یک مقام ارشد سعودی عادی سازی روابط با اسرائیل را یک «گزینه راهبردی» توصیف کرد و در عین حال تصریح کرد که راه حل دو کشوری بین اسرائیل و فلسطینیها «شرط الزامی و حتمی» قبل از رسمی کردن روابط ریاض با تلآویو است.
اظهارات عادل الجبیر، وزیر مشاور در امور خارجه عربستان سعودی در مصاحبه با سیانان اواخر روز جمعه ۱۵ جولای/ ۲۴ تیر پس از آن بیان شد که ریاض اعلام کرد حریم هوایی خود را به روی همه هواپیماهای غیرنظامی اسرائیل باز خواهد کرد.
عادل الجبیر در مصاحبه دیگری با رسانههای سعودی گفت که باز شدن حریم هوایی در راستای سند توسعه اقتصادی و اجتماعی ۲۰۳۰ عربستان است. او گفت که عربستان برای آنگه بتواند به مرکز مبادلات و ارتباطات جهانی تبدیل شود باید محدودیتی برای هیچ کشوری ایجاد نکند. او به این ترتیب تحول اخیر را بیشتر ابتکار عربستان خواند تا نتیجه دیپلماسی جو بایدن.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا که روز جمعه در جریان یک کنفرانس منطقهای در جده با رهبران سعودی دیدار کرد و این تصمیم را «نخستین گام ملموس» به سمت عادیسازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی خواند.
اما الجبیر آب سردی بر این ایده ریخت و تاکید کرد که موضع پادشاهی خلیج فارس در رابطه با دولت یهود تغییر نکرده است.
«ما گفتهایم که عربستان سعودی از طرح صلح عربی حمایت میکند. در واقع، ما آن را پیشنهاد دادیم و به صراحت اعلام کردهایم که صلح در پایان این روند حاصل میشود، نه در آغاز آن.»
براساس طرح صلح ملک عبدالله که در سال ۲۰۰۲ به اسرائیل پیشنهاد شد، در صورت موافقت تلآویو با راهحل تشکیل دو کشور بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ و رویکرد عادلانه برای آوارگان فلسطینی، روابط ۲۲ عضو اتحادیه عرب با اسرائیل عادی خواهد شد.
این طرح هرگز مورد استقبال اسرائیل قرار نگرفت. اسرائیلیها معتقدند که پیمان ابراهیم که در آن اسرائیل روابط خود را با امارات، بحرین و مراکش عادی کرد، ثابت میکند که طرح ملک عبدالله دیگر موضوعیتی ندارد.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در کنفرانس مطبوعاتی روز جمعه با بایدن، حمایت خود از ابتکار صلح عربی را تکرار کرد. این سخن عباس واکنشی بود به طرح ایالات متحده برای پیشبرد ادغام اسرائیل در منطقه بدون انتظار برای پیشرفت در مورد مناقشه فلسطین.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، به خبرنگاران در هواپیمای ریاستجمهوری در مسیر جده گفت که بایدن به عباس گفته بود که چرا ادغام اسرائیل در منطقه میتواند راهحلی برای حل مشکلات با فلسطین باشد.
با وجود این، ایالات متحده اصرار دارد که تلاشهایش برای گسترش توافق ابراهیم جایگزین تلاشهایش برای ترویج راهحل دو کشوری نمیشود.
در حالی که امارات و بحرین پس از دریافت چراغ سبز ریاض، با عادی سازی روابط با اسرائیل در سال ۲۰۲۰ موافقت کردند، الجبیر روز جمعه گفت که کشورهای امضاکننده توافقنامه ابراهیم «تصمیمات حاکمیتی» خود را گرفتند.
وی افزود: «امیدواریم که این تصمیمات تأثیر مثبتی بر سیاست داخلی اسرائیل داشته باشد.»
با این حال، این دیپلمات سعودی تاکید کرد که کشورش «متعهد به راهحل دو دولتی و تشکیل یک کشور فلسطینی در اراضی اشغالی به پایتختی قدس شرقی است.»
الجبیر ادامه داد: «ما… روشن کردیم که صلح ممکن است. این یک گزینه استراتژیک است، اما الزامات خاصی وجود دارد که باید قبل از این اتفاق بیفتد.»
پس از دیدار بایدن با ملک سلمان، پادشاه عربستان و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، این کشورها بیانیه مشترکی را منتشر کردند که در آن دو طرف از راه حل تشکیل دو کشور به عنوان تنها راه حل مناقشه اسرائیل و فلسطین حمایت کردند.
در بیانیه آمده است: «رهبران عزم خود را برای حفظ هماهنگی نزدیک در تلاشها برای تشویق طرفها به نشان دادن تعهد خود به راهحل دو کشوری، از طریق سیاستها و اقدامات، متذکر شدند. رسیدن به صلح عادلانه و همه جانبه در منطقه خواست ماست.»