روناک رضایی، فعال مدنی، دانشجوی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران و حامی حقوق کارگران است. او که برای انجام تحقیقات پایاننامهاش در آبادان زندگی میکرد، در جریان اعتراضها به فرو ریختن ساختمان متروپل در تاریخ ششم خردادماه ۱۴۰۱ بازداشت شد.
بازداشت روناک رضایی همزمان بود با موج بازداشت گسترده فعالین صنفی و کارگری و نیز معترضان به فاجعه متروپل آبادان.
به گفته یک منبع آگاه و از دوستان روناک رضایی، نیروهای امنیتی شبانه به منظور بازداشت به منزل او در آبادان یورش برده بودند. ضمن بازداشت منزل این فعال مدنی نیز مورد تفتیش قرار گرفته است.
این فعال مدنی و حامی کارگران کمی بیش از یک ماه در بازداشتگاه سپاه پاسداران محبوس بود. روناک رضایی نهایتا شنبه ۱۱ تیرماه طی تماس تلفنی کوتاهی به خانوادهاش اطلاع داد که به زندان منتقل شده است. خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر از انتقال او به زندان سپیدار اهواز خبر داد و هماکنون در زندان سپیدار محبوس است.
فرزانه زیلابی، وکیل روناک رضایی تاکنون اجازه دسترسی به پرونده را نداشته و روناک رضایی همچنان از حق برخورداری از وکیل محروم مانده است.
فرزانه زیلابی با انتقاد از روند بررسی پرونده روناک رضایی، در گفتوگویی با پایگاه تحلیلی-خبری «امتداد» گفته بود:
«با عدم دسترسی به وکیل در واقع، حق دفاع از متهم به ویژه وقتی از قوانین اطلاع نداشته باشد، سلب می شود. دادرسی، در حالی که متهم در بازداشتگاه امنیتی بهسر میبرد، دسترسی آزادانه به وکیل نداشته و از حق ملاقات و تماس تلفنی با خانواده نیز محروم است، بدون شک به انصاف و عدالت منجر نخواهد شد.»
منبع آگاه زمانه میگوید طی آخرین تماسی که روناک رضایی با خانوادهاش داشته، به آنها اطلاع داده که تعیین وثیقه صورت گرفته تا بتواند با آزادی مشروط از زندان آزاد شود، اما نهادهای امنیتی و قضایی با اعمال قدرت و کارشکنی، مانع از آزادی مشروط او شدهاند:
«حتی یک بار گفتند قاضی پروندهاش به حج رفته، هر زمان برگردد با وثیقه آزاد میشود. قطعا تا الان قاضی از حج برگشته، ولی هنوز هیچ اقدامی صورت نگرفته و روناک بلاتکلیف در زندان سپیدار اهواز مانده است.»
به گفته این منبع آگاه روناک رضایی از زمان بازداشت تنها چند بار توانسته با خانوادهاش که ساکن تهران هستند تماس تلفنی محدود داشته باشد.
از علت دقیق بازداشت و اتهامهای احتمالی که متوجه روناک رضایی است اطلاعی در دست نیست. فرزانه زیلابی، وکیل این فعال مدنی ضمن اینکه به «امتداد» گفته بود او ممنوعالملاقات است، اشاره کرد که موکلش به «فعالیت تبلیغی علیه نظام» متهم شده است.
روناک رضایی از جمله فعالان «جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان» بود و همواره در زمینه اطلاعرسانی برای حقوق زنان و کودکان فعالیت داشت.
روناک رضایی فعالیتهای دانشجویی و علمی گستردهای داشت، او دو دوره دبیر اجرایی سمپوزیوم علوم اجتماعی، دبیر شورای مرکزی اتحادیه انجمنهای علمی علوم اجتماعی سراسر کشور و دبیر اسبق انجمن علمی مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی بود.
این فعال مدنی قبلا هم سابقه بازداشت دارد، او در جریان مراسم جهانی روز زن (۸ مارس) در سال ۱۳۹۸ بازداشت و بعد از چند ساعت آزاد شد.
مقصود فراستخواه، جامعهشناس و از اساتید روناک رضایی، پس از بازداشت درباره او چنین نوشته است:
«روناک سر سخت بود، نیامده بود فقط مدرک بگیرد، دانشجو برای کار تحقیقی نمیشود در خانه بشیند! پس اول یقه من را باید بگیرند که روش تحقیق درس میدهم… روناک میخواهد کف جامعه را بداند، مردمنگاری همین است، نمیشود که در خانه بنشیند یا گزینشی افرادی را انتخاب کند. من متاسفم که برخی نگاههای امنیتی وارد علم میشود، علم باید زنده باشد و بدون ملاحظات ایدئولوژیک انجام شود.»
انجمنهای علمیـدانشجویی علوم اجتماعی ایران چندی پیش در بیانیهای مشترک خواهان آزادی روناک رضایی شدند. آنها در این بیانیه مشترک خود نوشتهاند:
«روناک انسانی دغدغهمند و محققی پر تلاش است که برای تحقیق بر روی پایاننامهاش در آبادان حضور داشت. با وقایع دردناک اخیر آبادان و مصائبی که مردم آبادان در حادثهی متروپل متحمل شدند، در بند و به اسارت رفتن انسانهایی که جرمی جز تحمل درد، رنج، ظلم و بلندکردن صدای مظلومان ندارند، بر اندوهمان افزود. متأسفانه روناک نیز در چنین مظلمهای گرفتار آمده است. روناک و دیگر روناکها محقق و شهروندان دلسوز این خاکاند و قطعاً جای هیچ محقق و منتقدی در زندان نیست.»
خبر روز ۲۴ مرداد، پس از انتشار این مطلب:
روناک رضایی، دانشجوی ارشد علوم اجتماعی، به قید وثیقه آزاد شد