سیدکمال خرازی در گفتوگو با تلویزیون الجزیره، ضمن تشریح رویکردهای ایران در قبال مسائل منطقهای، بینالمللی و همچنین مذاکرات هستهای ایران، گفت:
«این فکر در ایران در حال تقویت شدن است که ما از برجام چه چیزی به دست خواهیم آورد؟ بر فرض اگر برجام هم امضا شود آیا منجر به تحول بزرگی در روابط اقتصادی ایران با کشورهای غربی خواهد شد؟ به نظر نمیرسد اینگونه باشد، چرا که کمپانیهای بزرگ غربی ملاحظات دیگری با خود آمریکاییها دارند و آمریکاییها هم با تحریمهای مختلفی که وضع کردهاند به آنها هشدار میدهند که اگر بخواهید به ایران نزدیک شوید روابطتان با ما به هم خواهد خورد. بنابراین این فکر در حال مطرح شدن است که هر چه بود، در همین مرحله بماند. از عمر مدیریت آقای بایدن هم که چندان باقی نمانده است، دو سال آن رو به اتمام است و بعد هم به سرازیری پایان مدیریت ایشان میرسد. وضعیت آقای بایدن هم که در آمریکا خوب نیست و احتمالا جمهوریخواهان روی کار خواهند آمد. با حضور آنها، احتمال اینکه آمریکا مجدداً از برجام خارج شود وجود دارد. بنابراین در این دو سالی که باقی مانده است اگر ما اقدامی انجام دهیم که این روند اقتصادی فعلی کشور کند شود و به هم بخورد و دوباره تلاطمی ایجاد گردد، این سوال جدی مطرح خواهد شد که حقیقتا مصلحت ایران در چیست؟»
یکی از مهمترین موارد اختلاف ایران با آمریکا، امتناع واشنگتن از خارج کردن سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی وزارت خارجه آمریکاست. خرازی در ادامه مصاحبه با الجزیره گفت:
«سپاه پاسداران بنگاههای اقتصادی بسیار فراوانی دارد، و چون سپاه جزء لیست سازمانهای تروریستی است، این برچسب شامل بنگاههای اقتصادی سپاه هم میشود. یکی از وظایف اجراکنندگان برجام این است که کاری نکنند که روابط اقتصادی ایران با دنیا تحت تاثیر آن قرار گیرد. وقتی سپاه و بنگاههای اقتصادی سپاه را تحریم کردهاند و حاضر نیستند آنها را از لیست تحریم خارج کنند، طبیعتا این مساله اثر بسیار زیادی بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت. علاوه بر آن، تسری تحریم بنگاههای اقتصادی سپاه بر دیگران و هر شخصی که با این بنگاهها همکاری کند نیز باید در نظر گرفته شود. این تاثیر زیادی بر وضعیت اقتصادی ایران خواهد داشت. بنابراین این سوال بهطور جدی در ایران وجود دارد و بنابراین ما عجلهای نداریم. اگر آمریکاییها به برجام برگردند و تحریمهایی که بعد از خروج برقرار کردند را لغو کنند، ما هم دوباره تعهداتمان را انجام میدهیم و به وضع اول بازمیگردیم.»
تضمین توافق نیز یکی دیگر از موارد اختلاف است. خرازی گفت:
«تضمین برجام سوال بسیار مهمی است، چه چیزی تضمین میکند که اگر آمریکاییها به برجام برگشتند و ما هم بازگشتیم، این توافقات تداوم داشته باشد؟»
آمریکا: اگر ایران با توافق پیشنهادی موافقت نکند، فشارها افزایش میباید
گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که ایران تاکنون در سطوح ۳.۶ درصد، ۲۰ درصد و ۶۰ درصد اقدام به غنیسازی اورانیوم کرده و اگر به سطح ۹۰ درصد برساند، قابلیت تولید بمب هستهای را خواهد داشت. شامگاه یکشنبه ۱۷ ژوئیه/ ۲۶ تیر سید کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی گفته بود: «بر هیچ کس پوشیده نیست که ما توانایی فنی برای ساخت بمب هستهای را داریم اما تصمیمی در این خصوص نداریم.» شامگاه گذشته ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به این اظهارات خرازی و با توجه ویژه به سفر جو بایدن، رییس جمهوری آمریکا به اسرائیل و عربستان گفت:
«بر کسی پوشیده نیست که مواد شکافتپذیر ایران افزایش پیدا کرده و زمان گریز آن، یعنی زمانی که برای به دست آوردن مواد شکافتپذیر کافی جهت تولید یک سلاح هستهای، در صورتی که بخواهد تسلیحات تولید کند، بهطور چشمگیری کاهش یافته است. از حدود یک سال به چند هفته یا کمتر رسیده است.»
بر اساس تازهترین گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی ایران استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته در تأسیسات اتمی فردو را آغاز کرده و در صدد است تا غنیسازی اورانیوم را تشدید کند، و در همان حال مذاکرات احیای توافق هستهای عملاً به نتیجهای نرسیده است.
در سفر اخیر جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا به اسرائیل دو کشور در بیانیه موسوم به اعلامیه اورشلیم تأکید کردند که «ایران هرگز به سلاح هستهای دسترسی نخواهد یافت».
جان کربی، هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا غروب دوشنبه خاطرنشان کرد که مذاکرات مربوط به توافق هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی تکمیل شده و یک توافق روی میز وجود دارد.
کربی ضمن تاکید بر این که ایران باید با توافق پیشنهادی موافقت کند با این حال تمایلی به انجام این کار نشان نداده، گفت:
«اگر ایران دوباره به توافق هستهای پایبند نشود، به فشارهای خود ادامه خواهیم داد.»
گفتوگوی تلفنی امیرعبدالهیان با بورل
در همان حال به گزارش خبرگزاریهای داخلی حسین امیرعبدالهیان، وزیر امور خارجه ایران شامگاه دوشنبه با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تلفنی گفتوگو کرد. بورل در این گفتوگو تاکید کرد:
«معتقدم باید ماهها تلاش به نتیجه منجر شود و به تلاش خود برای نزدیک کردن دیدگاههای ایران و آمریکا و رسیدن به نقطه توافق ادامه خواهم داد.»
وزیر امور خارجه فرانسه هفته گذشته گفته بود بیشتر از چند هفته فرصت باقی نمانده است که پنجره احیای برجام بسته شود. کاترین کولونا ضمن غیر قابل تحمل خواندن وضعیت فعلی، ایران را متهم کرده بود که از تاکتیکهای تاخیری استفاده میکند و هشدار داده بود که اگر ایران بر سر موضع فعلی خود بایستد، در آستانه تبدیل شدن به یک کشور دارای تسلیحات هستهای قرار خواهد گرفت.