کلمبیا روزهای تاریخی بیسابقهای را از سر میگذارند. یکشنبه ۷ اوت گوستاوو پترو به طور رسمی رئيسجمهور این کشور شد. و کمترین چیزی که میتوان گفت این است که چریک سابق ۶۲ ساله و اولین رئيسجمهور چپگرای این کشور مسیر دشواری را پیشرو دارد.
به نقل از روزنامه چپگرای ال اسپکتادور، تصدی گوستاوو پترو، به همراه فرانسیا مارکز در مقام معاون رئیس جمهوری، نقطه عطفی برای کشور است، نه فقط به این دلیل که او اولین رئیس جمهوری چپ در تاریخ کلمبیا است، بلکه به دلیل انتظارات زیادی که مردم از دولت او دارند.
علاوه بر موانع ریز و درشت، مهمترین چالش پترو آن است که از پس «انتطار» عمومی و امید اجتماعی برآید و امید اجتماعی را زنده نگه دارد؛ به ویژه که رقبای سرسخت او از حالا در شکاف میان امر واقع و امر مورد انتظار، امر شدنی و امر ناممکن در حال پراکندن تخمهای تردید اند.
در مراسم تحلیف خود در روز یکشنبه، پترو تلاش کرد پیامی کلی خطاب به همه کلمبیاییها بفرستد، نه فقط کسانی که به او رای دادند. او گفت:
«ما باید به شکافی که ما مردم را تکه پاره میکند و بذر نفاق و اختلاف میافکند، بگوییم بس است. من دو کشور نمیخواهم، من دو جامعه نمی خواهم. من یک کلمبیای قوی، منصف و متحد میخواهم.»
پترو که شهردار سابق بوگوتاست، در دور دوم انتخبات ریاستجمهوی که در ۱۹ ژوئن برگزار شد با حدود ۵۱ درصد بر رقیب پوپولیست و راستگرای خود رودولفو هرناندز پیروز شد و حالا به طور رسمی جانشین ایوان دوکه، رئيسجمهور سابق راستگرا و نامحبوب کلمیبیا شده است.
چرخش قدرت در کلمبیا از جنبه دیگری نیز تاریخی است و آن مربوط میشود به حضور فرانسیا مارکز، اولین معاون رئیس جمهور زن سیاستپوست کلمبیا که فعال محیط زیست و حقوق زنان و البته چهلساله و جوان است.
گوستاوو پترو سه مأموریت کلیدی درهمتنیده را برای دولت خود اعلام کرده است: پایان بخشیدن به جنگهای مواد مخدر، ایجاد عدالت اجتماعی و برقرای صلح مطلق.
کلمبیا بیشترین سهم را در تولید کوکائین جهان دارد و یک سر تمام رشتهها در این کشور به کوکائین و کارتلهای مواد مخدر مربوط میشود. مهمترین برنامه پترو مذاکره برای اتمام خشونت گروههای مافیایی و کارتلهای مسلحی همچون کلن دل گولفو است که طی نیم قرن گذشته آتش جنگ را این کشور شعلهور نگاه داشتهاند.
کلمبیا یکی از نابرابرترین کشورهای جهانی به لحاظ توزیع ثروت و امکانانات است. پترو در مراسم تحلیفش گفت که قابل تحمل نیست که ده درصد جمعیت این کشور هفتاد درصد ثروت این کشور را در اختیار داشته باشند.
در کارزار انتخاباتیاش، او همچنین قول داده بود داده بود مالیات ثروتمندان را افزایش دهد؛ جلوی سرکوب پلیسی را بگیرد؛ زیرساختهای بهداشت و آموزش را بهبود ببخشد؛ و با پایان بخشیدن به عملیاتهای اکتشاف نفت، کلمبیا را به به سمت انرژی غیرفسیلی سوق دهد. در مورد مواد مخدر نیز سیاست پترو جایگزینی رویکرد مجازات محور به نفع رویکردی است که در پی پیشگیری و جلوگیری از مصرف مواد مخدر است.
مساله دیگر روی میز کار پترو مربوط به نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا (فارک) است. این سازمان چریکی اگرچه پس از توافق سال ۲۰۱۶ به یک حزب سیاسی بدل شد، اما تنش و زد و خورد مسلحانه در برخی مناطق و پسلرزههای جنگ داخلی همچنان ادامه دارد. و البته علاوه بر فارک باید به ارتش آزادیبخش ملی هم اشاره کرد. پترو در اولین پیام رسمیاش به عنوان رئيسجهور از همه گروههای مسلح خواست که سلاحها را بر زمین بگذارند.
در مراسم تحلیف اگرچه روسای جمهور آرژانتین، شیلی و اکوادور و همچنین پادشاه اسپانیا حضور داشتند، اما برزیل، مکزیک و ایالات متحده، سه کشور بزرگ قاره آمریکا، غایب این جشن بودند.
موضوع جالب توجه مراسم تحلیف پترو ادای احترام مقامات عالی و از جمله نظامیان بلندمرتبه برای اولین بار در تاریخ کلمبیا به یک چریک سابق بود. به نقل از مجله راستگرای سمانا، برخی از نظامیها سالها با سازمان چریکیای که پترو عضو آن بود، یعنی جنبش ۱۹ آوریل جنگیده بودند. سازمان چریکی ام-۱۹ (جنبش ۱۹ آوریل) در سال ۱۹۷۴ تشکل شد و در درگیریهای مسلحانه کلمبیا تا زمان انحلال این سازمان در دهه ۹۰ مشارکت داشت.
حالا اولویت چریک سابق برقراری صلح مطلق است. در مراسم تحلیف، ارسی یا کمربند ریاست جمهوری را ماریا خوزه پیزارو — دختر نامزد سابق ریاست جمهوری و رهبر سابق سازمان چریکی جنبش ۱۹ آوریل یعنی کارلوس پیزارو که ترور شد— به گوستاوو پترو اهدا کرد. ماریا خوزه پیزارو در این مراسم ژاکتی پوشیده بود که روی آن گلدوزی شده بود:
«باشد که صلح به قیمت جان ما تمام نشود.»