لندن در تابستان امسال چنان گرم شد که روزنامه‌ها تیتر زدند دمای هوا در این شهر از دمای هوای داغ دبی فراتر رفته است. کشورهای اروپایی مانند اسپانیا و پرتغال یکی پس از دیگری رکوردهایی را در سال جاری ثبت کردند.
نیمکره شمالی در واقع شاهد دمای بی‌سابقه‌ای بود، آتش سوزی‌هایی که بخش‌هایی از اروپا را فرا گرفت و خشکسالی منابع غذایی را تهدید می‌کرد. اغلب، شهرهای اروپایی شاهد شرایط گرم‌تری نسبت به شهرهای خلیج فارس بودند.
اما کارشناسان می‌گویند که دما به تنهایی معیار مناسبی برای زیست‌پذیری یک شهر نیست – ترکیبی از گرما و رطوبت این معیار است و به همین دلیل است که خاورمیانه حتی در دماهای یکسان به مراتب کمتر از اروپا قابل زندگی است.
خاورمیانه هنوز بسیار گرم است. آبادان با رسیدن به ۵۳ درجه سانتیگراد در ۵ آگوست رکورد گرم‌ترین دمای خشک امسال را به نام خود ثبت کرد.
زمانی که هوا مرطوب است، سرد کردن آن سخت‌تر است، زیرا بدن ما برای انتقال گرمای خود به هوای «مرطوب» به جای هوای خشک تلاش می‌کند، که باعث می‌شود عرق کردن و کاهش دمای بدن سخت‌تر شود.
اندازه گیری گرما همراه با رطوبت، دمای حباب تر نامیده می‌شود. این نام از روش اندازه‌گیری این وضعیت ناشی می‌شود: پیچیدن یک پارچه مرطوب دور یک دماسنج و اندازه گیری دما در حین تبخیر آب.
این معیار به طور مستقیم به توانایی بدن ما برای خنک کردن خود از طریق تعریق اشاره می‌کند.
خاورمیانه به ویژه در برابر افزایش دمای جهانی آسیب‌پذیر است. این منطقه در حال حاضر گرم است و می‌تواند مرطوب هم باشد. بنابراین، گرمایش زمین می‌تواند آن را به منطقه‌ای تبدیل کند که سلامت انسان در آن به خطر می‌افتد.
نویسندگان پژوهش «ظهور حرارت و رطوبت بیش از حد تاب‌آوری انسان» در ۲۰۲۰ هشدار داده‌اند که حوزه خلیج فارس در صورت ادامه روند گرمایش جهانی فعلی غیرقابل سکونت خواهد شد.
در ۱۹ ژوئیه، بریتانیا گرم‌ترین روز ثبت شده خود را تجربه کرد و برای اولین بار دمای ۴۰ درجه سانتیگراد را پشت سر گذاشت. بالاترین میزان دما در شرق انگلیس ۴۰.۳ بود. در همان روز، میانگین دما در لندن و دبی ۳۴ درجه بود – اما دمای حباب تر در لندن ۲۰ درجه سانتیگراد بود، در حالی که دبی ۲۷ درجه سانتیگراد.
خلیج فارس یکی از معدود مکان‌هایی در جهان است که دمای حباب تر را ثبت کرده است که از آستانه بقای انسان یعنی ۳۵ درجه سانتیگراد فراتر رفته است. از سال ۲۰۰۵، ۹ مورد جداگانه در این مورد ثبت شده است.
دمای حباب تر ۳۵ درجه سانتیگراد به این معنی است که بدن دیگر نمی تواند خود را تا دمایی خنک کند که بتواند عملکرد طبیعی خود را حفظ کند.
دمای حباب تر کمتر از ۳۵ درجه سانتیگراد نیز ایده آل نیست. انسان‌ها در دمای پایین‌تر مرطوب نیز استرس گرمایی را تجربه می‌کنند. درجه‌ای که آنها می‌توانند از چنین استرس گرمایی جان سالم به در ببرند به تناسب اندام، سن و شرایط از قبل موجود بستگی دارد.
کشورهای عربی نفت خیز خلیج فارس خود را در برابر گرما با تهویه مطبوع پر انرژی مجهز کرده‌اند، اما دیگر کشورهای منطقه این امتیازات را ندارند.
در عراق، از کارمندان شهر بصره خواسته شد به دلیل دمای بالا در اوایل ماه جاری در خانه بمانند. با این حال، خانوارها فقط تا ۱۰ ساعت برق از شبکه سراسری دریافت می‌کنند، و کسانی که توانایی پرداخت آن را دارند، برای پوشش ساعات دیگر به ارائه‌دهندگان ژنراتور‌های خصوصی پول می‌دهند.
در غزه، ساکنان تنها با سه تا چهار ساعت برقی که در روز دریافت می‌کنند، خنک می‌شوند و روزانه تا ۲۰ ساعت بدون برق رنج می‌برند. به همین ترتیب، دولت لبنان بیش از دو ساعت برق در روز تامین نمی‌کند.
حتی در برخی از کشورهای عربی خلیج فارس، مانند کویت، که در آن رفاه ساختمانی وجود دارد، دسترسی به تهویه مطبوع برای همه، از جمله کارگران ساختمانی که در فضای باز مشغول به کار هستند، در دسترس نیست.
آثار مخرب ناشی از گرمایش زمین همین حالا خود را در خاورمیانه نشان داده‌اند: از سیلاب‌های بی‌سابقه، تا دماهای بیش از حد داغ، آتش‌سوزی‌های طبیعی، بی‌آبی، هجوم حشرات موذی، از دست‌رفتن محصولات کشاورزی و …
اگرچه وضعیت اضطراری اقلیمی در خاورمیانه بسیار نگران‌کننده است، مشکلات جاری همچون جنگ یمن و سوریه، بحران لبنان، مسأله فلسطین، تنش ایران و متحدانش با عربستان و اسرائیل، پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی و … توجه‌ها را از این مسأله دورتر کرده است. به علاوه، وابستگی شدید بسیاری از دولت‌های این منطقه به نفت و سوخت‌های فسیلی کار مقابله با گرمایش زمین را دشوارتر نیز کرده است.