در نخستین روز هفته جاری- هشتم مرداد- یک کارگر قراردادی شرکت آب و فاضلاب در لاهیجان که از کار برکنار شده بود، در اعتراض خودسوزی کرد. مدیرعامل آبفای لاهیجان گفت که پیمانکار این شرکت از دو ماه قبل این کارگر را به دلیل آنچه که «بی تعهدی» عنوان کرد، اخراج کرده است. او دهمین کارگری بود که از آغاز خرداد امسال اقدام به خودکشی می‌کرد.
پیشتر یک کارگر به تنگ‌آمده از فقر هم در ایلام خود را آتش زده بود. «هه نگاو» که اخبار مربوط به نقض حقوق بشر در کردستان ایران را رصد می‌کند در هشتم مرداد نوشت: یک جوان سی ساله ایلامی در محله هانی‌وان به دلیل مشکلات معیشتی در مقابل دیدگان مردم اقدام به خودسوزی کرد.
در ۲۸ خرداد نیز یک کارگر در شهر لنده استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل ناتوانی در تأمین پول ودیعه برای اجاره مسکن به زندگی خود پایان داد.
۱۹ خرداد ماه هم اتحادیه آزاد کارگران تصویر خودکشی دو کارگر پتروشیمی فارابی را منتشر کرد. هر دوی این کارگران از کار اخراج شده بودند و تلاش‌هایشان برای بازگشت به کار بی‌نتیجه مانده بود. بنابر گزارش این منبع، مداخله به‌موقع همکاران این دو کارگر را از مرگ نجات داد اما هر دو دچار سوختگی شدند.
اگر در ایران هستید و به خودکشی فکر می‌کنید، پیش از هر اقدامی با یکی از شماره های زیر تماس بگیرید: اورژانس اجتماعی: ۱۲۳، اورژانس شهری: ۱۱۵، صدای مشاور: ۱۴۸۰، اورژانس روانپزشکی تهران: ۴۴۵۰۸۲۰۰.
پیش از آن در ۱۴ خرداد رسانه‌های داخلی ایران از خودسوزی یک کارگر دیگر در یاسوج به دلیل ناتوانی در پرداخت بدهی ۱۰ میلیون تومانی خبر داده بودند. هرانا، ارگان مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران هویت این کارگر را محمد بهجت‌نژاد اعلام کرد. بهجت نژاد به دلیل شدت جراحت جانش را از دست داد.
در همین روز خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) از اقدام به خودکشی یک کارگر در شرکت پادنا پلیمر در شهر صنعتی البرز استان قزوین خبر داد. او چند روز قبل از انتشار این خبر دست به خودکشی زده و جانش را از دست داده بود.
در روز هفتم خرداد نیز یک تعمیرکار ابزار آلات ساخت‌و‌ساز در اتاق رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بم خود را به آتش کشید. منابع خبری علت خودکشی او را «شاکی شخصی و تشکیل پرونده در سازمان تعزیرات حکومتی» گزارش کردند.
پنج روز قبل‌تر، ۵ خرداد هم یک کارگر شرکت آب و فاضلاب شهر قلعه رئیسی در استان کهگیلویه و بویراحمد در اعتراض به تأخیر در پرداخت دستمزد و بلاتکلیفی بابت قرارداد کاری اقدام به خودسوزی کرد. او چند روز بعد در بیمارستان جانش را از دست داد.
در نخستین روز خرداد هم کارگر شرکت دخانیات گرگان در اعتراض به تنبیه انضباطی و توبیخ در محل کار که پس از تصادف او صورت گرفته بود، خودش را آتش زد. همکاران او گفته بودند که مدیران شرکت بدون اطلاع این کارگر، هنگامی که او به دلیل تصادف حین انجام کار در بیمارستان بستری بود، تصمیم گرفتند برای تنبیه، او را به بخش دیگری منتقل کنند. به گواه همکارانش او مقصر تصادف نبود و این موضوع در گزارش حادثه هم بیان شده بود.
روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «مرگ در شعله‌های اعتراض» اقدام به خودکشی هشت کارگر در فاصله خرداد تا دهم مرداد ۱۴۰۰ را جمع‌آوری کرده است. در این گزارش اما نشانی از اقدام به خودکشی یک کارگر در شهر صنعتی البرز و یک کارگر در لنده نیست.
حسین راغفر، پژوهشگر فقر در ایران در پیوند با این موضوع به روزنامه اعتماد گفت: اقدام به خودسوزی یک نوع شورش و اعتراض است به وضعیت موجود. او افزود:
«می‌توان گفت كه اين انتخاب، ارتباط تنگاتنگی با معيشت و زندگی مردم دارد و حتما سياست‌های اقتصادی و نااميدی از آينده و يافتن مفر خروج از اين بحران روحی روانی و معيشتی كه منشا بسياری از بحران‌هاست عامل موثر در اين انتخاب افراد بوده است. قطعا بسياری از مردانی كه دست به خودسوزی می‌زنند نسبت به خانواده و نزديكان‌شان تعهداتی دارند كه خود را از اجرای اين تعهدات و تامين نياز اوليه خانواده ناتوان ديده‌اند و همزمان، با برخوردهای بسيار غيرانسانی كارفرما يا افرادی كه بر معيشت و زندگی آنها تاثير دارند، مواجه شده و خود را ناتوان از احقاق حق خودشان ديده‌اند كه دست به خودسوزی زده‌اند».
بحران معیشت نرخ خودکشی را افزایش داده است
در سال‌های اخیر با شدت گرفتن بحران معیشتی در ایران نرخ خودکشی در محیط‌های کارگری و در میان خانواده‌های درگیر با فقر افزایش چشمگیری یافته است. در اردیبهشت امسال دو کارگر نانوایی در ممسنی در مقابل دوربین به زندگی خود خاتمه دادند. آنها گفتند که بیکار شده‌اند و از این زندگی خسته.
در سال ۱۳۹۹ که مدرسه‌ها به دلیل کرونا تعطیل شده بود و آموزش مجازی، گزارش‌های متعددی از اقدام به خودکشی دانش آموزانی که به آموزش آنلاین دسترسی نداشتند، منتشر شد.
هرانا در گزارش سالانه خود ۱۱ اقدام به خودکشی کارگران در فاصله ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ تا ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ را مستند کرده است. منابع نزدیک به فعالان کارگری آمار واقعی خودکشی کارگران را بیشتر از آنچه که در رسانه‌ها نقل شده است، برآورد می‌کنند.
مسئولان دولتی از بیان آمار مربوط به خودکشی امتناع می‌کنند و مدعی‌اند که ایران یکی از کشورهای با نرخ پایین خودکشی است.
جمعیت امام علی که به دستور مقام‌های قضایی منحل اعلام شده است، اما شهریور ۱۴۰۰ از افزایش میانگین فوت بر اثر خودکشی در کشور، از ۶ در ۱۰۰ هزار نفر به ۷٬۲ در ۱۰۰ هزار نفر طی یک دوره ۱۰ ساله خبر داد.
مریم معصومی، دبیر کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن علمی روانپزشکان ایران بهمن سال گذشته تأیید کرده بود «از سال ۱۳۸۴ تاکنون خودکشی روند صعودی داشته است.»
پیش از او تقی رستم‌وندی، رئيس اورژانس اجتماعی کشور روند نرخ خودکشی در ایران را نگران‌کننده خوانده و گفته بود:
«اگر این سیر صعودی مدیریت نشود، در آینده نه‌چندان دور، ایران در رده کشور‌هایی قرار خواهد گرفت که میزان خودکشی در آن نگران‌کننده است».
به گفته معصومی در سال‌های اخیر نرخ اقدام به خودکشی بازهم افزایش یافته است. او مشکلات اقتصادی را یکی از اصلی‌ترین علت‌های اقدام به خودکشی دانسته و گفته بود در استان هایی که نرخ فلاکت، جمع نرخ بیکاری و تورم، بالا است، نرخ اقدام به خودکشی هم بیشتر است.
بنا بر اعلام منابع دولتی نرخ فلاکت در ایران به بالاترین رقم در دهه‌های اخیر رسیده است. روند فزاینده نرخ تورم و بیکاری در سال‌های اخیر جمعیت بیشتری را با فقر خشن روبرو کرده است.
نهادهای دولتی ایران جمعیت زیرخط فقر را حدود ۳۶ میلیون نفر برآورد کرده‌اند. مرکز آمار نیز در تازه‌ترین گزارش نرخ تورم مواد غذایی را در حداقل ۱۲ استان بالاتر از ۹۰ درصد تخمین زده است. حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی و دارو به عنوان آخرین تصمیم‌های اقتصادی دولت سیزدهم می‌تواند سرعت پیشروی نرخ تورم را بیشتر و جمعیت بیشتری را به زیر خط فقر مطلق سوق بدهد.