نشست دو روزه وزیران خارجه کشورهای گروه ۲۰ در جزیره بالی در اندونزی، امروز پنج‌شنبه ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه آغاز می‌شود. قرار است در این اجلاس درباره بحران انرژی و امنیت غذایی گفت‌وگو شود. این مذاکرات در حالی انجام می‌شود که روسیه متهم است که با مسدود کردن راه صادرات گاز طبیعی خود و انتقال غلات تولیدشده در اوکراین به بازارهای بین‌المللی، به این بحران‌ها دامن زده است.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز در این نشست حضور دارد.
از زمانی که روسیه در ۵ اسفند ۱۴۰۰ / ۲۴ فوریه به اوکراین حمله کرد، جهان برای لاوروف کوچکتر شده است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ناتو یا گروه ۷ سعی کرده‌اند روسیه را نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر دیپلماتیک نیز منزوی کنند. سفر به کشورهای غربی دیگر گزینه‌ای برای لاوروف نیست. تماس‌های تلفنی و کنفرانس‌های ویدئویی پشت سر هم لغو شده‌اند.
در اوایل ماه مارس هنگامی که لاوروف در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو روی پرده بزرگ ظاهر شد، ده‌ها هیئت نمایندگی به نشانه اعتراض از سالن خارج شدند. آن‌ها یکی از تهاجمی‌ترین و خصمانه‌ترین سخنرانی‌هایی لاوروف در طول سال‌ها مسئولیتش در وزارت خارجه روسیه را از دست دادند. او بدون ارائه مدرک و سند با شدت بی‌سابقه‌ای دولت اوکراین را به ارتکاب نسل‌کشی علیه روس‌ها متهم کرد و گفت آن‌ها «به روح آلمان نازی» وفادارند.
در چنین شرایطی که روابط روسیه و غرب بسیار تیره شده، دیدار وزیران خارجه کشورهای غربی با وزیر خارجه روسیه یکی از مسائل مورد توجه در نشست گروه ۲۰ است. پیش از این کشورهای غربی امید داشتند که روسیه دعوت رتنو مارسودی، وزیر امور خارجه اندونزی، رئیس کنونی گروه ۲۰ برای شرکت در این اجلاس را نپذیرد، اما هفته گذشته این امید ناکام ماند و وزارت امور خارجه مسکو در توییتر نوشت: « لاوروف در آن شرکت خواهد کرد».
وزارت امور خارجه آمریکا در واشنگتن گفت اکنون «زمان مناسبی» برای دیدار با وزیر خارجه روسیه نیست. وزارت امور خارجه آلمان در برلین نیز گفت دیدار با لاوروف «اصلاً جای بحث ندارد و برنامه‌ریزی نشده است». وزارت‌های خارجه بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، کانادا، ژاپن، استرالیا و کره جنوبی نیز می‌گویند در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای دیدار با همکار روس خود ندارند.
غرب به‌ویژه نگران چین و هند قدرت‌های بزرگ است که هنوز حمله روسیه به اوکراین را محکوم نکرده‌اند. اما آفریقای جنوبی، برزیل و اندونزی نیز در این‌باره سکوت کرده‌اند.
در بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی با لاوروف به‌گونه‌ای برخورد می‌شود که گویی هیچ اتفاقی رخ نداده است. رئیس دیپلماسی مسکو پیش از سفر خود به بالی از مغولستان و ویتنام دیدار کرد. در هفته‌های پس از حمله به اوکراین نیز به کشورهایی مانند ترکیه، چین، عمان و ایران سفر کرده بود.
خبرگزاری تاس روسیه پیش از این اعلام کرده بود که لاوروف قرار است در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ با برخی از وزیران خارجه کشورهای غربی دیدار کند.
شواهد حاکی از آن است که نمایندگان غرب نمی‌خواهند با لاوروف بر سر یک میز بنشینند اما آن‌ها در اجلاس بالی مجبور به این کار خواهند شد.
مدودف: تهدید روسیه خطری برای بشریت است
در همین حال دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهوری سابق روسیه و معاون کنونی شورای امنیت روسیه پنج‌شنبه ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه در شبکه تلگرام مجازات روسیه را خطری برای بشریت دانست. مدودف گفت:
«ایده مجازات کشوری که یکی از بزرگترین پتانسیل‌های هسته‌ای را دارد، پوچ است و به‌طور بالقوه تهدیدی برای موجودیت بشریت است. زیرا درگیری‌های نزدیک به پنج ماهه شهرها را ویران و هزاران نفر را بی‌خانمان کرده است.»
حمله روسیه به اوکراین جدی ترین بحران در روابط روسیه و غرب از زمان بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ به شمار می‌رود. در آن زمان نیز جهان در آستانه جنگ اتمی میان دو قدرت بزرگ قرار داشت و اکنون نیز بسیاری معتقدند خطر جنگ هسته‌ای میان روسیه و غرب وجود دارد.
به‌گفته فدراسیون دانشمندان آمریکایی، روسیه و ایالات متحده حدود ۹۰ درصد از کلاهک‌های هسته‌ای جهان را در اختیار دارند و هر کدام حدود چهار هزار کلاهک هسته‌ای در انبارهای نظامی خود دارند.
مدودف با اشاره به کشتار بومیان آمریکایی، بمباران اتمی ژاپن و مجموعه‌ای از جنگ‌ها از ویتنام تا افغانستان، آمریکا را امپراتوری‌ای دانست که در سراسر جهان خون ریخته است.
او گفت تلاش برای استفاده از دادگاه‌های بین‌المللی برای تحقیق درباره اقدامات روسیه در اوکراین بیهوده است و خطر نابودی جهانی را به‌همراه خواهد داشت. اوکراین و متحدان غربی آن می‌گویند نیروهای روسیه در جنایت‌های جنگی دست داشته‌اند.
گلوله‌باران سنگین
روز چهارشنبه، ارتش اوکراین اعلام کرد که تاکنون از هرگونه پیشروی بزرگ روسیه در شمال دونتسک جلوگیری کرده است، اما فشارها با گلوله‌باران شدید شهر اسلوویانسک و مناطق پرجمعیت اطراف آن تشدید شده است.
در بیانیه ارتش اوکراین آمده است که نیروهای روسی چندین شهر اوکراینی را با تسلیحات سنگین بمباران می‌کنند تا نیروی زمینی‌شان بتواند به سمت جنوب منطقه پیشروی کرده و به اسلوویانسک نزدیک شود.
ارتش اوکراین همچنین گفت نیروهای دیگر روسیه قصد داشتند دو شهر را در مسیر شهر کراماتورسک در جنوب اسلوویانسک تصرف کنند و همچنین سعی داشتند کنترل بزرگراه اصلی که استان‌های لوهانسک و دونتسک را به هم متصل می‌کند، در دست بگیرند.
سرهی گایدای، فرماندار لوهانسک به تلویزیون اوکراین گفت «ما در مرز (لوهانسک/دونتسک) دشمن را مهار می‌کنیم». او افزود لوهانسک هنوز به‌طور کامل توسط نیروهای روسیه اشغال نشده است و روسیه «تلفات زیادی» متحمل شده است.
در شهر کراماتورسک دونتسک، که انتظار می‌رود نیروهای روسی در هفته‌های آینده برای تصرف آن تلاش کنند، سربازان اوکراینی و شمار کمی از غیرنظامیان توانستند شهر را ترک کنند.
خارج از دونباس، خارکف (خارکیف) دومین شهر بزرگ اوکراین و بندر میکولایف نیز در معرض گلوله‌های دوربرد روسیه قرار گرفتند.
سازمان ملل: افزایش ۷۱ میلیون نفری جمعیت فقرا در سه ماه
در همین حال برنامه توسعه سازمان ملل متحد پنج‌شنبه ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه در گزارشی اعلام کرد که بر اثر جنگ در اوکراین «افزایش جهانی قیمت مواد غذایی و انرژی از ماه مارس (اسفند/ فروردین) به افزایش دست‌کم ۷۱ میلیون نفری فقرا در کشورهای کم‌درآمد منجر شده است.
سازمان ملل گفته است:
«سرعت افزایش فقر ناشی از جنگ اوکراین و افزایش قیمت‌ها، از شوک همه‌گیری کووید۱۹ بیشتر بوده است.»
برنامه توسعه سازمان ملل تخمین می‌زند که ۵۱,۶ میلیون نفر در سه ماهه نخست پس از جنگ اوکراین دچار فقر شده‌اند و با ۱,۹۰ دلار در روز یا کمتر زندگی می‌کنند. بدین ترتیب شمار کل این افراد در سطح جهانی به ۹ درصد جمعیت جهان رسید. ۲۰ میلیون نفر دیگر به خط فقر ۳,۲۰ دلار در روز سقوط کردند.
همچنین در کشورهای کم‌درآمد، خانواده‌ها ۴۲ درصد از درآمد خانوار خود را صرف غذا می‌کنند و با تحریم کشورهای غربی علیه روسیه، قیمت سوخت و مواد غذایی اصلی مانند گندم، شکر و روغن غذایی نیز افزایش یافت. بنادر مسدودشده اوکراین و ناتوانی این کشور در صادرات غلات به کشورهای کم‌درآمد، قیمت‌ها را بیش از پیش افزایش داد و ده‌ها میلیون نفر را به سرعت در فقر فرو برد.
آخیم اشتاینر، مدیر برنامه توسعه سازمان ملل در مراسم ارائه این گزارش گفت:
«تأثیر هزینه زندگی در یک نسل تقریباً بی‌سابقه است… و به همین دلیل مسئله‌ای بسیار جدی است.»
برنامه توسعه سازمان ملل خاطرنشان کرد که بر اثر در طول حدود ۱۸ ماه قرنطینه و تعطیلی‌ها بر اثر همه‌گیری کرونا، ۱۲۵ میلیون نفر فقر را تجربه کردند؛ در حالی که تنها در سه ماه نخست پس از حمله روسیه به اوکراین این رقم به بیش از ۷۱ میلیون نفر رسید.
جورج مولینا، اقتصاددان ارشد برنامه توسعه سازمان ملل و نویسنده این گزارش چنین سرعت سقوط در فقر را کم‌سابقه خواند.
برخی از کشورهایی که به‌شدت تحت تأثیر افزایش قیمت‌ها قرار گرفته‌اند عبارتند از هائیتی، آرژانتین، مصر، عراق، ترکیه، فیلیپین، رواندا، سودان، کنیا، سریلانکا و ازبکستان. در کشورهایی مانند افغانستان، اتیوپی، مالی، نیجریه و یمن، اثرات تورم حتی برای کسانی که در پایین‌ترین خط فقر قرار دارند، دشوار‌تر شده است.
در حال حاضر شمار کل افرادی که در فقر زندگی می‌کنند، یا در معرض فقر هستند، بیش از ۵ میلیارد نفر یا کمی کمتر از ۷۰ درصد جمعیت جهان است.
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد روز گذشته (چهارشنبه) گزارش داد که شمار افراد متأثر از گرسنگی به ۸۲۸ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱ رسیده که یک افزایش ۴۶ میلیون نفری نسبت به سال قبل از آن است.