در ادامه تحولات ۱۷۲مین روز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین اعلام کرد نیروهای این کشور هر سرباز روسی را که به نیروگاه هستهای زاپوریژیا شلیک کند یا از این نیروگاه به عنوان پوششی برای شلیک به اوکراینیها استفاده کند، «بهطور ویژه» هدف قرار خواهند داد.
زلینسکی شامگاه شنبه ۱۳ اوت/۲۲ مرداد گفت:
«هر سرباز روسی که به سمت نیروگاه شلیک میکند یا از آن برای شلیک [به نیروهای اوکراین] استفاده میکند، باید بداند که به هدف ویژهای برای ماموران اطلاعاتی، سرویسهای ویژه و ارتش ما بدل خواهد شد».
این نیروگاه که در جنوب شرقی اوکراین واقع شده، در ماه مارس، کمی پس از آغاز تهاجم نظامی ارتش روسیه به اوکراین تسخیر شد. با اینحال هنوز توسط تکنسینهای اوکراینی اداره میشود. نبرد بر سر تصرف کامل این نیروگاه و گلولهباران بیمحابای بخشهای مختلف بیم یک فاجعه گسترده اتمی را افزایش داده است.
هر دو طرف دیگری را مسئول این گلولهها بارانها میخوانند. اوکراین روسیه را به گروگان گرفتن نیروگاه زاپوریژیا برای اعمال «ترور هستهای» متهم میکند و میگوید مسکو صدها سرباز را در نیروگاه مستقر کرده و در آنجا تسلیحات نظامی انبار کرده است. ایالات متحده آمریکا هم روسیه را به استفاده از این نیروگاه به عنوان «سپر هستهای» متهم میکند.
زلنسکی در جریان سخنرانی تلویزیونی خود در روز شنبه گفت:
«آنها دائماً با گلولهباران قلمرو نیروگاه هستهای دست به اقدامات تحریکآمیز میزنند و تلاش میکنند نیروهای اضافی خود را به این سمت بکشانند تا حتی بیشتر از کشور ما و کل جهان آزاد باج خواهی کنند.»
میخائیلو پودولیاک، مشاور رئیس جمهوری اوکراین هم روز شنبه روسیه را متهم کرد که «به بخشی از نیروگاه هسته ای که انرژی جنوب اوکراین را تأمین میکند، آسیب وارد کرده است». پودولیاک در توییتر نوشت:
«هدف این است که ارتباط ما را (با نیروگاه) قطع کنند و ارتش اوکراین را در این امر (ضربه به نیروگاه) مقصر بدانند».
از سوی مقابل روسیه اتهام حمله به نیروگاه زاپوریژیا را رد میکند. دیمیتری مدودف، نایب رئیس شورای امنیت روسیه، روز جمعه مقامهای اوکراین و غرب را به تلاش برای ایجاد فاجعهای شبیه چرنوبیل در این نیروگاه متهم کرد و اظهارات مقامهای اوکراین را «صددرصد مزخرف» خواند و در تلگرام نوشت:
«به نظر می رسد که ارازل در کیف و حامیان غربی آنها آمادهاند تا چرنوبیل دیگری را به راه بیندازند. راکتها و گلولهها هر چه بیشتر به راکتورهای نیروگاه هستهای زاپروژیا و تأسیسات ذخیره ایزوتوپهای رادیواکتیو نزدیک میشوند.»
خبرگزاری روسی تاس هم در گزارش خود نوشت که این نیروهای اوکراینی بودهاندکه با استفاده از پهپاد، توپخانه سنگین و راکتاندازهای متعدد، حملاتی را علیه نیروگاه انجام دادهاند که در بیشتر موارد توسط سیستمهای پدافند هوایی روسی دفع شده اما چندین گلوله به برخی از تأسیسات زیرساختی و منطقه ذخیرهسازی زبالههای هستهای اصابت کرده است.
نیروگاه زاپوریژیا که بزرگترین تاسیسات هستهای اروپا محسوب میشود، در جوار کرانه جنوبی رودخانه دنیپرو واقع شده است. نیروهای اوکراینی که همچنان کنترل شهرها و روستاهای آنسوی رودخانه را در دست دارند، تحت بمباران شدید نیروهای تحت فرمان روسیهاند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) که به دنبال بازرسی از این نیروگاه است، پیشتر در مورد فاجعه هستهای هشدار داده و گفته بود فاجعه محتمل است مگر اینکه جنگ متوقف شود. کارشناسان هستهای نگرانند که درگیریهای نظامی به استخرهای سوخت مصرفشده (زباله هستهای) نیروگاه یا راکتورها آسیب برساند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هم خواستار ایجاد یک منطقه غیرنظامی در اطراف تاسیسات زاپوریژیا شده است که هنوز توسط مهندسان اوکراینی اداره میشود.
کشورهای گروه هفت هم از بیم یک فاجعه هستهای، از مسکو خواستهاند تا نیروهای خود را از نیروگاه زاپوریژیا خارج کند.
هشدار مسکو درباره حامی تروریست خواندن کرملین
همزمان با این تحولات روسیه ایالات متحده آمریکا را به قطع روابط دوجانبه تهدید کرد.
یک مقام ارشد روسیه روز یکشنبه گفت مسکو به واشنگتن هشدار داده است که اگر سنای آمریکا قانونی را تصویب کند و در آن روسیه را «دولت حامی تروریسم» بخواند، روابط دیپلماتیک دو کشور بهشدت آسیب خواهند دید و تصویب چنین قانونی حتی ممکن است به قطع روابط دوجانبه منجر شود.
الکساندر دارچیف، رئیس بخش آمریکای شمالی وزارت خارجه روسیه گفت نفوذ ایالات متحده بر اوکراین به حدی افزایش یافته است که «آمریکاییها به طور فزایندهای در حال تبدیل شدن به یک طرف درگیریاند».
ایالات متحده آمریکا تاکنون میلیونها دلار پول و تسلیحات نظامی به اوکراین کمک کرده است. در عینحال ایالات متحده و اروپا درخواست اوکراین برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع را از بیم گستردهتر شدن جنگ رد کردهاند.
درگیریهای نظامی در میدان جنگ همچنان ادامه دارد. سرویس اطلاعات نظامی بریتانیا که حرکت نیروهای روسیه را رصد میکند، روز یکشنبه اعلام کرد اولویت روسیه در هفته گذشته احتمالاً تغییر جهت واحدها برای تقویت عملیات خود در جنوب اوکراین بوده و همزمان نیروهای خودخوانده تحت حمایت روسیه در دونباس به حملات خود به شمال شهر دونتسک ادامه دادند.
ادامه انتقال محمولههای غله از اوکراین
روز یکشنبه خبرگزاری رویترز هم به نقل از دو منبع کشتیرانی از نزدیکشدن اولین کشتی حامل غله اوکراین به بندر طرطوس در سوریه خبر داد. کشتی رازونی در تاریخ یکم اوت از بندر اودسای اوکراین تحت توافق روسیه و اوکراین با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه، به حرکت در آمد. محموله در ابتدا عازم لبنان بود، اما به گفته سفارت اوکراین گفت که خریدار اصلی از تحویل ۲۶هزار تن ذرت خودداری کرد و کشتی در ادامه به ترکیه رفت.
همزمان یک مقام سازمان ملل هم از بارگیری کشتی MV Brave Commander خبر داد که توسط سازمان ملل متحد اجاره شده است. این کشتی قرار است پس از اتمام بارگیری بیش از ۲۳ هزار تن گندم در بندر پیودنیی اوکراین، در روزهای آینده اوکراین را به مقصد آفریقا ترک کند و از طریق یک راهروی انتقال غله از دریای سیاه به اتیوپی برود.
محموله فوق که با کمکهای مالی برنامه جهانی غذای سازمان ملل، آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده و چند سازمان امدادی خصوصی تأمین شده است، اولین محموله کمکهای غذایی بشردوستانه است که از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین به آفریقا فرستاده میشود.
تهاجم نظامی روسیه به اوکراین که بیم درخطر افتادن امنیت غذایی جهانی را افزایش داده است، به آوارگی میلیونها نفر از مردم اوکراین منجر شده و جان هزاران نفر را گرفته است. از تعداد نظامان و غیرنظامیانی که در این جنگ کشتهشدهاند آمار دقیقی وجود ندارد.