای پایان بخشیدن به شرایط موجود در نشست شب گذشته خود اعلام کرده بود که «دولت خدمتگزار ملی باید تشکیل شود، با فساد مبارزه و اقتدار به دولت بازگردانده شود».
پس از پیروزی جریان صدر در انتخابات پارلمانی اکتبر ۲۰۲۱، «چارچوب هماهنگی» تلاشهای این جریان و متحدان آن، حزب دموکرات کردستان بهرهبری مسعود بارزانی و حزب سنی «تقدم» بهرهبری محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان را برای تشکیل دولت متوقف کرد. انتخاب رئیس جمهوری در عراق برای تشکیل دولت ضروری است و به دو سوم آرای پارلمان نیاز دارد. «چارچوب هماهنگی» موفق شد یک سوم آرای نمایندگان پارلمان برای جلوگیری از این انتخاب را تضمین کند. از آن زمان، روند تشکیل دولت به بنبست خورد و ۷۳ نماینده جریان صدر در ماه ژوئن به نشانه اعتراض از پارلمان خارج شدند. بدین ترتیب «چارچوب هماهنگی» با ۱۳۰ کرسی به بزرگترین ائتلاف در پارلمان تبدیل شد زیرا ۴۰ کرسی جدید در روند جایگزینی کرسیهای متعلق به جریان صدر در اختیار این گروه قرار گرفت.
«چارچوب هماهنگی» سپس محمد شیاع السودانی، استاندار سابق میسان و وزیر دولتهای نوری المالکی و حیدر العبادی را بهعنوان نخستوزیر معرفی کردند اما صدر با نخستوزیری السودانی مخالفت کرد و طرفداران صدر در اعتراض، ساختمان پارلمان را به اشغال خود در آوردند.
برخی از نیروهای شرکتکننده در «چارچوب هماهنگی» از دولت مصطفی الکاظمی بهدلیل «تعلل» در رویدادهای اخیر عراق انتقاد کردهاند.
آخرین مورد آن قیس الخزعلی، رهبر «عصائب اهل حق» است. او روز چهارشنبه اعلام کرد که الکاظمی به وظیفه خود بهعنوان فرمانده کل نیروهای مسلح عمل نکرد.
قیس الخزعلی گفت «اگر با قانونشکنان برخورد نشود بار دیگر قانون را خواهند شکست».
رهبر «عصائب اهل حق» این رویدادها را «تلاش برای انقلاب» و «کودتا علیه کل نظام حکومت بهجز رئیس قوه مجریه» دانست و افزود وضعیت کنونی کشور بسیار نابهسامان است، نه پارلمانی وجود دارد نه دولتی. او تأکید کرد که هرچه سریعتر باید پارلمان تشکیل جلسه دهد و دولت بر اساس چارچوبهای قانونی تشکیل شود و مسائل را بهشکل ریشهای حل کند.
این در حالی است که مصطفی الکاظمی شب گذشته در یک سخنرانی تلویزیونی گفت در صورت ادامه درگیریها و اختلافها از نخستوزیری کنارهگیری خواهد کرد.
الکاظمی گفت کمیته تحقیق برای شناسایی عاملان تیراندازی در منطقه سبز و عاملان حملات خمپارهای و با آرپیجی به نیروهای نظامی کشور در این منطقه، تشکیل شده است.
در پی پایان گرفتن درگیریهای اخیر در عراق، مجید میراحمدی، معاون سیاسی وزیر کشور ایران و رئیس ستاد مرکزی اربعین گفت امکان عبور زائران ایرانی از مرزهای زمینی به عراق فراهم شده است.
میراحمدی افزود مرزهای هوایی نیز از روز گذشته (سهشنبه) برای سفر زائران به عراق باز شده بود.
پس از ناآرامیهای چند روز اخیر مرز ایران و عراق بهمدت ۴۸ ساعت بسته شده بود.