چند مقام دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا سهشنبه ۳۰ اوت/ ۸ شهریور به شبکه سیانان اعلام کردند واشنگتن بر این باور است که روسیه اکنون پهپادهای ایرانی را در اختیار دارد. به گفته آنها ایالات متحده بر پایه ارزیابیهای خود میگوید روسیه احتمالاً قصد دارد پهپادهای ایرانی با قابلیت حمل تسلیحات را در میدان نبرد در اوکراین مستقر کند. طبق گزارش سیانان روسها پهپادهای ساخت ایران را اوایل ماه جاری میلادی در یکی از فرودگاههای ایران تحویل گرفته و در اواسط ماه اوت با هواپیماهای باری به روسیه منتقل کردهاند.
ایالات متحده آمریکا میگوید روسیه به صورت رسمی پهپادهای مهاجر۶، شاهد، شاهد ۱۲۹ و شاهد ۱۹۱ را خریداری کرده و برای استفاده احتمالی در جنگ اوکراین به روسیه منتقل کرده است.
هر دو نوع پهپاد مهاجر و شاهد قابلیت حمل مهمات هدایت شونده با دقت بالا را دارند و همچنین میتوان از آنها برای جاسوسی استفاده کرد. به گفته مقامهای کاخ سفید اپراتورهای روسی همچنان در حال آموزش روی پهپادها در داخل ایران هستند و روسیه قصد دارد صدها فروند از آنها را برای حملات هوا به زمین، جنگ الکترونیک و هدفگیری در داخل اوکراین وارد کند.
پیشتر خبرگزاری آسوشیتدپرس هم گزارش داده بود که علیرغم هشدارهای واشنگتن به تهران مبنی بر عدم ارسال پهپاد به روسیه، مسکو اخیراً به صدها پهپاد ایرانی دست یافته است که میتوانند در جنگ این کشور علیه اوکراین مورد استفاده قرار گیرند. تحلیلگران میگویند استفاده از پهپادهای ایرانی میتواند کمک چشمگیری برای روسیه باشد چرا که ارتش این کشور به دنبال کاهش تأثیر سامانههای موشکی توپخانه با تحرک بالا (HIMARS) است که ایالات متحده و متحدانش در اختیار اوکراین قرار دادهاند. . HIMARS بردی معادل ۴۹ مایل دارد و اوکراین را قادر میسازد تا به اهدافی در پشت خط مقدم روسیه حمله کند.
در همین حال مقامهای اطلاعاتی آمریکا به روزنامه واشنگتن پست گفتهاند بسیاری از پهپادهایی که روسیه از ایران خریداری کرده است، در حین آزمایش با شکستهای متعددی مواجه شدهاند، بنابراین مشخص نیست که این پهپادها تا چه اندازه بتواند از سوی روسیه به کار گرفته شوند.
دولت بایدن در ماه ژوئيه هشدار داده بود که روسیه به دنبال خرید هواپیماهای بدون سرنشین در بحبوحه کمبود شدید عرضه ناشی از جنگ در اوکراین و تحریمهای غرب است که تلاشهای روسیه برای تولید تسلیحات جدید را با مشکل مواجه کرده است. واشنگتن تصاویر ماهوارهای را منتشر کرد که نشان میداد که یک هیئت روسی حداقل دو بار در هشتم ژوئن و پنجم ژوئیه از فرودگاه کاشان بازدید کردهاند تا پهپادهای دارای قابلیت حمل سلاح را بررسی کنند. به گفته مقامهای آمریکایی، هواپیماهای روسی قبل از ارسال تسلیحات به روسیه، به مدت چندین روز تجهیزات پهپادی را در فرودگاهی در ایران بارگیری کردهاند.
در آن زمان، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید تأکید کرد که دولت «اطلاعاتی دارد مبنی بر اینکه حکومت ایران در حال آمادهسازی چند صد پهپاد برای انتقال به روسیه است».
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، دیروز دوشنبه به خبرنگاران گفت تهیه و تحویل پهپادها همچنان از سوی ایران ادامه دارد.
ایران تأمین پهپاد روسیه را رد کرده است. حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ماه گذشته «همکاریهای گسترده با روسیه از جمله در بخش دفاعی» را تأیید کرد اما مدعی شد «ما به هیچ یک از طرفهای درگیر در این جنگ کمک نمیکنیم، زیرا معتقدیم که (جنگ) باید متوقف شود».
اوکراین میگوید عملیات ضدحمله را آغاز کرده است
در آنسوی میدان جنگ، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین دوشنبه شب از شروع عملیات ضد حمله علیه نیروهای روسیه برای بازپسگیری مناطق اشغالی در جنوب اوکراین خبر داد و از سربازان روس خواست برای نجات جانشان میدان جنگ را ترک کنند.
زلنسکی گفت: «اشغالگران باید بدانند ما آنها را از مرز بیرون خواهیم کرد. خط مرزی ما تغییر نکرده است.»
او افزود با کسانی که تسلیم شدهاند طبق کنوانسیون ژنو رفتار خواهد شد.
ناتالیا هومنیوک، سخنگوی فرماندهی جنوب اوکراین، روز دوشنبه از آغاز حمله به شهر خرسون خبر داد اما گفت نیروهای روسیه در جنوب «بسیار قدرتمندند» و این عملیات به «سکوت» نیاز دارد زیرا توجه رسانهها میتواند بر نتایج آن تأثیر بگذارد.
الکسی آرستویچ، از مشاوران ارشد زلنسکی هم مدعی شد که نیروهای اوکراینی از خطوط دفاعی روسیه در چندین منطقه از خط مقدم نزدیک شهر خرسون عبور کردهاند. او در یک مصاحبه ویدئویی گفت که نیروهای اوکراینی در حال گلولهباران کشتیها در منطقه خرسوناند که مسکو برای تأمین اراضی تحت اشغال روسیه در کرانه غربی رودخانه دنیپر استفاده میکند. او اما به اوکراینیها هشدار داد که انتظار پیروزی سریع در جنوب را نداشته باشند.
سرگی خلان، معاون محلی و مشاور فرماندار منطقهای خرسون هم مدعی شد نیروهای اوکراینی با «حمله توپخانهای سنگین»، پس از شکستن خط مقدم در سه نقطه، چهار روستا در نزدیکی شهر خرسون را بهعنوان «هدف اصلی» پس گرفتند و روسها را مجبور به فرار کردهاند.
از سوی مقابل وزارت دفاع روسیه اذعان کرد که حمله جدید اوکراین در مناطق میکولایف و خرسون آغاز شده است، اما از شکست این حمله خبر داد و اعلام کرد اوکراینیها تلفات قابل توجهی متحمل شدهاند. در بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده است: «تلاش تهاجمی دشمن با شکست بدی مواجه شد».
مقامهای محلی انتصابی روسیه هم اعلام کردند که رگبار موشکهای اوکراینی به قطعی برق و آب در شهر نوا کاخوفکا، در شرق شهر خرسون انجامیده است.
همزمان با این تحولات که به صورت مستقل تأیید نشدهاند، نگرانیها درباره درگیریها در اطراف نیروگاه هستهای زاپوریژیا ادامه دارد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه از اعزام کارشناسهای هستهای سازمان ملل به این نیروگاه خبر داد.