رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی رئیس آژانس گفت کارشناسهای هستهای سازمان ملل امروز دوشنبه ۷ شهریور / ۲۹ اوت به سمت نیروگاه هستهای زاپوریژیا رفتند.
گروسی در توییتر نوشت:
«ما باید از ایمنی بزرگترین تأسیسات هستهای اوکراین و اروپا محافظت کنیم.»
نیروگاه هستهای زاپوریژیا در ماه مارس گذشته به دست نیروهای روسیه افتاد، اما همچنان کارکنان اوکراینی آن را اداره میکنند. این نیروگاه در روزهای اخیر به نقطه پرتنش درگیریها در جنگ اوکراین تبدیل شد؛ جنگی که دیگر فرسایشی شده است و عمدتاً در شرق و جنوب اوکراین ادامه دارد.
رافائل گروسی بدون آنکه تاریخ مشخصی اعلام کند گفت تیم آژانس بینالمللی انرژی اتمی که او رهبری میکند، این هفته به تأسیسات هستهای در کنار رودخانه دنیپرو در نزدیکی خط مقدم جبهه در جنوب اوکراین خواهد رسید.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز بهطور جداگانه توییت کرد که این مأموریت ضمن ارزیابی آسیبهای فیزیکی، شرایطی را که کارکنان در آن کار میکنند، «عملکرد سامانههای ایمنی و امنیتی» و همچنین «فعالیتهای پادمانی فوری» را مشخص خواهد کرد.
سازمان ملل متحد و اوکراین خواستار خروج تجهیزات و پرسنل نظامی از این بزرگترین تأسیسات هستهای اروپا شدهاند تا اطمینان حاصل شود که این نیروگاه هدف حملات نظامی قرار نمیگیرد.
با افزایش نگرانی از وقوع یک حادثه هستهای دیگر در کشوری که هنوز پیامدهای فاجعه سال ۱۹۸۶ چرنوبیل در آن دیده میشود، مقامهای زاپوریژیا به توزیع قرصهای ید و آموزش به ساکنان منطقه کشانده است که چگونه از آنها در صورت نشت تشعشعات استفاده کنند.
آندری ایرماک، رئیس دفتر ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، اواخر روز گذشته، یکشنبه ۶ شهریور / ۲۸ اوت در کانال تلگرامی خود به همراه ویدئویی از آتشنشانها که در حال خاموش کردن خودروهای سوخته بودند گفت:
«نیروهای روسی به سمت انرهودار، شهری که نیروگاه در آن واقع است، شلیک کردند. آنها تحریک میکنند و تلاش میکنند که جهان باجخواهی کنند.»
ارتش اوکراین پیش از این، از گلولهباران ۹ شهر دیگر در آن سوی رودخانه دنیپرو خبر داده بود.
وزارت دفاع روسیه نیز از حملات بیشتر اوکراینیها به این نیروگاه در آخر هفته خبر داد. ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه گفت:
«۹ گلوله شلیکشده توسط توپخانه اوکراینیها در محوطه نیروگاه فرود آمد.»
او با بیان اینکه وضعیت تشعشعات رادیو اکتیوی در منطقه نیروگاه هستهای عادی است» در بیانیهای گفت:
«در حال حاضر پرسنل فنی تماموقت وضعیت فنی نیروگاه اتمی را زیر نظر دارند و از بهرهبرداری آن اطمینان حاصل میکنند.»
خبرگزاری دولتی روسیه به نقل از مقامهای این کشور گفته است یک پهپاد اوکراینی که قصد حمله به تأسیسات ذخیرهسازی زبالههای هستهای در این نیروگاه را داشت، سرنگون کردهاند.
شبکه برق دو راکتور نیروگاه هستهای زاپوریژیا هفته گذشته به دلیل گلولهبارانها برای مدتی قطع شد.
وزارت امور خارجه آمریکا روز یکشنبه اعلام کرد که روسیه نمیخواهد خطر شدید رادیولوژیکی در این نیروگاه را بپذیرد و پیشنویس توافقنامه منع اشاعه هستهای را به دلیل ذکر چنین خطری مسدود کرده است.
«پاسخ به حملات»
ارتش اوکراین بامداد دوشنبه ۷ شهریور / ۲۹ اوت اعلام کرد که در منطقه دونتسک در شرق اوکراین، نیروهای روسیه زیرساختهای نظامی و غیرنظامی را در نزدیکی باخموت، شومی، یاکوولیوکا، زایتسوو و کودما گلولهباران کردند.
پاولو کیریلنکو، فرماندار این منطقه گفت حملات روسیه روز یکشنبه هشت غیرنظامی را در استان دونتسک کشته است. روسیه هدف قرار دادن غیرنظامیان را رد میکند.
ولودیمیر زلنسکی یکشنبه شب در یک سخنرانی ویدیویی وعده داد که «در اقدامات بعدی مدافعان ما اشغالگران پیامدهای اقدامات خود را خواهند دید.»
زلنسکی افزود:
«هیچ تروریستی در حملات به شهرهای ما بیپاسخ نخواهد ماند. زاپوریژیا، اوریخف، خارکف (خارکیف)، دونباس – آنها برای همه این مناطق پاسخ خود را خواهند گرفت.»
فرماندار منطقه گفته است گلولهباران روسیه غیرنظامیان بیشتری را در شرق اوکراین آواره کرده است، و سه چهارم مردم دونتسک که بخشی از منطقه وسیعتر دونباس را تشکیل میدهد، از محل زندگی خود گریختهاند.
دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین این هفته به سوئد و جمهوری چک سفر خواهد کرد و برای تحریمهای بیشتر علیه روسیه از جمله ممنوعیت صدور روادید در سراسر اتحادیه اروپا برای روسها تلاش خواهد کرد.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تلویزیون اتریش گفت بعید میداند در نشست این هفته وزیران خارجه اتحادیه اروپا به اتفاق آرا از ممنوعیت صدور روادید برای همه روسها حمایت شود.