پس از اعلام تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران و با توجه به تمرکز بازار انرژی بر نگرانیهای عرضه که باعث افزایش قیمتها در سال جاری شده، قیمت نفت در معاملات پر تنش نفتی افزایش یافت.
در حالیکه با افزایش نرخ بهره در ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و سوئیس، قیمت نفت در بازارهای جهانی اندکی کاهش یافته بود، تحریمهای آمریکا علیه پتروشیمی ایران این روند را تغییر داد.
روز ۲۷ خرداد / ۱۷ ژوئن معاملات آتی نفت برنت با ۱,۳۰ دلار یا ۱,۱ درصد افزایش به ۱۱۹,۸۱ دلار رسید و قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت (WTI) با ۲,۲۷ دلار یا دو درصد افزایش به ۱۱۷,۵۸ دلار رسید.
اکثر پیشبینیکنندگان انتظار دارند عرضه در بازار نفت برای چندین ماه کم باقی بماند.
آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرد که انتظار میرود تقاضا در سال ۲۰۲۳ بیشتر شود و بیش از دو درصد رشد کند و به رکورد ۱۰۱,۶ میلیون بشکه در روز برسد.
تحلیلگران بازار نفت میگویند قیمتها پس از تصمیم واشنگتن برای اعمال تحریمها علیه شرکتهای چینی، اماراتی و ایرانی که به صادرات محصولات پتروشیمی ایران کمک میکنند، افزایش یافت.
روز گذشته، پنجشنبه ۲۶ خرداد / ۱۶ ژوئن دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا دو فرد و ۹ شرکت را به اتهام تلاش برای دور زدن تحریمها علیه ایران، تحریم کرد.
شرکت پتروشیمی مارون، شرکت پتروشیمی خارک (سهامی عام) و شرکت پتروشیمی فنآوران (سهامی عام) که در ایران فعالیت دارند و همچنین چهار شرکت اماراتی و دو شرکت چینی مستقر در هنگکنگ که با حمایت از دو شرکت پتروشیمی تریلیانس (Triliance) و شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران (PCC)، در فروش فرآوردههای پتروشیمی ایران در چین و شرق آسیا نقش داشتند، مورد تحریم قرار گرفتند. شرکت پتروشیمی تریلیانس پیش از این در سال ۲۰۲۰ و شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران نیز در سال ۲۰۱۸ تحریم شده بودند.
همچنین علیه جف گائو، کارگزار مستقر در چین و محمد شهید رکنالدین بهور، تبعه هندی به اتهام مدیریت تجارت برای شرکت پتروشیمی تریلیانس، تحریمهایی صورت گرفت.
عامل دیگری که در افزایش قیمت نفت تأثیر گذاشته، کاهش محدودیتهای کرونایی در چین و بهدنبال آن افزایش تقاضا از سوی این کشور است.
افزون بر این، تولید نفت لیبی به ۱۰۰ هزار تا ۱۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است در حالیکه سال گذشته تولید نفت این کشور ۱,۲ میلیون بشکه در روز بود. تحلیلگران همچنان نگران آن هستند که لیبی بهدلیل ناآرامیها در این کشور مشکلات مداومی برای عرضه نفت داشته باشد.
چهارشنبه شب بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره خود را ۰,۷۵ درصد افزایش داد و قیمت نفت بیش از دو درصد کاهش یافت.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا پنجشنبه شب در دفاع از تحریمهای جدید علیه ایران، گفت در صورت عدم دستیابی به توافق در مذاکرات احیای برجام در وین، واشنگتن به استفاده از تحریمها جهت محدود کردن صادرات نفت، فرآوردههای نفتی و محصولات پتروشیمی ایران ادامه خواهد داد.
او افزود دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در پیگیری مسیر دیپلماسی معنادار برای بازگشت دوجانبه به برجام صادق و استوار بوده است.
در واکنش به تحریمهای جدید آمریکا، مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ایران پنجشنبه شب در یک گفتوگوی تلویزیونی گفت:
«فرآوردهها و پتروشیمی ما تحریم بوده ولی ما به صورت نرمال از مسیرهای مختلف کار فروشمان ادامه داشته و ادامه خواهد یافت و مشکلی در روند کار ما ایجاد نخواهد کرد.»
صفری افزود:
«جمهوری اسلامی ایران ۴۰ سال تحت تحریم است و راههای خاص خودش را در جهت خودکفایی، صادرات، فروش و واردات دارد و این مسائلی است که همیشه روشن بوده و همچون روال قبل ادامه خواهد یافت.»
مذاکرات احیای برجام مدتهاست که متوقف مانده است. ایران اصرار دارد که ایالات متحده سپاه پاسداران را از فهرست سازمانهای تروریستی خود خارج کند، اما دولت بایدن آن را بهعنوان اقدامی خارج از توافق هستهای رد کرده است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شب گذشته پنجشنبه ۲۶ خرداد / ۱۶ ژوئن در شورای امنیت سازمان ملل گفت:
«من در تماس دائمی با همه طرفها هستم تا ترتیب بازگشت به برجام و اطمینان از اجرای کامل آن را بدهم. عناصر و شرایط اساسی برای انجام این کار شناخته شده و روی میز است. زمان تصمیمگیری اکنون است.»
بورل ۱۴ خرداد / ۴ ژوئن در توییتر نوشته بود که «احتمال دستیابی به یک توافق و بازگشت به برجام رو به کاهش است. اما همچنان با تلاش مضاعف میتوانیم این کار را انجام دهیم».