محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری ایران سه‌شنبه ۴ مرداد/۲۶ ژوئيه در مراسم افتتاحیه نخستین کنفرانس بین‌المللی «رسانه، ارتباطات و حکمرانی سایبری» گفت دولت ابراهیم رئيسی (عضو هیئت مرگ در کشتار تابستان ۶۷) مصمم است شبکه ملی اطلاعات را در دوره فعالیت خود راه‌اندازی کند.
حسینی برنامه حکومت جمهوری اسلامی برای قطع دسترسی کاربران ایرانی به شبکه اینترنت جهانی را که از طریق طرح موسوم به «صیانت از فضای مجازی» پیش می‌برد، «حکمرانی سایبری» خواند که به گفته او آداب و سیاست‌های آن توسط شورای عالی فضای مجازی تنظیم می‌شود.
این مقام دولت ایران با تأکید بر اینکه دولت از «جوانان نخبه» برای معماری فضای سایبری مدنظر خود و حکمرانی سایبری برگرفته از «اقتضائات ملی» استفاده می‌کند، گفت:
«متأسفانه پیش از این، نوع مواجهه ما با فضای مجازی در سطح کاربری متوقف شده بود اما اراده نظام و دولت سیزدهم است که با بهره گیری از دانش سایبری دانشمندان و مهندسان جوان کشور توان مدیریت سایبری ایجاد کند. یکی از تأکیدات دولت مردمی و رئیس جمهور توسعه فراگیر زیرساخت فنی و بومی کشور در حوزه فضای مجازی و دیجیتال است و شبکه ملی اطلاعات در این دولت راه اندازی خواهد شد.»
طرح صیانت از فضای مجازی که نام آن اخیراً به «نظام تنظیم‌گری فضای مجازی» تغییر کرد، با دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی تدوین شده است. هدف اصلی این طرح محدود کردن اینترنت و تحت کنترل قرار دادن شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان توسط حکومت است.
به‌رغم اینکه هنوز طرح مذکور به تصویب نرسیده است، حکومت ایران گام‌هایی را برای تحدید بیش از پیش دسترسی کاربران برداشته است. در آخرین مورد، طبق گزارش‌هایی که ۲۱ تیر ۱۴۰۱ در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، برخی اپراتورهای تلفن همراه از جمله همراه اول و ایرانسل و همچنین خدمات دهندگان اینترنت ثابت اعم از شاتل، های وب و آسیاتک حالت جست‌وجوی امن (Safe Search) را به صورت پیش‌فرض برای کاربران جستجوگر گوگل فعال کرده‌‌اند. با توجه به این امر جست‌وجوی برخی محتواهای اینترنتی بدون فیلترشکن از ناممکن شده است. شورای عالی فضای مجازی ایران هم در همان روز با حضور ابراهیم رئیسی تصمیم گرفت که خدماتی برای استفاده از مرورگرها و موتورهای جستجوی داخلی راه اندازی شود.
حسینی در سخنانی جالب توجه پلتفرم‌های خارجی را مسئول محدود کردن نتایج در موتورهای جستجو دانست و از احتمال مسدودشدن شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها در ایران دفاع کرد. او گفت:
«برخی‌ها فکر می‌کنند پلتفرم‌ها ابزارند و می‌توان از آنها استفاده خوب بکنید، اما واقعیت این است که خود پلتفرم هوشمندانه فضای فکری مردم را مدیریت می‌کنند، مثلاً اگر شما مطالب علمی و دانش روز را در موتورهای جستجو دنبال کنید با علم به موقعیت مکانی شما در ایران داده‌های لازم را در اختیار شما قرار نمی‌دهد.»
حسینی در اظهاراتش به معضل اصلی حکومت ایران با شبکه‌های اجتماعی رسید. او با اذعان به نقش این شبکه‌ها در انعکاس آزادنه اخبار و اطلاعات و رواج سبک زندگی متفاوت از سبک اسلامی، مدعی شد شبکه‌های اجتماعی در حال تولید توهم و تشویش اذهان عمومی اند: «برخی‌ها فکر می‌کنند حُسن شبکه‌های اجتماعی حق انتخاب و آزادی بیان است اما واقعیت این است که این فضا در حال تغییر سبک زندگی و افزایش شکاف نسلی و تولید توهم و ابهام و تردید با تولید شایعه و اخبار بدون منبع و در نتیجه تشویش افکار عمومی هستند. فضای سایبری تحت حکمرانی غرب به دنبال پیاده سازی جهانی سازی است. جهانی سازی از نوعی که جهان و افکار مردم را در خدمت مصالح کمپانی‌های چند ملیتی و ناتوی فرهنگی قرار دهد.»
به خبرنامه زمانه بپیوندید تا به مطلب‌های ما همیشه دسترسی داشته باشید:
منتخبی از گزارش‌ها و تحلیل‌های زمانه را هر هفته از طریق ایمیل دریافت کنید. اگر اتصال جهانی اینترنت در ایران قطع شود، به احتمال زیاد ایمیل شما کماکان در دسترس خواهد بود. خبرنامه زمانه اکنون هفتگی است اما در مواقع بحرانی می‌تواند به خبرنامه روزانه نیز تبدیل شود.
برای عضویت در خبرنامه زمانه مراحل زیر را دنبال کنید:
۱- اینجا را کلیک کنید و ایمیل خود را وارد کنید. گزینه مورد نظر خودتان را انتخاب و در پایان دکمه مشترک شوید را لمس کنید. اگر در زمان عضویت از VPN یا فیلترشکن استفاده می‌کنید، مرحله تایید کاربری (من ربات نیستم!) را انجام دهید و مشترک لیست شوید.
۲- به اینباکس ایمیل خود بروید و عضویت خود را با لمس «بله، من را در این لیست مشترک کنید» تایید کنید. ممکن است این ایمیل تایید را در پوشه اسپم خود بیابید!
او به حذف تصویر قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس از اینستاگرام اشاره کرده و گفت: «شایسته کشور نیست که بیرون از مرزهای کشور درخصوص صفحه‌های شخصی مردم در شبکه‌های اجتماعی تصمیم بگیرند و مثلاً اگر یادی از قهرمان ملی کشور خود کنند اینستاگرام صفحه آنها را مسدود کند.»
معاون پارلمانی رئیسی ادعا کرد شرط داشتن دفتر و نمایندگی برای پلتفرم‌ها که در طرح موسوم به صیانت از فضای مجازی پیش‌بینی شده، «جلوگیری از کلاهبرداری و مزاحمت برای مردم» است :
«هیچ مانعی ندارد که اگر پلتفرم‌ها و شبکه‌های جهانی بخواهند در فضای سایبری ایران حضور داشته باشند اما باید در داخل ایران دفتر و نمایندگی داشته باشند و پاسخگو باشند تا اگر کسی بستر شبکه آنها را محل کلاهبرداری و یا تزاحم برای مردم قرار داد پاسخگو باشند، اکنون این اتفاق در بسیاری از کشورها از جمله ترکیه افتاده است و در ایران هم اجرایی شود.»
برنامه حکومت ایران برای آنچه «حکمرانی سایبری» خوانده می‌شود، علاوه بر مسدود کردن دسترسی کاربران به اینترنت جهانی، اینترنت را طبقاتی خواهد کرد. عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات در دولت سیزدهم پیشتر در یک برنامه تلویزیون جمهوری اسلامی گفت که به‌زودی با هماهنگی دستگاه‌های مختلف، برخی پلتفرم‌های فیلتر شده برای یک سری اقشار خاص باز می‌شود.
طرح موسوم به «اینترنت طبقاتی» در دولت‌های قبلی نیز انجام شده و برای نمونه نوعی وی‌پی‌ان قانونی با دسترسی بیشتر از کاربران معمولی در اختیار برخی روزنامه‌نگاران، دانشگاهیان و افراد خاصی در حکومت قرار گرفته است.
وزیر ارتباطات در خلال صحبت‌هایش ادعا کرد:
«ما ارائه اینترنت با سرعت نور در برنامه‌هایمان داریم و هیچکس به دنبال قطع اینترنت نیست. البته بایستی پلتفرم‌های بومی خودمان را نیز داشته باشیم و از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم.»
وب‌سایت radiozamaneh.com به سختی در تلاش است تا اثر سانسور را کاهش دهد. این وب‌سایت تلاش خواهد کرد محتواهای تازه را حتی تحت شرایط سانسور ارائه دهد و حتی وقتی وی‌پی‌ان ندارید، به کارش ادامه دهد و محتوای تازه داشته باشد. ما در حال پژوهش بر سر شیوه‌هایی هستیم که این امر را حتی در صورت قطع کامل یا بخشی از اینترنت نیز میسر کند.
پس از اینکه از وب‌سایت ما بازدید کنید، برخی از راهنماهای مهم ما برای ارتباط برقرار کردن هنگام قطعی اینترنت، حتی در صورت محو شدن اینترنت نیز قابل دسترس باقی خواهند ماند. شما می‌توانید مقاله‌ها را برای اینکه آفلاین در دسترس باقی بمانند، نشانه گذاری (بوکمارک) کنید. و به زودی نیز ویژگی «به اشتراک‌گذاری نزدیک» را روی وب‌سایت فعال خواهیم کرد که اجازه می‌دهد محتوای وب‌سایت را با افراد نزدیک به خودتان مشترک شوید، بدون اینکه نیاز به اتصال اینترنت داشته باشید.