اتحادیه آزاد کارگران ایران از بازداشت گسترده کارگران معترض معدن سونگون ورزقان پس از پایان اعتصاب در این مجتمع خبر داده و نوشته است:
«در روزهای گذشته و پس از خاتمه اعتصاب کارگران معدن مس سونگون ورزقان، نهادهای امنیتی با همکاری مدیریت مجتمع و شرکت‌های پیمانکاری تعداد زیادی از کارگران این مجتمع را بازداشت کرده‌اند.»
کاظم شاهی، صالح محمدی، محمد محمودی، اسماعیل عبادی و زیاد محمودی از جمله کارگران بازداشت شده در روزهای گذشته هستند. نیروهای امنیتی پیش از این نیز در سومین روز اعتصاب کارگران، دست‌کم هفت کارگر را به نام‌های ولی‌الله محمودی، ارشد کاظم‌پور، جعفر عباس‌پور، مهرداد منفرد، خدایی، فرزاد زالی‌زاده و اسماعیل ایزدخواه بازداشت کرده بودند. هویت سایر کارگران بازداشت شده هنوز فاش نشده است.
کارگران معدن مجتمع مس سونگون ورزقان از ۱۴ تیر در اعتراض به تبعیض در دستمزد کارگران قراردادی و رسمی اعتصاب کردند. در سومین روز اعتصاب پلیس به کارگران معترض یورش برد و چند تن از کارگران را بازداشت کرد.
اعتصاب کارگران به رغم فشار نهادهای امنیتی تا ۱۸ تیر ادامه داشت و پس از حضور مدیران استانی آذربایجان شرقی در جمع کارگران معترض و وعده آن‌ها مبنی بر پیگری خواسته‌های آن‌ها، به اعتصاب خود پایان دادند.
بنا بر گزارش اتحادیه آزاد کارگران، مدیران شرکت معادن مس سونگون همزمان با اعتصاب کارگران، «قدام به انتقال تعداد زیادی از کارگران سایر معادن به معدن سونگون کردند تا به جای کارگران اعتصابی مشغول به استخراج گردند و از تعطیلی کارخانه جلوگیری شود.»
کارگران پیمانی مجتمع مس سونگون در دو سال اخیر بارها با خواست امنیت شغلی و افزایش دستمزد اعتصاب و اعتراض کرده‌اند. آخرین اعتصاب آن‌ها در خردادماه برگزار شد و سه روز ادامه یافت. در پی آن اعتصاب، مدیران شرکت طرح سرهم‌بندی‌شده‌ای را به‌عنوان طرح طبقه‌بندی مشاغل به کارگران تحمیل کردند. کارگران می‌گویند، مدیریت با تهدید و پرونده‌سازی و نسبت دادن اتهاماتی از قبیل برهم زدن نظم عمومی، راهپیمایی بدون مجوز، اخلال در تولید ملی، قوم‌گرایی و….، نمایندگان کارگران را وادار به امضای طرح کرده است.
در اعتراض به این شرایط، کارگران از اوایل تیرماه، حجم استخراج و باطله‌برداری معدن را به یک سوم کاهش داده و اعلام کردند که تا اجرای طرح همسان‌سازی به اعتراض ادامه می‌دهند.
معدن مس سونگون در ورزقان از بزرگترین معادن مس ایران است و بهره‌برداری از بخشی از آن با امضای یک قرارداد ۸ هزار میلیارد تومانی به قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء سپاه پاسداران واگذار شده است.
امام جمعه ورزقان ۱۸ تیر بدون اینکه نامی از شخصیت حقیقی یا حقوقی ببرد، گفته بود: «برخی‌ها مس سونگون را به حیات خلوت و محل کسب و کار خود تبدیل کردند از این رو مسؤولان استانی و کشوری باید ورود کرده و جلو سیاسی کاری‌ها و سیاست زدگی‌ها گرفته شود».
او مدیران این شرکت را به «دادن وعده وعیدهای دروغین و پوشالی به کارگران» کرده و افزوده بود: مدیران «باید در پرداخت حق و حقوق‌ها تجدید نظر کند، گفته می‌شود فاصله حقوق‌ها در این مجتمع به ده‌ها میلیون تومان می‌رسد».
تبعیض در دستمزد کارگران رسمی و غیررسمی در معادن، پروژه های نفت و گاز و پالایشگاه ها و خدمات عمومی در سال‌های اخیر بارها به اعتراض گسترده و طولانی کارگران انجامیده است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی و دولت وعده کرده بودند که با یک طرح یا لایحه به تبعیض دستمزد نیروهای رسمی و غیررسمی و حکمرانی شرکت های پیمانکاری نیروی انسانی پایان بدهند.